توحید افعالی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←گونه‌های توحید افعالی
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
می‌توان [[توحید افعالی]] را بر دو گونه دانست: [[توحید در خالقیت]] و [[توحید در ربوبیت]]؛ زیرا همان گونه که [[خداوند]] تنها [[خالق]] مستقل است و هر خلق و ایجاد دیگری در طول [[خالقیت]] [[خداوند]] جای دارد، تنها [[مدبر]] مستقل [[جهان]] نیز هست و [[تدبیر]] و [[اراده]] [[جهان]] به دست اوست<ref>{{متن قرآن|قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُم مِّن دُونِهِ أَوْلِيَاء لاَ يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ نَفْعًا وَلاَ ضَرًّا قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ أَمْ جَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَاء خَلَقُواْ كَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْ قُلِ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ }}؛ سوره رعد، آیه ۱۶؛ {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ }}؛ سوره یونس، آیه ۱۳.</ref>. در برابر هر یک از اقسام [[توحید افعالی]]، قسمی از [[شرک]] جای دارد. بدین سان، [[شرک]] در [[خالقیت]]، در برابر [[توحید در خالقیت]] قرار می‌گیرد. | می‌توان [[توحید افعالی]] را بر دو گونه دانست: [[توحید در خالقیت]] و [[توحید در ربوبیت]]؛ زیرا همان گونه که [[خداوند]] تنها [[خالق]] مستقل است و هر خلق و ایجاد دیگری در طول [[خالقیت]] [[خداوند]] جای دارد، تنها [[مدبر]] مستقل [[جهان]] نیز هست و [[تدبیر]] و [[اراده]] [[جهان]] به دست اوست<ref>{{متن قرآن|قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُم مِّن دُونِهِ أَوْلِيَاء لاَ يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ نَفْعًا وَلاَ ضَرًّا قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ أَمْ جَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَاء خَلَقُواْ كَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْ قُلِ اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ }}؛ سوره رعد، آیه ۱۶؛ {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ }}؛ سوره یونس، آیه ۱۳.</ref>. در برابر هر یک از اقسام [[توحید افعالی]]، قسمی از [[شرک]] جای دارد. بدین سان، [[شرک]] در [[خالقیت]]، در برابر [[توحید در خالقیت]] قرار می‌گیرد. | ||
زردشتیان که دو [[خالق]] برای [[جهان]] تصور می‌کنند ـ یکی [[خالق]] نیکی‌ها و دیگری [[خالق]] [[زشتی‌ها]] ـ به [[شرک]] در [[خالقیت]] مبتلایند. [[شرک]] در [[ربوبیت]] نیز در برابر [[توحید در ربوبیت]] قرار می‌گیرد. [[مشرکان]] روزگار [[جاهلیت]] بدین قسم از [[شرک]] دچار بودند<ref>{{متن قرآن|وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ}}؛ سوره عنکبوت، آیه ۶۱؛ مفاهیم القرآن، ج۱، ص۳۲۸ و ۳۳۷.</ref>.[[توحید]] اقسام دیگری نیز دارد که زیرشاخه‌های [[توحید]] افعالی‌اند؛ همانند [[توحید در حاکمیت]]، [[توحید در اطاعت]]، [[توحید در تشریع]] و قانونگذاری<ref>محاضرات فی الالهیات، ص۸۶ ـ ۸۳.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۰۳.</ref> | زردشتیان که دو [[خالق]] برای [[جهان]] تصور می‌کنند ـ یکی [[خالق]] نیکی‌ها و دیگری [[خالق]] [[زشتی‌ها]] ـ به [[شرک]] در [[خالقیت]] مبتلایند. [[شرک]] در [[ربوبیت]] نیز در برابر [[توحید در ربوبیت]] قرار می‌گیرد. [[مشرکان]] روزگار [[جاهلیت]] بدین قسم از [[شرک]] دچار بودند<ref>{{متن قرآن|وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ}}؛ سوره عنکبوت، آیه ۶۱؛ مفاهیم القرآن، ج۱، ص۳۲۸ و ۳۳۷.</ref>. [[توحید]] اقسام دیگری نیز دارد که زیرشاخه‌های [[توحید]] افعالی‌اند؛ همانند [[توحید در حاکمیت]]، [[توحید در اطاعت]]، [[توحید در تشریع]] و قانونگذاری<ref>محاضرات فی الالهیات، ص۸۶ ـ ۸۳.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۰۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||