آیا پیامبران پیش از آغاز وحی و نبوت و امامان پیش از تصدی امامت از علم ویژه معصوم برخوردار بوده‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیا پیامبران پیش از آغاز [[وحی]] و [[نبوت]] و [[امامان]] {{عم}} پیش از تصدی [[امامت]] از علم ویژه [[معصوم]] {{ع}} برخوردار بوده‌اند؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[علم معصوم (پرسش)|علم معصوم]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم معصوم]]''' مراجعه شود.

«اعطای علم از سوی خداوند متعال به بندگانش بستگی به سن و سال ندارد. حضرت عیسی {{ع}} در گهواره بود که زبان به سخن گشود و گفت: {{متن قرآن|قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}}<ref>«(نوزاد) گفت: بی‌گمان من بنده خداوندم، به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر کرده است»؛ مریم، آیه۳۰.</ref> پس وقتی شخص می‌تواند در طفولیّت دارای نبوّت شود، منافات ندارد که دارای علومی هم از سوی خدای تعالی گردد. امام صادق {{ع}} تصریح می‌کند آن گاه که امام در رحم مادر است صدای فرشته را می‌شنود و هنگامی که به دنیا می‌آید نوری گستره میان آسمان و زمین را برای او روشن می‌کند و وقتی که به حرکت در می‌آید به واسطه ستونی از نور میان مشرق و مغرب برایش ظاهر می‌شود که به وسیله آن همه آنچه را که میان آن دو قرار دارد، می‌بیند: همانا امام در رحم مادرش صدا را می‌شنود... و آنگاه که به دنیا می‌آید نوری میان آسمان و زمین اشراق می‌کند و آنگاه که به راه می‌افتد عمودی از نور برای او بلند می‌شود که گستره میان مشرق و مغرب را با آن می‌بیند.<ref>«إِنَّ الْإِمَامَ یَسْمَعُ الصَّوْتَ فِی بَطْنِ أُمِّه... فَإِذَا وَضَعَتْهُ سَطَعَ لَهُ نُورٌ مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَإِذَا دَرَجَ رُفِعَ لَهُ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ یَرَی بِهِ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ»؛ بصائرالدرجات/ ۴۳۴؛ بحار الأنوار، ج۲۶، ص۱۳۲.</ref> علاوه بر این معلوم است که امام {{ع}} به هنگام طفولیّت هم عصمت دارد و این امر به زمان امامت اختصاص ندارد. روشن است که عصمت نیز بر علم امام در هنگام طفولیّت دلالت دارد. و نیز روایاتی که در تاریخ ولادت امامان {{عم}} نقل شده گویای همین مطلب است»<ref>[[امامت ۵ (کتاب)|امامت]]، ص ۱۲۵.</ref>.

«امام در شکم مادر، بعد از چهل روز از انعقاد نطفه می‌شنود و وقتی زاده شد برای او یک عمودی از نور میان آسمان و زمین ساطع می‌شود که به وسیله آن، اعمال تمام مخلوقات بر روی زمین و تمام دنیا و آنچه در آن است را می‌بیند و چیزی از آن بر وی پوشیده نمی‌ماند و سپس عمود دیگری از نور از سوی خدا بر وی تابیده می‌شود تا هرگاه اراده کند علوم بیشتری از غیب بر وی منکشف گردد.<ref>همان، ج۹، ص۴۵۱.</ref> بعضی از اصحاب امام جواد {{ع}} به عرض رسانیدند که جمعی در امامت شما به جهت کمی سن گفت‌وگو دارند. حضرت فرمود: خدای تعالی به سوی داوود وحی فرستاد که سلیمان را خلیفه خود گرداند و حال آنکه سلیمان طفلی بود که گوسفند می‌چرانید و خدای تعالی سلیمان را در این سن، وارث پدر او در خلافت گردانید.<ref>[[شریف لاهیجی]]، تفسیر شریف لاهیجی، ج۳، ص۴۱۱.</ref> قرآن نیز اشاره دارد که به برخی انبیا در دوران کودکی، علوم وافری اعطا گردید. از جمله آیه شریفه {{متن قرآن|يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا * وَحَنَانًا مِّن لَّدُنَّا وَزَكَاةً}}<ref>«ای یحیی، کتاب (آسمانی) را با توانمندی بگیر! و ما به او در کودکی (نیروی) داوری دادیم * و از نزد خویش مهر و پاکیزگی ارزانی داشتیم و او پرهیزگار بود»؛ سوره مریم، آیات ۱۲-۱۳.</ref> دلالت دارد که به حضرت یحیی {{ع}} در دوران کودکی، نبوت و حکمت داده شده است که ملازمه آن، علم کثیر و خارق‌العاده می‌باشد. علامه می‌فرماید: مراد از حُکم، علم به معارف حق الهی و کشف حقایقی که در پرده غیب است و از نظر عادی پنهان است می‌باشد، و این علم در حالی به او داده شده که کودکی نابالغ بوده است. مراد از حنان یک نوع گرایش و انجذاب مخصوصی است میان یحیی و پروردگارش، که در غیر او سابقه و مانند ندارد و مقصود از زکات این است که خدا به او لطف دارد و امور او را خودش اصلاح می‌نماید و او هم در زیر سایه عنایت خدا رشد و نمو می‌کند، و یا این است که او نسبت به خدا عشق می‌ورزد، و مجذوب پروردگار خویش است و بر همین اساس جذبه و عشق، رشد و نمو می‌کند، و مقصود از نمو، نمو روح است.<ref>طباطبایی، ترجمه المیزان، ج۱۴، ص۲۳-۲۴.</ref> همچنین آیه شریفه {{متن قرآن|قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}}<ref>«(نوزاد) گفت: بی‌گمان من بنده خداوندم، به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر کرده است»؛ مریم، آیه۳۰.</ref> دلالت بر علوم خارق‌العاده حضرت مسیح در گهواره می‌کند. عیسی {{ع}} در گهواره با جمله {{متن قرآن|إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ}} به عبودیت خود برای خدا اعتراف نمود و در جمله {{متن قرآن|آتَانِيَ الْكِتَابَ}} از دادن انجیل از سوی خدا به او خبر داد، و در جمله {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}} به نبوت خود اعلام فرمود<ref>کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۳۸۸.</ref>»<ref>[[علم امام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص۱۴۹-۱۵۱.</ref>.