اولین دریافت وحی توسط پیامبر چگونه بود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

«در آثار متعددی از علمای [[اهل]] [[سنّت]]، درباره چگونگی اولین [[دریافت وحی]] توسط [[پیامبر]] {{صل}} داستانی بدین مضمون از [[عایشه]] [[نقل]] شده است: پیامبر {{صل}} در [[غار حرا]] مشغول [[عبادت]] و [[تسبیح]] [[خداوند]] بود که [[فرشته وحی]] بر او نازل شد و به پیامبر {{صل}} عرض کرد: بخوان! پیامبر گفت: من خواندن نمی‌توانم. در این هنگام، فرشته وحی پیامبر را گرفت و چنان فشار داد که توان و [[طاقت]] از او گرفته شد و مشرف به [[موت]] گردید. سپس پیامبر {{صل}} را رها کرد. بار دیگر به پیامبر {{صل}} عرض کرد: بخوان! باز هم پیامبر {{صل}} در جواب فرمود: خواندن نمی‌دانم. و دوباره فرشته وحی همان عمل را تکرار کرد. مجدداً این برنامه برای باز سوم تکرار شد. و سپس به پیامبر {{صل}} عرض کرد: {{متن قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ}}<ref>«بخوان به نام پروردگار خویش که آفرید * آدمی را از خونپاره‌ای فروبسته آفرید * بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است * همان که با قلم آموزش داد * به انسان آنچه نمی‌دانست آموخت» سوره علق، آیه ۱-۵.</ref>.

پیامبر {{صل}} پس از این جریان، وحشت‌زده و ترسان به [[مکّه]] بازگشت و به نزد [[خدیجه]] رفت و به او [[پناه]] برد. تا اینکه پس از فروکش نمودن [[ترس]] و وحشتش، جریان را برای خدیجه باز گفت، و افزود: "من بر [[جان]] خویش نگران و ترسانم". خدیجه او را [[دلداری]] داد و گفت: "خاطر آسوده دار که خداوند تو را تنها نمی‌گذارد؛ زیرا که تو [[صله رحم]] به جا می‌آوری و مهمان‌ها را گرامی می‌داری و...".

سپس خدیجه برای [[اطمینان]] خاطر پیامبر، او را به نزد پسر عمویش [[ورقة بن نوفل]] - که پیرمرد [[نابینا]] اما عالم به مطالب [[تورات]] و [[انجیل]] بود- برد. [[پیامبر]] ماجرای ترسناک و وحشت‌انگیزی را که برایش رخ داده بود. بازگو نمود. وی [[نگرانی]] پیامبر را بی‌مورد خواند و او را [[آگاه]] نمود که این [[وحی الهی]] است که بر تو نازل شده و همان چیزی است که بر [[انبیای سابق]]، همچون [[موسی]] {{ع}} هم نازل می‌شده است. در پایان، چندی از حوادث ناگوار و تلخی را که در [[آینده]] برای [[حضرت]] رخ می‌داد، به اطلاع او رساند و اظهار [[امیدواری]] کرد که ایّام پیامبر را [[درک]] کند. به او [[ایمان]] آورد و او را [[یاری]] نماید<ref>صحیح بخاری، ج۱، ص۵۹-۶۰؛ صحیح مسلم، ج۱، ص۱۸۷-۱۹۰؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۶۷؛ البدایة و النهایة، ج۳، ص۵-۶؛ السیرة الحلبیة، ج۱، ص۲۴۲-۲۴۳.</ref>.

# با مطالعه کتب گوناگونی که این قصه را [[نقل]] کرده‌اند و مقایسه آنها با یکدیگر، به تناقضات آشکاری بر می‌خوریم که بر هر شخصی، ساختگی بودن آن را می‌نمایاند؛ به عنوان مثال: در بعضی از نقل‌ها آمده است: [[خدیجه]]، [[پیامبر]] را همراه با [[ابوبکر]] به [[خانه]] [[ورقة بن نوفل]] فرستاد و پیامبر این گونه جریان را تعریف کرد: "از پشت سرم صدایی شنیدم که می‌گفت: [[محمد]]! محمد!... سپس با شنیدن آن فرار کردم". ورقه به پیامبر گفت: از این پس هرگاه این ندا را شنیدی، فرار نکن و بایست و گوش به سخن او بده، تا معلوم گردد که چه می‌خواهد بگوید...<ref>البدایة و النهایة، ج۳، ص۱۴-۱۵؛ السیرة الحلبیه، ج۱،‌ص۲۵۰.</ref>. در برخی دیگر از نقل‌ها می‌گویند: خود خدیجه، جریان پیامبر را به اطلاع پسر عمویش، ورقه، رساند. پس از مدتی، ورقه پیامبر را در حال [[طواف]] [[کعبه]] [[ملاقات]] کرد و از دیدنی‌ها و شنیدنی‌های پیامبر پرسید و بعد به او گفت که تو پیامبر هستی<ref>سیرة ابن هشام، ج۱، ص۲۳۸؛ السیرة الحلبیه، ج۱، ص۲۳۹. </ref>. در بعضی دیگر از نقل‌ها کارهایی را به [[حضرت خدیجه]] و پیامبر {{صل}} - برای تشخیص [[وحی]] از [[القای شیطان]]- نسبت می‌دهند که قلم از [[نوشتن]] آنها [[شرم]] دارد<ref>ر.ک: البدایة و النهایة، ج۳، ص۱۵-۱۶؛ سیرة ابن هشام، ج۱، ص۲۳۹؛ تاریخ الطبری، ج۲، ص۵۰؛ السیرة الحلبیه، ج۱، ص۲۵۱.</ref>. به هر حال، از مجموع این تعارضات برای [[انسان]] ثابت می‌گردد که این افسانه از ساخته‌های [[دشمنان دین]] و پیامبر است. چون شروع وحی به یک صورت بیشتر نبوده است و حال آنکه چگونگی دریافت اولین وحی و همچنین نحوه تماس با [[ورقه بن نوفل]] به صورت‌های [[متعارض]] و متضادی نقل شده است که جمع و قبول همه آنها ممکن نیست.

آن‌چه [[خرد]] پسند و مورد [[تأیید]] [[روایات]] [[ائمه اطهار]] {{عم}} است، این است که: [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در [[غار حرا]] بودند که جبرئیل بر حضرتش نازل شد و [[پیام الهی]] را بدو [[القا]] نمود. پیامبر اکرم {{صل}} هم، با [[اطمینان]] و [[آرامش]]، آن را دریافت کرد و خوشحال و مسرور از این [[سعادت]] بزرگ به [[خانه]] بازگشت و [[بشارت]] [[نبوّت]] خود را به خانواده‌اش داد. [[خدیجه]] {{س}} نیز از شنیدن ماجرا، بسیار خوشنود گردید و [[اسلام]] [[اختیار]] کرد<ref>الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ج۱، ص۲۳۳.</ref>.