بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']]پژوهشگاه' به ']] پژوهشگاه') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[حق وصایت]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[وصایت]] در لغت به معنای سفارش کردن<ref>خلیل، العین، ج۷، ص۱۷.</ref> و در اصطلاح [[علوم]] مختلف، معانی متفاوتی دارد و در [[علم کلام]] به معنای [[جانشینی]] در امر [[نبوت]] است<ref>سید مرتضی، رسائل، ج۴، ص۹۳؛ حلی، نهج الحق، ص۲۱۴.</ref>. وصایت به این معنا از سنت‌های رایج همه [[انبیای الهی]] است که به [[امر خداوند]] [[هنگام غیبت]] یا برای [[زمان]] بعد از خود [[وصی]] [[انتخاب]] می‌کردند تا [[رسالت]] خویش را ماندگار کنند. [[رسول خدا]]{{صل}} در آخرین لحظات زندگانی، [[حضرت علی]] را به عنوان وصی خود انتخاب کرد<ref>خوارزمی، المناقب، ص۸۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۹۲.</ref>، اما دیگر [[فرقه‌های اسلامی]] [[تعیین جانشین]] را از [[وظایف امت]] دانسته‌اند<ref>غزالی، الاقتصاد فی الاعتقاد، ص۲۳۶.</ref>. | [[وصایت]] در لغت به معنای سفارش کردن<ref>خلیل، العین، ج۷، ص۱۷.</ref> و در اصطلاح [[علوم]] مختلف، معانی متفاوتی دارد و در [[علم کلام]] به معنای [[جانشینی]] در امر [[نبوت]] است<ref>سید مرتضی، رسائل، ج۴، ص۹۳؛ حلی، نهج الحق، ص۲۱۴.</ref>. وصایت به این معنا از سنت‌های رایج همه [[انبیای الهی]] است که به [[امر خداوند]] [[هنگام غیبت]] یا برای [[زمان]] بعد از خود [[وصی]] [[انتخاب]] می‌کردند تا [[رسالت]] خویش را ماندگار کنند. [[رسول خدا]]{{صل}} در آخرین لحظات زندگانی، [[حضرت علی]] را به عنوان وصی خود انتخاب کرد<ref>خوارزمی، المناقب، ص۸۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۹۲.</ref>، اما دیگر [[فرقه‌های اسلامی]] [[تعیین جانشین]] را از [[وظایف امت]] دانسته‌اند<ref>غزالی، الاقتصاد فی الاعتقاد، ص۲۳۶.</ref>. | ||
== | وصی از [[القاب]] مشهور [[امام علی]]{{ع}} است، که برای آن حضرت به هنگام [[بیعت]]<ref>سید مرتضی، رسائل، ج۴، ص۹۳.</ref>، در جنگ‌های [[جمل]]<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۷۹.</ref>، [[صفین]]<ref>بلاذری، الانساب الاشراف، ج۳، ص۴۳.</ref>، [[نهروان]]<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۳۴۰.</ref> و نیز در [[سخنان امام]] حسن{{ع}}<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۱۷۲.</ref> به کار رفته است. [[ابوذر]] در [[زمان عثمان]] در [[مسجد رسول خدا]]{{صل}} می‌نشست و [[حدیث وصایت]] را برای [[مردم]] بازخوانی می‌کرد<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۷۱.</ref>. امام علی{{ع}} نیز [[وصیت]] و [[وراثت]] رسول خدا{{صل}} را در میان [[اهل بیت]]{{عم}} می‌دانست<ref>سیدرضی، نهج البلاغه، خطبه ۲.</ref>، چنان که به هنگام [[بیعت گرفتن]] از ایشان می‌فرمود: من وصی پیامبرم<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۲۳۳.</ref>. آن حضرت در [[خطبه]] دیگری ضمن تأکید بر [[مشروعیت خلافت]] و [[امامت اهل بیت]]{{عم}} فرمود: وصیت و وراثت حقیقی رسول خدا{{صل}} در اهل بیت اوست: {{متن حدیث|وَ فِيهِمُ الْوَصِيَّةُ وَ الْوِرَاثَةُ}}<ref>سیدرضی، نهج البلاغه، خطبه ۲.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]] ص ۱.</ref> | ||
== معناشناسی وصایت == | |||
"وصایت" در لغت، سفارش کردن، توصیه، نوعی [[عهد]] و [[قرارداد]] [[مالی]] است<ref>ر. ک: لسان العرب، ج ۱۵، ص۳۹۴؛ مجمع البحرین، واژۀ وصیّ.</ref> و اصطلاحی [[کلامی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]] است<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۴۳-۲۴۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵۵.</ref>. | "وصایت" در لغت، سفارش کردن، توصیه، نوعی [[عهد]] و [[قرارداد]] [[مالی]] است<ref>ر. ک: لسان العرب، ج ۱۵، ص۳۹۴؛ مجمع البحرین، واژۀ وصیّ.</ref> و اصطلاحی [[کلامی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]] است<ref>ر. ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۴۳-۲۴۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵۵.</ref>. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۶: | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
[[رده:وصایت]] | |||