حکمت معین نبودن وقت ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==↵{{منبع‌ جامع}}↵* کتاب‌شناسی مهدویت؛↵* مقاله‌شناسی مهدویت؛↵* پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.↵{{پایان منبع جامع}}' به '')
 
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی = [[حکمت]] معین نبودن وقت [[ظهور امام مهدی]] چیست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر = 7626626268.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر ظهور امام مهدی]] / [[زمان ظهور امام مهدی]]
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر ظهور امام مهدی]] / [[زمان ظهور امام مهدی]]
| مدخل اصلی =  
| مدخل اصلی =  
| مدخل وابسته =  
| مدخل وابسته =  
| پاسخ‌دهنده =
| تعداد پاسخ = ۲
| پاسخ‌دهندگان = ۲ پاسخ
}}
}}
'''[[حکمت]] معین نبودن وقت [[ظهور امام مهدی]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''[[حکمت]] معین نبودن وقت [[ظهور امام مهدی]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
خط ۲۰: خط ۱۷:
# معنا پیدا کردن [[امتحان]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]]؛
# معنا پیدا کردن [[امتحان]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]]؛
# غافل‌گیر کردن [[مخالفان]] و [[دشمنان]].
# غافل‌گیر کردن [[مخالفان]] و [[دشمنان]].
* از آنجایی که یکی از دلیل‌های [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} [[تلاش]] [[دشمنان]] برای نابودی آن [[حضرت]] بود؛ از این‌رو مشخص بودن زمان [[ظهور]]، [[دشمنان]] را برای از بین بردن و مقابله با آن [[حضرت]] آماده می‌سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن [[زمان ظهور]]، باعث غافل‌گیری [[دشمنان]] خواهد شد.
* از آنجایی که یکی از دلیل‌های [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[تلاش]] [[دشمنان]] برای نابودی آن [[حضرت]] بود؛ از این‌رو مشخص بودن زمان [[ظهور]]، [[دشمنان]] را برای از بین بردن و مقابله با آن [[حضرت]] آماده می‌سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن [[زمان ظهور]]، باعث غافل‌گیری [[دشمنان]] خواهد شد.
* در پایان این پاسخ اشاره می‎کنیم به سخن بنیانگذار [[نهضت]] اسلامی [[ایران]] [[حضرت]] [[امام خمینی]] که نه فقط تعیین نزدیک بودن [[ظهور]] را نپذیرفته‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌اند، می‌فرماید: "از [[غیبت صغرا]] تاکنون که بیش از هزار سال می‌گذرد و ممکن است صد هزار سال نیز دیگر بگذرد و [[مصلحت]]، اقتضاء نکند که [[حضرت]] تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید [[احکام اسلامی]] باید [[زمین]] بماند و اجراء نشود؟! ..."<ref> روح اللّه موسوی خمینی قدّس سرّه، ولایت فقیه، ص ۲۷.</ref>
* در پایان این پاسخ اشاره می‎کنیم به سخن بنیانگذار [[نهضت]] اسلامی [[ایران]] [[حضرت]] [[امام خمینی]] که نه فقط تعیین نزدیک بودن [[ظهور]] را نپذیرفته‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌اند، می‌فرماید: "از [[غیبت صغرا]] تاکنون که بیش از هزار سال می‌گذرد و ممکن است صد هزار سال نیز دیگر بگذرد و [[مصلحت]]، اقتضاء نکند که [[حضرت]] تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید [[احکام اسلامی]] باید [[زمین]] بماند و اجراء نشود؟! ..."<ref> روح اللّه موسوی خمینی قدّس سرّه، ولایت فقیه، ص ۲۷.</ref>
* [[آیت اللّه]] [[شیخ]] [[جواد تبریزی]] - یکی از [[مراجع]] معاصر تقلید- نیز در این باره می‌فرماید: "حرف دیگر ما این است که باید زمینه را مساعد کنید که اگر [[غیبت]]، صد هزار سال هم طول بکشد [[عقاید]] [[مردم]] خراب نشود. فردی بود هر روز می‌گفت: [[حضرت]] می‌آید، [[ظهور]] نزدیک شده، یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‌آید. سه ماه بعد گفتیم چه شد؟ گفت [[بداء]] حاصل شد!! <ref> شیخ جواد تبریزی، در دیدار دانش پژوهان [[مرکز تخصصی مهدویت]] با معظم له، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۳۹- ۲۴۷.</ref>.
* [[آیت اللّه]] [[شیخ]] [[جواد تبریزی]] - یکی از [[مراجع]] معاصر تقلید- نیز در این باره می‌فرماید: "حرف دیگر ما این است که باید زمینه را مساعد کنید که اگر [[غیبت]]، صد هزار سال هم طول بکشد [[عقاید]] [[مردم]] خراب نشود. فردی بود هر روز می‌گفت: [[حضرت]] می‌آید، [[ظهور]] نزدیک شده، یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‌آید. سه ماه بعد گفتیم چه شد؟ گفت [[بداء]] حاصل شد!! <ref> شیخ جواد تبریزی، در دیدار دانش پژوهان [[مرکز تخصصی مهدویت]] با معظم له، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۳۹- ۲۴۷.</ref>.
خط ۳۲: خط ۲۹:


«گاهی این سؤال در ذهن [[انسان]] خطور می‌کند که چرا [[وقت ظهور]] در منابع اسلامی معین نشده است؟ در جواب این سؤال می‌گوییم:
«گاهی این سؤال در ذهن [[انسان]] خطور می‌کند که چرا [[وقت ظهور]] در منابع اسلامی معین نشده است؟ در جواب این سؤال می‌گوییم:
#کسی که [[منتظر]] شخص [[دوست]] داشتنی است و وقت آمدن او را نمی‌داند همیشه در حال [[انتظار]] است، همیشه آماده است، همیشه درصدد پیاده کردن [[دستورات]] او در خود و اجتماع است. ولی در صورتی که زمان رسیدن او را بداند خصوصاً آنکه بداند که بسیار دور است، مأیوس شده و هرگز خود را به این زودی آماده نمی‌کند.
# کسی که [[منتظر]] شخص [[دوست]] داشتنی است و وقت آمدن او را نمی‌داند همیشه در حال [[انتظار]] است، همیشه آماده است، همیشه درصدد پیاده کردن [[دستورات]] او در خود و اجتماع است. ولی در صورتی که زمان رسیدن او را بداند خصوصاً آنکه بداند که بسیار دور است، مأیوس شده و هرگز خود را به این زودی آماده نمی‌کند.
#معین نبودن [[وقت ظهور]]، یک نوع امتحانی است برای [[مردم]] تا معلوم گردد آیا [[مردم]] با این همه سختی‌های مختلف، روحیه خود را از دست می‌دهند یا خیر؟
# معین نبودن [[وقت ظهور]]، یک نوع امتحانی است برای [[مردم]] تا معلوم گردد آیا [[مردم]] با این همه سختی‌های مختلف، روحیه خود را از دست می‌دهند یا خیر؟
#گاه [[مصلحت]] در تقدیم و تأخیر زمان [[غیبت]] است که این معنا با معین بودن [[زمان ظهور]] سازگاری ندارد. و لذا در قصه [[حضرت موسی]] {{ع}} به جهت ادامه [[ملاقات]] او با [[خداوند]] از سی روز تا [[چهل]] روز، عده‌ای به [[انحراف]] کشیده شدند.
# گاه [[مصلحت]] در تقدیم و تأخیر زمان [[غیبت]] است که این معنا با معین بودن [[زمان ظهور]] سازگاری ندارد. و لذا در قصه [[حضرت موسی]] {{ع}} به جهت ادامه [[ملاقات]] او با [[خداوند]] از سی روز تا [[چهل]] روز، عده‌ای به [[انحراف]] کشیده شدند.
#در صورت معین بودن [[ظهور]]، [[دشمنان]] [[حضرت]] {{ع}} درصدد تدارک برآمده و با [[حضرت]] در همان زمان به مقابله برخواهند خواست. لذا در [[روایات]] اسلامی از عنصر ناگهانی بودن [[ظهور]] به عنوان عنصر اساسی در [[پیروزی]] [[حضرت]] یاد شده است. [[امام صادق]] {{ع}} به ابن النعمان فرمود: ای پسر نعمان! به [[راستی]] عالم نمی‌تواند به هر چه اطلاع دارد تو را [[آگاه]] سازد... پس عجله نکنید، به [[خدا]] [[سوگند]]! سه بار این امر -امر فرج- نزدیک شد ولی به جهت آنکه شما آن را فاش کردید [[خداوند]] آن را به تأخیر انداخت. به [[خدا]] [[سوگند]]! نزد شما سرّی نیست مگر آنکه [[دشمنان]] شما به آن از شما [[آگاه]] ترند.
# در صورت معین بودن [[ظهور]]، [[دشمنان]] [[حضرت]] {{ع}} درصدد تدارک برآمده و با [[حضرت]] در همان زمان به مقابله برخواهند خواست. لذا در [[روایات]] اسلامی از عنصر ناگهانی بودن [[ظهور]] به عنوان عنصر اساسی در [[پیروزی]] [[حضرت]] یاد شده است. [[امام صادق]] {{ع}} به ابن النعمان فرمود: ای پسر نعمان! به [[راستی]] عالم نمی‌تواند به هر چه اطلاع دارد تو را [[آگاه]] سازد... پس عجله نکنید، به [[خدا]] [[سوگند]]! سه بار این امر -امر فرج- نزدیک شد ولی به جهت آنکه شما آن را فاش کردید [[خداوند]] آن را به تأخیر انداخت. به [[خدا]] [[سوگند]]! نزد شما سرّی نیست مگر آنکه [[دشمنان]] شما به آن از شما [[آگاه]] ترند.
#در صورت عدم [[تعیین وقت ظهور]]، حالت انقطاع و توجه و تضرّع خاصّی بر [[انسان‌ها]] [[حاکم]] خواهد شد، که چه بسا این امر سبب [[تعجیل در فرج]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} گردد. ولی اگر [[وقت ظهور]] به طور قطع مشخّص باشد دیگر از این اثر معنوی خبری نیست.
# در صورت عدم [[تعیین وقت ظهور]]، حالت انقطاع و توجه و تضرّع خاصّی بر [[انسان‌ها]] [[حاکم]] خواهد شد، که چه بسا این امر سبب [[تعجیل در فرج]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} گردد. ولی اگر [[وقت ظهور]] به طور قطع مشخّص باشد دیگر از این اثر معنوی خبری نیست.
#از آنجا که [[وقت ظهور]] همانند [[علایم ظهور]]، متعلّق [[بداء]] واقع می‌شود، لذا نباید به طور دقیق [[وقت ظهور]] مشخص باشد تا [[مردم]] به کارهایی [[تشویق]] شوند که مؤثّر در [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است.
# از آنجا که [[وقت ظهور]] همانند [[علایم ظهور]]، متعلّق [[بداء]] واقع می‌شود، لذا نباید به طور دقیق [[وقت ظهور]] مشخص باشد تا [[مردم]] به کارهایی [[تشویق]] شوند که مؤثّر در [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است.
#از آنجا که ممکن است [[ظهور]] [[حضرت]] به طول انجامد، لذا وقت آن معین نشده است تا [[مردم]] مأیوس نباشند و با احتمال [[ظهور]] [[حضرت]] در هر لحظه حالت [[انتظار مثبت]] را از دست ندهند»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۵۰.</ref>.
# از آنجا که ممکن است [[ظهور]] [[حضرت]] به طول انجامد، لذا وقت آن معین نشده است تا [[مردم]] مأیوس نباشند و با احتمال [[ظهور]] [[حضرت]] در هر لحظه حالت [[انتظار مثبت]] را از دست ندهند»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۵۰.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۴۷: خط ۴۴:


«برخی از حکمت‌ها و رازهای مخفی بودن [[زمان ظهور]] را می‌توان موارد زیر دانست:
«برخی از حکمت‌ها و رازهای مخفی بودن [[زمان ظهور]] را می‌توان موارد زیر دانست:
#اگر [[زمان ظهور]] را می‌دانستیم و [[یقین]] می‌کردیم در [[طول عمر]] ما تحقق نمی‌یابد، دچار [[یأس]] و [[ناامیدی]] می‌شدیم و از انجام [[تکالیف شرعی]] و [[حدود الهی]] دور می‌شدیم.
# اگر [[زمان ظهور]] را می‌دانستیم و [[یقین]] می‌کردیم در [[طول عمر]] ما تحقق نمی‌یابد، دچار [[یأس]] و [[ناامیدی]] می‌شدیم و از انجام [[تکالیف شرعی]] و [[حدود الهی]] دور می‌شدیم.
#شاید از حکمت‌های سری بودن [[هنگام ظهور]] این باشد که [[مؤمنان]] و [[موحدان]] در همه قرون و اعصار در [[انتظار سازنده]] [[ظهور]] [[حضرت]] باشند و بر این [[انتظار]] [[پاداش]] بگیرند.
# شاید از حکمت‌های سری بودن [[هنگام ظهور]] این باشد که [[مؤمنان]] و [[موحدان]] در همه قرون و اعصار در [[انتظار سازنده]] [[ظهور]] [[حضرت]] باشند و بر این [[انتظار]] [[پاداش]] بگیرند.
#هر آن احتمال [[ظهور]] آن [[حضرت]] را دادن موجب حفظ [[آمادگی]] و شرایط می‌باشد. {{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>کمال‌الدین، ج ۲، ص ۶۴۵.</ref>. "هر کس [[انتظار]] [[حکومت]] عادله و جهان‌گستر باشد از نظر ما کسی است که با [[جهاد]] قهرمانانه [[راه خدا]] در [[خون]] خویش غلطیده است".
# هر آن احتمال [[ظهور]] آن [[حضرت]] را دادن موجب حفظ [[آمادگی]] و شرایط می‌باشد. {{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>کمال‌الدین، ج ۲، ص ۶۴۵.</ref>. "هر کس [[انتظار]] [[حکومت]] عادله و جهان‌گستر باشد از نظر ما کسی است که با [[جهاد]] قهرمانانه [[راه خدا]] در [[خون]] خویش غلطیده است".
#پختگی و [[آمادگی]] لازم برای [[پذیرش حکومت]] [[عدل]].
# پختگی و [[آمادگی]] لازم برای [[پذیرش حکومت]] [[عدل]].
# [[بیعت نکردن]] با هیچ یک از [[ستمکاران]].
# [[بیعت نکردن]] با هیچ یک از [[ستمکاران]].
# [[حفاظت]] [[جان]] آن [[حضرت]] از [[دشمنان]].
# [[حفاظت]] [[جان]] آن [[حضرت]] از [[دشمنان]].
# [[دشمنان دین]] مدام احساس خطر کنند و چه بسا در [[ظلم و ستم]] قدری کوتاهی نمایند.
# [[دشمنان دین]] مدام احساس خطر کنند و چه بسا در [[ظلم و ستم]] قدری کوتاهی نمایند.
# [[امتحان]] و [[آزمایش]] [[ثبات]] اهل [[ایمان]] که [[امام کاظم]]{{ع}} در این خصوص می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّمَا هِيَ... مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ امْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ...}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۳۶ - بحارالانوار ج ۵۱، ص ۱۵۰.</ref>.
# [[امتحان]] و [[آزمایش]] [[ثبات]] اهل [[ایمان]] که [[امام کاظم]] {{ع}} در این خصوص می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّمَا هِيَ... مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ امْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ...}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۳۶ - بحارالانوار ج ۵۱، ص ۱۵۰.</ref>.
# [[غربال]] شدن [[مردم]]، [[امام صادق]]{{ع}} در این خصوص فرمودند: "اندکی از عرب‌ها به همراه [[قائم]]{{ع}} [[قیام]] می‌کنند. عرض شد: عده زیادی از عرب‌ها خود را [[یاران]] او می‌دانند؟ فرمود: [[مردم]] باید پالایش شوند و سره از ناسره‌شان از هم جدا گردد و [[غربال]] شوند. و شمار فراوانی از [[غربال]] خواهند گذشت. هر چند این [[غربال]] در [[هنگام ظهور]] انجام می‌گیرد، اما شرایط و زمینه‌های آن در [[قبل از ظهور]] می‌باشد"<ref>منتخب میزان الحکمه، محمد محمدی ری شهری، ص ۱۰۱.</ref>.
# [[غربال]] شدن [[مردم]]، [[امام صادق]] {{ع}} در این خصوص فرمودند: "اندکی از عرب‌ها به همراه [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] می‌کنند. عرض شد: عده زیادی از عرب‌ها خود را [[یاران]] او می‌دانند؟ فرمود: [[مردم]] باید پالایش شوند و سره از ناسره‌شان از هم جدا گردد و [[غربال]] شوند. و شمار فراوانی از [[غربال]] خواهند گذشت. هر چند این [[غربال]] در [[هنگام ظهور]] انجام می‌گیرد، اما شرایط و زمینه‌های آن در [[قبل از ظهور]] می‌باشد"<ref>منتخب میزان الحکمه، محمد محمدی ری شهری، ص ۱۰۱.</ref>.


نکته قابل ذکر این که باید دانست میان قابلیت‌ها و شایستگی‌های ذاتی [[مردم]] برای پذیرش [[امام]] [[معصوم]] و [[میزان]] [[حضور امام]] در [[جامعه]] ارتباطی متقابل وجود دارد. به هر اندازه که [[جامعه]] [[شایستگی]] و [[لیاقت]] خود را از دست داده و از [[ارزش‌های الهی]] فاصله بگیرد، [[امام]] [[معصوم]] نیز که یکی از تجلیات [[رحمت الهی]] به شمار می‌آید، از [[جامعه]] فاصله گرفته و از حضور خود در [[جامعه]] می‌کاهد. پس می‌توان گفت که عامل اصلی [[غیبت امام عصر]]{{ع}}، آماده نبودن [[جوامع بشری]] برای پذیرش وجود آن [[امام]] و عدم [[لیاقت]] [[مردم]] برای بهره‌گیری از [[نعمت]] [[حضور امام]] [[معصوم]] در میان خودشان است و تا این مشکل برطرف نگردد و به تعداد [[یاران]] و [[انصار]] [[مخلص]] و [[فداکار]] آن [[حضرت]] وجود نداشته باشد، [[زمان غیبت]] به سرنیامده و [[امام]] همچنان از دیده‌ها پنهان خواهد بود»<ref>[[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۴۰-۴۲.</ref>.
نکته قابل ذکر این که باید دانست میان قابلیت‌ها و شایستگی‌های ذاتی [[مردم]] برای پذیرش [[امام]] [[معصوم]] و [[میزان]] [[حضور امام]] در [[جامعه]] ارتباطی متقابل وجود دارد. به هر اندازه که [[جامعه]] [[شایستگی]] و [[لیاقت]] خود را از دست داده و از [[ارزش‌های الهی]] فاصله بگیرد، [[امام]] [[معصوم]] نیز که یکی از تجلیات [[رحمت الهی]] به شمار می‌آید، از [[جامعه]] فاصله گرفته و از حضور خود در [[جامعه]] می‌کاهد. پس می‌توان گفت که عامل اصلی [[غیبت امام عصر]] {{ع}}، آماده نبودن [[جوامع بشری]] برای پذیرش وجود آن [[امام]] و عدم [[لیاقت]] [[مردم]] برای بهره‌گیری از [[نعمت]] [[حضور امام]] [[معصوم]] در میان خودشان است و تا این مشکل برطرف نگردد و به تعداد [[یاران]] و [[انصار]] [[مخلص]] و [[فداکار]] آن [[حضرت]] وجود نداشته باشد، [[زمان غیبت]] به سرنیامده و [[امام]] همچنان از دیده‌ها پنهان خواهد بود»<ref>[[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۴۰-۴۲.</ref>.
}}
}}
{{پرسمان جمعه}}
{{پرسمان جمعه}}


== پانویس ==
== پانویس ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش