پرش به محتوا

آیا در وقت ظهور بداء اتفاق می‌افتد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==↵{{منبع جامع}}↵* کتاب‌شناسی مهدویت؛↵* مقاله‌شناسی مهدویت؛↵* پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.↵{{پایان منبع جامع}}↵' به '')
 
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی = آیا در [[وقت ظهور]] [[بداء]] اتفاق می‌افتد؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر = 7626626268.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]]  
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]]  
| مدخل اصلی = [[بداء در وقت ظهور]]
| مدخل اصلی = [[بداء در وقت ظهور]]
| مدخل وابسته =  
| مدخل وابسته =  
| پاسخ‌دهنده =
| پاسخ‌دهندگان = ۴ پاسخ
| پاسخ‌دهندگان = ۴ پاسخ


خط ۲۰: خط ۱۷:
# نشانه‌های مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]: غیر از نشانه‌هایی که در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، سایر [[نشانه‌های ظهور]] از امور موقوفه به شمار می‌روند، بدین معنی که آنها بنابر [[مشیت]] و [[ارادۀ الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref>.
# نشانه‌های مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]: غیر از نشانه‌هایی که در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، سایر [[نشانه‌های ظهور]] از امور موقوفه به شمار می‌روند، بدین معنی که آنها بنابر [[مشیت]] و [[ارادۀ الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref>.
# [[علائم ظهور]] و امور حتمی‌: پنج مورد از [[نشانه‌های ظهور]] از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] شمرده شده‌اند: [[سید خراسانی]]، [[یمانی]]، [[ندای آسمانی]]، [[شهادت]] [[نفس زکیه]] و فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در [[بیداء]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۰. </ref>. در این [[نشانه‌ها]] احتمال [[بدا]] وجود ندارد و الا خلاف حتمی بودن آنهاست<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref>.
# [[علائم ظهور]] و امور حتمی‌: پنج مورد از [[نشانه‌های ظهور]] از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] شمرده شده‌اند: [[سید خراسانی]]، [[یمانی]]، [[ندای آسمانی]]، [[شهادت]] [[نفس زکیه]] و فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در [[بیداء]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۰. </ref>. در این [[نشانه‌ها]] احتمال [[بدا]] وجود ندارد و الا خلاف حتمی بودن آنهاست<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref>.
# [[بداء]] و [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}}: [[ظهور]] [[حضرت]] حجت‌ {{ع}} از اموری است که در [[اسلام]] به شدت بر آن تأکید شده و در حتمیت آن ذره‌ای [[شک]] و [[شبهه]] وجود ندارد<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۶۱.</ref>. [[امام جواد]]{{ع}} فرمودند: «همانا [[قائم]] از [[وعده‌های الهی]] است و [[خداوند]] خلاف [[وعده]] خود [[رفتار]] نمی‌کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِیعَادِ وَ اللَّهُ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ}}؛ الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref><ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲. </ref>
# [[بداء]] و [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}}: [[ظهور]] [[حضرت]] حجت‌ {{ع}} از اموری است که در [[اسلام]] به شدت بر آن تأکید شده و در حتمیت آن ذره‌ای [[شک]] و [[شبهه]] وجود ندارد<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۶۱.</ref>. [[امام جواد]] {{ع}} فرمودند: «همانا [[قائم]] از [[وعده‌های الهی]] است و [[خداوند]] خلاف [[وعده]] خود [[رفتار]] نمی‌کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِیعَادِ وَ اللَّهُ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ}}؛ الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref><ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲. </ref>
# تعیین [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}: بسیاری از [[روایات]] ما را از مشخص کردن [[زمان ظهور]] یا تعیین محدودۀ زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند هر کسی چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمرۀ [[اسرار الهی]] است و هرکسی آن را نمی‌داند. [[امام]] صادق‌ {{ع}} به‌ [[محمد بن مسلم]] فرمودند: «[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] کرد، از اینکه او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم»<ref>{{متن حدیث|یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلَا تَهَابُهُ‏ أَنْ‏ تُکَذِّبَهُ‏ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ‏ وَقْتاً}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲.</ref>. در [[روایت]] دیگری وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} می‌پرسد: آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: «آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند»<ref>{{متن حدیث|کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُون}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref><ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref> یعنی با توجه به این [[روایات]] ممکن است در [[وقت ظهور]] [[بدا]] اتفاق بیافتند کما اینکه امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن [[مردم]] هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: «همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت، آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد و اصل کتاب نزد اوست»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ کَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِی السَّبْعِینَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَی عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاکُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِکَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸.</ref>
# تعیین [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}: بسیاری از [[روایات]] ما را از مشخص کردن [[زمان ظهور]] یا تعیین محدودۀ زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند هر کسی چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمرۀ [[اسرار الهی]] است و هرکسی آن را نمی‌داند. [[امام]] صادق‌ {{ع}} به‌ [[محمد بن مسلم]] فرمودند: «[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] کرد، از اینکه او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم»<ref>{{متن حدیث|یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَکَ عَنَّا تَوْقِیتاً فَلَا تَهَابُهُ‏ أَنْ‏ تُکَذِّبَهُ‏ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ‏ وَقْتاً}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲.</ref>. در [[روایت]] دیگری وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} می‌پرسد: آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: «آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند»<ref>{{متن حدیث|کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ کَذَبَ‏ الْوَقَّاتُون}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref><ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸ ـ ۲۳۶.</ref> یعنی با توجه به این [[روایات]] ممکن است در [[وقت ظهور]] [[بدا]] اتفاق بیافتند کما اینکه امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن [[مردم]] هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: «همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت، آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد و اصل کتاب نزد اوست»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ کَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِی السَّبْعِینَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَی عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاکُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِکَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص ۱۸۱ و ۱۸۲؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸.</ref>
* به عبارت دیگر در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}}، هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود، ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند و هم می‌شود وقت آن، همزمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود؛ در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر [[جدید]] خواهد بود. یعنی به هر حال می‌توان گفت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر است البته نه بدان معنا که حتما در [[وقت ظهور]] [[بدا]] صورت می‌‌گیرد بلکه بدین معناست که احتمال [[بدا]] در آن وجود دارد<ref>ر.ک [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸. </ref>.
* به عبارت دیگر در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}}، هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود، ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند و هم می‌شود وقت آن، همزمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود؛ در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر [[جدید]] خواهد بود. یعنی به هر حال می‌توان گفت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر است البته نه بدان معنا که حتما در [[وقت ظهور]] [[بدا]] صورت می‌‌گیرد بلکه بدین معناست که احتمال [[بدا]] در آن وجود دارد<ref>ر.ک [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۶۵ ـ ۱۶۸. </ref>.
خط ۴۵: خط ۴۲:
«ابوهاشم، [[داوود]] بن قاسم [[جعفری]] می‌گوید: خدمت [[امام جواد]] {{ع}} بودم. از [[سفیانی]] و [[علائم حتمی ظهور]] سخن به میان آمد. از [[حضرت]] پرسیدم: {{متن حدیث|"هَلْ يَبْدُو لِلَّهِ فِي الْمَحْتُومِ؟ قَالَ: نَعَمْ"}}؛ آیا در مورد [[علائم حتمی ظهور]] هم [[بداء]] امکان دارد؟ [[حضرت]] فرمودند: بله. گفتم: اگر اینطور باشد می‌ترسیم درباره اصل [[ظهور]] هم [[بداء]] رخ دهد و اصلا [[ظهور]] تحقق پیدا نکند. [[حضرت]] فرمود:
«ابوهاشم، [[داوود]] بن قاسم [[جعفری]] می‌گوید: خدمت [[امام جواد]] {{ع}} بودم. از [[سفیانی]] و [[علائم حتمی ظهور]] سخن به میان آمد. از [[حضرت]] پرسیدم: {{متن حدیث|"هَلْ يَبْدُو لِلَّهِ فِي الْمَحْتُومِ؟ قَالَ: نَعَمْ"}}؛ آیا در مورد [[علائم حتمی ظهور]] هم [[بداء]] امکان دارد؟ [[حضرت]] فرمودند: بله. گفتم: اگر اینطور باشد می‌ترسیم درباره اصل [[ظهور]] هم [[بداء]] رخ دهد و اصلا [[ظهور]] تحقق پیدا نکند. [[حضرت]] فرمود:
{{متن حدیث|"إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِيعَادِ وَ اللَّهُ لا يُخْلِفُ الْمِيعادَ"}}<ref>الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref>؛ همانا [[قائم]] از [[وعده‌های الهی]] است و [[خداوند]] خلاف وعده خود [[رفتار]] نمی‌کند. [[علائم حتمی]] این چنین است، تا چه برسد به [[روز جمعه]] بودن و [[علائم]] غیر حتمی که می‌توانند مشمول [[بداء]] گردند.
{{متن حدیث|"إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِيعَادِ وَ اللَّهُ لا يُخْلِفُ الْمِيعادَ"}}<ref>الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref>؛ همانا [[قائم]] از [[وعده‌های الهی]] است و [[خداوند]] خلاف وعده خود [[رفتار]] نمی‌کند. [[علائم حتمی]] این چنین است، تا چه برسد به [[روز جمعه]] بودن و [[علائم]] غیر حتمی که می‌توانند مشمول [[بداء]] گردند.
*'''امکان [[تأخیر فرج]]:''' کما این‌که از آن طرف امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن ما هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: {{متن حدیث|"إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ كَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِي السَّبْعِينَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِينَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاكُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِيثَ فَكَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ"}}<ref>الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴.</ref>؛ همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت. آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی که ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد. و اصل کتاب نزد اوست. لذا باید از غفلت‌ها و کوتاهی‌ها کاست و بیشتر به یاد او بود و [[آمادگی]] او را داشت.
* '''امکان [[تأخیر فرج]]:''' کما این‌که از آن طرف امکان عقب افتادن [[فرج]] در اثر خطاها و کوتاهی‌ها و آماده نبودن ما هم وجود دارد. [[امام باقر]] {{ع}} به [[ابوحمزه ثمالی]] فرمودند: {{متن حدیث|"إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ كَانَ وَقَّتَ هَذَا الْأَمْرَ فِي السَّبْعِينَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِينَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاكُمْ فَأَذَعْتُمُ الْحَدِيثَ فَكَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ وَ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ"}}<ref>الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۹۳؛ بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۴.</ref>؛ همانا [[خدای تبارک و تعالی]] این امر ([[دولت ما]] [[اهل بیت]]) را در سال هفتاد وقت گذاشت، چون [[حسین]] {{ع}} کشته شد، [[خشم]] [[خدای تعالی]] بر اهل [[زمین]] سخت گشت. آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. وقتی که ما به شما خبر دادیم، آن خبر را فاش کردید و از روی [[راز]] پوشیده پرده برداشتید. بعد از آن دیگر [[خدا]] برای آن وقتی نزد ما قرار نداد. [[خدا]] هرچه را خواهد محو کند و ثابت گذارد. و اصل کتاب نزد اوست. لذا باید از غفلت‌ها و کوتاهی‌ها کاست و بیشتر به یاد او بود و [[آمادگی]] او را داشت.


متأسفانه عوامل لغزش و [[غفلت]] از او بسیار شده و [[گناهان]] و [[ظلم‌ها]] و تعلقات [[دنیا]] حجاب‌های غلیظی بر یاد و نام و ارتباط با او انداخته است که گویی هر چه جلوتر می‌رویم این حجاب‌ها سنگین‌تر می‌شود<ref>[[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص۱۸۱، ۱۸۲.</ref>.
متأسفانه عوامل لغزش و [[غفلت]] از او بسیار شده و [[گناهان]] و [[ظلم‌ها]] و تعلقات [[دنیا]] حجاب‌های غلیظی بر یاد و نام و ارتباط با او انداخته است که گویی هر چه جلوتر می‌رویم این حجاب‌ها سنگین‌تر می‌شود<ref>[[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]، ص۱۸۱، ۱۸۲.</ref>.
خط ۵۵: خط ۵۲:
| پاسخ = آقای '''[[سید مجتبی السادة]]'''، در کتاب ''«[[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = آقای '''[[سید مجتبی السادة]]'''، در کتاب ''«[[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]»'' در این‌باره گفته است:
*«مسئله [[بداء]] در چهار زمینه با موضوع [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} ارتباط می‌یابد:
*«مسئله [[بداء]] در چهار زمینه با موضوع [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} ارتباط می‌یابد:
#'''نشانه‌های مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]:''' جز نشانه‌هایی که صراحتاً در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانه‌های ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار می‌روند چنانکه بزرگانی نظیر [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کرده‌اند. بدین معنی که به جز [[نشانه‌های حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر، آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب می‌آیند و ممکن است با تغییر و تبدیل شرایط آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونه‌ای دیگر پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند که البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتاده‌اند و دچار بدأ در اصل تحقق خویش نشده‌اند.
# '''نشانه‌های مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]:''' جز نشانه‌هایی که صراحتاً در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانه‌های ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار می‌روند چنانکه بزرگانی نظیر [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کرده‌اند. بدین معنی که به جز [[نشانه‌های حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر، آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب می‌آیند و ممکن است با تغییر و تبدیل شرایط آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونه‌ای دیگر پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند که البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتاده‌اند و دچار بدأ در اصل تحقق خویش نشده‌اند.
#'''[[علائم ظهور]] و امور حتمی‌:''' پنج مورد از [[نشانه‌ها]] در بسیاری از [[روایات]] که از حد [[تواتر]] گذشته است از جمله [[علایم حتمی]] [[ظهور]] برشمرده شده‌اند: سمعت [[امام صادق|أبا عبد الله‌]]{{ع}} یقول: "[[سید خراسانی]]، [[یمانی]]، [[ندای آسمانی]]- مبنی بر [[حقانیت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}- و [[شهادت]] [[نفس زکیه]] و فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در [[بیداء]] (بیابان بین [[مدینه]] و [[مکه]])"<ref>{{متن حدیث|"قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ خَمْسُ‏ عَلَامَاتٍ‏ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ ‏"}}؛ ر.ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۵۰؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۷، الغیبة نعمانی، ص ۱۶۹ و ۱۷۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۴؛ اعلام الوری، ص ۴۲۶؛ [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، صص ۴۳۹ و ۴۵۵.</ref>. این نشانه‌های پنجگانه را [[احادیث]] از [[علایم حتمی]] شمرده‌اند و هیچ‌گونه احتمال بدأیی در مورد تحقق آنها نداده‌اند وگرنه خلاف حتمی بودن آنها می‌شد و این [[نشانه‌ها]] شدیدا با مسأله [[ظهور]] ارتباط داشته و همگی مقارن ظهور- همان‌گونه در بخش‌های پیشین دیدیم- رخ خواهند داد ان شاء [[الله]]. که بزرگوارانی چون مرحوم [[آیت الله]] [[سید ابوالقاسم خویی]] در پاسخ به نویسنده کتاب السفیانی و علامات الظهور<ref>محمد فقیه، السفیانی و ...، ص ۱۰۲.</ref> و [[علامه]] [[سید جعفر مرتضی عاملی]] در کتاب خویش‌<ref>دراسة فی علامات الظهور، ص ۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]] در [[الغیبة]] خویش نسبت به این موضوع تصریح و اذعان کرده‌اند که: هرچند بنابر تغییر مصلحت‌ها با تغییر شروط اخباری که به حوادث آینده می‌پردازند، ممکن است دچار تغییر و تبدیل شوند؛ جز آنکه [[روایت]] تصریح کرده باشد که وقوع آن جریان حتمی است که [با توجه به اعتماد ما به [[معصومین]]‌ {{عم}}] ما هم [[یقین]] به حدوث آنها در آینده پیدا می‌کنیم و قاطعانه می‌گوییم در آینده چنین خواهد شد<ref>الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۵.</ref>.
# '''[[علائم ظهور]] و امور حتمی‌:''' پنج مورد از [[نشانه‌ها]] در بسیاری از [[روایات]] که از حد [[تواتر]] گذشته است از جمله [[علایم حتمی]] [[ظهور]] برشمرده شده‌اند: سمعت [[امام صادق|أبا عبد الله‌]]{{ع}} یقول: "[[سید خراسانی]]، [[یمانی]]، [[ندای آسمانی]]- مبنی بر [[حقانیت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}- و [[شهادت]] [[نفس زکیه]] و فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در [[بیداء]] (بیابان بین [[مدینه]] و [[مکه]])"<ref>{{متن حدیث|"قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ خَمْسُ‏ عَلَامَاتٍ‏ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ ‏"}}؛ ر.ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۵۰؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۷، الغیبة نعمانی، ص ۱۶۹ و ۱۷۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۴؛ اعلام الوری، ص ۴۲۶؛ [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، صص ۴۳۹ و ۴۵۵.</ref>. این نشانه‌های پنجگانه را [[احادیث]] از [[علایم حتمی]] شمرده‌اند و هیچ‌گونه احتمال بدأیی در مورد تحقق آنها نداده‌اند وگرنه خلاف حتمی بودن آنها می‌شد و این [[نشانه‌ها]] شدیدا با مسأله [[ظهور]] ارتباط داشته و همگی مقارن ظهور- همان‌گونه در بخش‌های پیشین دیدیم- رخ خواهند داد ان شاء [[الله]]. که بزرگوارانی چون مرحوم [[آیت الله]] [[سید ابوالقاسم خویی]] در پاسخ به نویسنده کتاب السفیانی و علامات الظهور<ref>محمد فقیه، السفیانی و ...، ص ۱۰۲.</ref> و [[علامه]] [[سید جعفر مرتضی عاملی]] در کتاب خویش‌<ref>دراسة فی علامات الظهور، ص ۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]] در [[الغیبة]] خویش نسبت به این موضوع تصریح و اذعان کرده‌اند که: هرچند بنابر تغییر مصلحت‌ها با تغییر شروط اخباری که به حوادث آینده می‌پردازند، ممکن است دچار تغییر و تبدیل شوند؛ جز آنکه [[روایت]] تصریح کرده باشد که وقوع آن جریان حتمی است که [با توجه به اعتماد ما به [[معصومین]]‌ {{عم}}] ما هم [[یقین]] به حدوث آنها در آینده پیدا می‌کنیم و قاطعانه می‌گوییم در آینده چنین خواهد شد<ref>الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۵.</ref>.
#'''[[بداء]] و [[قیام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}:''' [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجت‌]] {{ع}} از اموری است که در [[اسلام]] به شدت بر آنها تأکید شده و در حتمیت آن ذره‌ای [[شک]] و [[شبهه]] وجود ندارد. پیش از این گفتیم که در آیاتی نظیر [[آیه]] ۵۵ [[سوره نور]] [[خداوند متعال]] به [[مؤمنان]] وعده داده است که [[فرمانروایان]] [[زمین]] گردند و بر آن سیطره یابند که چنین واقعه‌ای در تمام‌ طول [[تاریخ]] تاکنون اتفاق نیفتاده است و از آنجا که‌ {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ}} و [[خداوند]] در وعده خویش تخلف نمی‌کند، در آینده‌ای دور یا نزدیک حتما چنین اتفاقی خواهد افتاد.
# '''[[بداء]] و [[قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجت‌]] {{ع}} از اموری است که در [[اسلام]] به شدت بر آنها تأکید شده و در حتمیت آن ذره‌ای [[شک]] و [[شبهه]] وجود ندارد. پیش از این گفتیم که در آیاتی نظیر [[آیه]] ۵۵ [[سوره نور]] [[خداوند متعال]] به [[مؤمنان]] وعده داده است که [[فرمانروایان]] [[زمین]] گردند و بر آن سیطره یابند که چنین واقعه‌ای در تمام‌ طول [[تاریخ]] تاکنون اتفاق نیفتاده است و از آنجا که‌ {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ}} و [[خداوند]] در وعده خویش تخلف نمی‌کند، در آینده‌ای دور یا نزدیک حتما چنین اتفاقی خواهد افتاد.
#'''[[تعیین زمان]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' بسیاری از [[روایات]] ما را از توقیت- مشخص کردن زمان [[ظهور]]- یا تعیین محدوده زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده‌اند و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند که هرکه را چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمره [[اسرار الهی]] است و هرکس آن را نمی‌داند؛ [[امام صادق]]‌ {{ع}} به‌ [[محمد بن مسلم]] فرمودند: "[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}] [[نقل]] کرد، از این‌که او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم"<ref>{{متن حدیث|"يَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَكَ عَنَّا تَوْقِيتاً فَلَا تَهَابُهُ‏ أَنْ‏ تُكَذِّبَهُ‏ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ‏ وَقْتاً ‏"}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲</ref> وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]]{{ع}} می‌پرسد که آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: "آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند"<ref>{{متن حدیث|"كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُون‏ ‏"}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref>.
# '''[[تعیین زمان]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' بسیاری از [[روایات]] ما را از توقیت- مشخص کردن زمان [[ظهور]]- یا تعیین محدوده زمانی برای [[ظهور]] [[حضرت]] به شدت [[نهی]] کرده‌اند و [[شیعیان]] را امر کرده‌اند که هرکه را چنین کرد [[تکذیب]] کنند و [[دروغگو]] بشمارند؛ چراکه این مطلب در زمره [[اسرار الهی]] است و هرکس آن را نمی‌داند؛ [[امام صادق]]‌ {{ع}} به‌ [[محمد بن مسلم]] فرمودند: "[[محمد]]! اگر کسی، وقتی از جانب ما برای [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}] [[نقل]] کرد، از این‌که او را [[تکذیب]] کنی، نترس! چرا که ما برای احدی [[تعیین وقت]] نمی‌کنیم"<ref>{{متن حدیث|"يَا مُحَمَّدُ مَنْ أَخْبَرَكَ عَنَّا تَوْقِيتاً فَلَا تَهَابُهُ‏ أَنْ‏ تُكَذِّبَهُ‏ فَإِنَّا لَا نُوَقِّتُ‏ وَقْتاً ‏"}}؛ الغیبة نعمانی، ص ۱۹۵؛ الغیبة شیخ طوسی، ص۲۶۲</ref> وقتی [[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} می‌پرسد که آیا این مسئله وقتی مشخص دارد؟ [[حضرت]] سه مرتبه می‌فرمایند: "آنها که وقت تعیین می‌کنند [[دروغ]] می‌گویند"<ref>{{متن حدیث|"كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُون‏ ‏"}}؛ الغیبة شیخ طوسی، ص ۲۶۲؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۳.</ref>.


  [[نهی]] از [[تعیین وقت]] شامل [[علایم حتمی]] [[ظهور]] نمی‌شود؛ چرا که خود [[معصومین]]‌ {{عم}} در این موارد به فاصله زمانی میان حدوث آن نشانه حتمی و [[ظهور]] [[حضرت]] اشاره کرده‌اند که مثلا از ابتدای [[شورش]] [[سفیانی]] تا [[قیام]] [[حضرت]] بیش از نه ماه طول نخواهد کشید یا مثلا پانزده روز پس از [[قتل نفس زکیه|شهادت نفس زکیه]] [[حضرت]] در [[مکه]] [[ظهور]] می‌کنند. و لکن دیگر [[نشانه‌ها]] حداکثر به این اشاره می‌کنند که [[ظهور]] آن وجود [[مقدس]] نزدیک شده است و نه بیش از این. چنانکه دیدیم برخی از [[نشانه‌های ظهور]] قرنهاست که اتفاق افتاده‌اند و گذشته‌اند و همچنان [[ظهور]] رخ نداده است. که البته به جهت ایجاد [[امید]] در [[دل]] [[شیعیان]] مبنی بر نزدیک شدن [[ظهور]] [[معصوم]] {{ع}} از آن‌ به عنوان نشانه [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت صاحب‌]]{{ع}} یاد کرده‌اند»<ref>[[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸-۲۳۶.</ref>.
  [[نهی]] از [[تعیین وقت]] شامل [[علایم حتمی]] [[ظهور]] نمی‌شود؛ چرا که خود [[معصومین]]‌ {{عم}} در این موارد به فاصله زمانی میان حدوث آن نشانه حتمی و [[ظهور]] [[حضرت]] اشاره کرده‌اند که مثلا از ابتدای [[شورش]] [[سفیانی]] تا [[قیام]] [[حضرت]] بیش از نه ماه طول نخواهد کشید یا مثلا پانزده روز پس از [[قتل نفس زکیه|شهادت نفس زکیه]] [[حضرت]] در [[مکه]] [[ظهور]] می‌کنند. و لکن دیگر [[نشانه‌ها]] حداکثر به این اشاره می‌کنند که [[ظهور]] آن وجود [[مقدس]] نزدیک شده است و نه بیش از این. چنانکه دیدیم برخی از [[نشانه‌های ظهور]] قرنهاست که اتفاق افتاده‌اند و گذشته‌اند و همچنان [[ظهور]] رخ نداده است. که البته به جهت ایجاد [[امید]] در [[دل]] [[شیعیان]] مبنی بر نزدیک شدن [[ظهور]] [[معصوم]] {{ع}} از آن‌ به عنوان نشانه [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت صاحب‌]]{{ع}} یاد کرده‌اند»<ref>[[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۸-۲۳۶.</ref>.
خط ۷۵: خط ۷۲:


پیش از شرح این عبارت که [[بداء]] در [[حقیقت]] ظاهر شدن چیزهایی است که از [[ناحیه]] [[خداوند متعال]] برای [[مردم]] مخفی و برای خودش مشخص بود، لازم است یادآور شویم که [[خداوند متعال]] بنابر [[آیات قرآن]] دو [[لوح]] دارد:
پیش از شرح این عبارت که [[بداء]] در [[حقیقت]] ظاهر شدن چیزهایی است که از [[ناحیه]] [[خداوند متعال]] برای [[مردم]] مخفی و برای خودش مشخص بود، لازم است یادآور شویم که [[خداوند متعال]] بنابر [[آیات قرآن]] دو [[لوح]] دارد:
#'''[[لوح محفوظ‍‌]]''': لوحی که آن‌چه در آن نوشته می‌شود؛ [[پاک]] نشده و مقدرات آن تغییر نمی‌یابند؛ چرا که مطابق با [[علم الهی]] است: {{متن قرآن|بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ * فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ}}<ref>سوره بروج، ۲۲ و ۲۱.</ref>؛ بلکه آن [[قرآن]] مجیدی است که در [[لوح]] محفوظ‍‌ ثبت گردیده است.
# '''[[لوح محفوظ‍‌]]''': لوحی که آن‌چه در آن نوشته می‌شود؛ [[پاک]] نشده و مقدرات آن تغییر نمی‌یابند؛ چرا که مطابق با [[علم الهی]] است: {{متن قرآن|بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ * فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ}}<ref>سوره بروج، ۲۲ و ۲۱.</ref>؛ بلکه آن [[قرآن]] مجیدی است که در [[لوح]] محفوظ‍‌ ثبت گردیده است.
#'''[[لوح محو و اثبات]]''': بنابر شرایط‍‌ و سنتی از [[سنت‌های الهی]]، [[سرنوشت]] شخص یا جریانی به شکلی خاص می‌شود، با از بین رفتن آن سنت‌ها و یا مطرح شدن سنت‌های جدید، [[سرنوشت]] آن شخص و یا آن جریان تحت الشعاع سنت‌های جدید قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال بناست که شخص در سن ٢٠ سالگی فوت کند، اما به واسطه [[صله رحم]] یا صدقه‌ای که می‌دهد،٣٠ سال به عمرش اضافه می‌شود و تا ٥٠ سالگی زنده می‌ماند و یا به عکس، آن شخص بناست ٥٠ سال [[عمر]] کند به واسطه [[گناه]] کبیره‌ای خاص ٣٠ سال از عمرش کاسته می‌شود و در ٢٠ سالگی می‌میرد. البته [[خداوند متعال]] از اول می‌دانست که بناست اولی ٥٠ سال و دومی ٢٠ سال [[عمر]] کند، ولی برای روشن شدن این [[سنت‌های الهی]] مطلب به این شکل از زبان [[پیامبران]] یا [[اولیای الهی]] {{ع}} بیان می‌شود.
# '''[[لوح محو و اثبات]]''': بنابر شرایط‍‌ و سنتی از [[سنت‌های الهی]]، [[سرنوشت]] شخص یا جریانی به شکلی خاص می‌شود، با از بین رفتن آن سنت‌ها و یا مطرح شدن سنت‌های جدید، [[سرنوشت]] آن شخص و یا آن جریان تحت الشعاع سنت‌های جدید قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال بناست که شخص در سن ٢٠ سالگی فوت کند، اما به واسطه [[صله رحم]] یا صدقه‌ای که می‌دهد،٣٠ سال به عمرش اضافه می‌شود و تا ٥٠ سالگی زنده می‌ماند و یا به عکس، آن شخص بناست ٥٠ سال [[عمر]] کند به واسطه [[گناه]] کبیره‌ای خاص ٣٠ سال از عمرش کاسته می‌شود و در ٢٠ سالگی می‌میرد. البته [[خداوند متعال]] از اول می‌دانست که بناست اولی ٥٠ سال و دومی ٢٠ سال [[عمر]] کند، ولی برای روشن شدن این [[سنت‌های الهی]] مطلب به این شکل از زبان [[پیامبران]] یا [[اولیای الهی]] {{ع}} بیان می‌شود.


در [[قرآن کریم]] هم آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، ۳۹.</ref> و یا این [[آیه]]: {{متن قرآن|ثُمَّ قَضَى أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ}}<ref>سوره انعام، ۲.</ref>. باتوجه به این دو [[لوح]] و مطالبی که تا به حال به آنها پرداختیم، این سؤال به ذهن می‌رسد که: آیا [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و نشانه‌هایی که برای آن بیان شده است، در [[لوح]] محفوظ‌اند یا محو و اثبات. به عبارت دیگر آیا ممکن است اصلا مسئله‌ای به نام [[ظهور]] ایشان تا آخر [[عمر]] [[بشریت]] و هستی اتفاق نیفتد و یا [[ظهور]] بدون تحقق [[نشانه‌ها]] رخ دهد یا همه [[نشانه‌ها]] باید رخ دهند؟ در [[پاسخ]] به این سؤال باید گفت: جز نشانه‌هایی که صراحتا در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانه‌های ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار می‌روند، چنان‌که بزرگانی مانند [[شیخ مفید]]، [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کرده‌اند. بدین‌معنا که به‌جز [[نشانه‌های حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب می‌آیند و ممکن است با تغییر و تبدیل در شرایط‍‌ آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونه دیگری پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند. البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتاده‌اند و دچار [[بداء]] در اصل تحقق خویش نشده‌اند.
در [[قرآن کریم]] هم آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، ۳۹.</ref> و یا این [[آیه]]: {{متن قرآن|ثُمَّ قَضَى أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ}}<ref>سوره انعام، ۲.</ref>. باتوجه به این دو [[لوح]] و مطالبی که تا به حال به آنها پرداختیم، این سؤال به ذهن می‌رسد که: آیا [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و نشانه‌هایی که برای آن بیان شده است، در [[لوح]] محفوظ‌اند یا محو و اثبات. به عبارت دیگر آیا ممکن است اصلا مسئله‌ای به نام [[ظهور]] ایشان تا آخر [[عمر]] [[بشریت]] و هستی اتفاق نیفتد و یا [[ظهور]] بدون تحقق [[نشانه‌ها]] رخ دهد یا همه [[نشانه‌ها]] باید رخ دهند؟ در [[پاسخ]] به این سؤال باید گفت: جز نشانه‌هایی که صراحتا در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانه‌های ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار می‌روند، چنان‌که بزرگانی مانند [[شیخ مفید]]، [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کرده‌اند. بدین‌معنا که به‌جز [[نشانه‌های حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب می‌آیند و ممکن است با تغییر و تبدیل در شرایط‍‌ آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونه دیگری پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند. البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتاده‌اند و دچار [[بداء]] در اصل تحقق خویش نشده‌اند.
خط ۸۸: خط ۸۵:
علاوه بر این‌که در موارد بسیاری [[رسول مکرم اسلام]] {{صل}} و [[معصومین]] {{عم}} شدیدا تأکید نموده‌اند که: حتی اگر از [[عمر]] هستی بیش از یک روز باقی نمانده باشد، [[خداوند]] آن‌قدر این روز را طولانی می‌کند که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] کرده و [[جهان]] را مملو از [[قسط‍‌]] و [[عدالت]] گرداند<ref>ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۴۰؛ اعلام الوری، ص ۴۰۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۶۱.</ref>.
علاوه بر این‌که در موارد بسیاری [[رسول مکرم اسلام]] {{صل}} و [[معصومین]] {{عم}} شدیدا تأکید نموده‌اند که: حتی اگر از [[عمر]] هستی بیش از یک روز باقی نمانده باشد، [[خداوند]] آن‌قدر این روز را طولانی می‌کند که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] کرده و [[جهان]] را مملو از [[قسط‍‌]] و [[عدالت]] گرداند<ref>ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۴۰؛ اعلام الوری، ص ۴۰۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۶۱.</ref>.
}}
}}


== پانویس ==
== پانویس ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش