پرش به محتوا

احمد بن ابی‌عبدالله برقی در رجال و تراجم: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۳: خط ۳۳:


مقصود از [[راوی]]، «[[احمد بن محمد بن خالد البرقی]]» است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۵۰۶-۵۰۷.</ref>
مقصود از [[راوی]]، «[[احمد بن محمد بن خالد البرقی]]» است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۵۰۶-۵۰۷.</ref>
==احمد بن محمد بن خالد ==
[[احمد بن محمد بن خالد]]<ref>ر.ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[الرجال]] ([[ابن غضائری]])، ص۳۹، ش۱۰؛ [[رجال]] النجاشی، ص۷۶، ش۱۸۲؛ رجال الطوسی، ص۳۷۳، ش۵۵۲۱؛ [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۵۱، ش۶۵؛ الرجال ([[ابن داود]])، ص۴۰ (۱۱۹)، ۴۲۱ (ش ۳۶) و ۵۴۹؛ [[خلاصة الأقوال]] ([[رجال العلامة الحلی]])، ص۱۴، ش۷؛ [[نقد الرجال]]، ج۱، ص۱۵۴، ش۳۱۱؛ [[جامع الرواه]]، ج۱، ص۶۳؛ إکلیل المنهج، ص۱۲۱، ش۱۱۰؛ تعلیقة علی منهج المقال، ص۷۴، الفوائد الرجالیه (بحرالعلوم)، ج۱، ص۳۳۸ - ۳۴۳، ج۴، ص۱۵۶، ش۳۳؛ الفوائد الرجالیه (کجوری)، ص۱۰۷؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۲۵، ش۱۳۷۲؛ شعب المقال، ص۴۸، ش۵۴؛ [[تنقیح المقال]]، ج۷، ص۲۷۳، ش۱۴۶۳؛ أعیان الشیعه، ج۳، ص۱۰۵، ش۳۴۸؛ الکنی والألقاب، ج۲، ص۷۸؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۴۳۳، ش۱۵۲۹؛ معجم [[رجال الحدیث]]، ج۳، ص۴۹، ش۸۶۰ - ۸۶۱؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۵۹۰، ش۵۳۲.
ب. منابع [[سنی]]: توضیح المشتبه، ج۱، ص۴۶۲ - ۴۶۳؛ لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۲۶۲، ش۸۱۳؛ [[الوافی]] بالوفیات، ج۷، ص۲۵۵؛ معجم البلدان، ج۱، ص۳۸۹ - ۳۹۰؛ الأعلام، ج۱، ص۲۰۵؛ معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۷.</ref> در سند بیش از صد [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به نقل از کتب [[الکافی]]، [[تهذیب الأحکام]]، [[تأویل الآیات الظاهرة]] و... وارد شده است، برای نمونه: {{متن حدیث|عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ إِدْمَانُ التَّفَكُّرِ<ref>در الکافی التفکر آمده است.</ref> فِي اللَّهِ وَ فِي قُدْرَتِهِ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۲۳۹ به نقل از الکافی، ج۲، ص۵۵، ح۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳، ص ۲۸-۲۹.</ref>
==شرح حال [[راوی]]==
احمد بن محمد بن خالد از [[راویان]] معروف و بنام امامی است که در [[اسناد]] بسیاری از [[روایات]] واقع گردیده و با عناوین مختلفی مانند: [[ابن خالد البرقی]]، [[ابن البرقی]]، [[احمد بن البرقی]]، [[ابن خالد]، [[البرقی]]، [[احمد بن محمد ابی‌عبدالله]]، [[احمد بن محمد بن ابی‌عبدالله]]، [[احمد بن محمد بن ابی‌عبدالله البرقی]]، [[احمد بن محمد بن خالد البرقی]]، [[احمد البرقی]]، [[البرقی]] [[احمد بن ابی‌عبدالله]]، [[احمد بن ابی‌عبدالله البرقی]]، [[احمد بن ابی‌عبدالله]]، [[احمد بن محمد البرقی]]<ref>ر.ک: علل الشرائع، ج۱، ص۹۶، ح۶؛ وسائل الشیعه، ج۵، ص۱۱۴، ح۶۰۷۹، ج۱۴، ص۴۰۷، ح۱۹۴۷۳، ج۱۵، ص۱۹۰ (ح ۲۰۲۴۶) و ۲۴۷ (ح ۲۰۴۰۷)، الکافی، ج۲، ص۶۶۰، ح۲، ج۳، ص۱۷۱، ح۲، ج۶، ص۲۲۴، ح۱، ج۸، ص۲۰۵، ح۲۴۹؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۳۴ (ح ۹۱) و ۳۳۲ (ح ۹۷۴)، ج۹، ص۸۰، ح۳۴۲؛ المحاسن، ج۱، ص۱۳۱ (ح۱) و ۲۳۰ (ح۱۷۴)؛ کامل الزیارات، ص۴۹، ح۱۴.</ref>، [[احمد بن محمد]]<ref>ر.ک: بصائر الدرجات، ج۱، ص۱، ح۲.</ref> و احمد<ref>ر.ک: الکافی، ج۱، ص۳۶۸، ح۳ - ۴.</ref> [[حدیث]] نقل کرده است.
[[خاندان]] [[برقی]] در اصل [[کوفی]] بودند که به [[شهر مقدس قم]] [[هجرت]] کردند؛ زیرا جد سوم برقی «محمد بن علی» در [[قیام]] [[زید بن علی]]{{ع}} حضور داشته است که پس از [[شکست]] [[قیام زید]] و به [[شهادت]] رسیدنش به دست [[والی عراق]] دستگیر و [[زندانی]] و سپس به شهادت می‌رسد، بدان جهت، جد دوم برقی «عبدالرحمن» به همراه فرزندش (خالد جد اول برقی) که [[کودکی]] بیش نبود، به یکی از روستاهای [[قم]] به نام [[برقرود]] هجرت می‌کند و در آنجا ساکن می‌گردد و [[احمد بن محمد بن خالد برقی]] در این روستا به [[دنیا]] می‌آید<ref>ر.ک: الفهرست (طوسی)، ص۵۱، ش۶۵؛ رجال النجاشی، ص۷۶، ش۱۸۲؛ الوافی بالوفیات، ج۷، ص۲۵۵.</ref>.
برقی در [[علوم]] مختلفی مانند [[فقه]]، حدیث، [[رجال]]، [[تفسیر]] و [[علوم قرآن]]، [[تاریخ]] و [[سیره]]، [[انساب]]، [[نجوم]]، لغت، [[ادبیات عرب]] و... [[صاحب نظر]] بوده و ده‌ها اثر [[علمی]] در موضوعاتی گوناگون، از جمله در حوزه [[قرآن]] مانند کتاب [[ثواب]] القرآن، کتاب فضل القرآن و کتاب التأویل، از خود به یادگار گذاشته است.
[[حموی]] صاحب [[معجم البلدان (کتاب)|معجم البلدان]] آثار علمی برقی را بیش از ۱۰۰ کتاب دانسته است<ref>{{عربی|"و لأحمد بن أبي عبدالله هذا تصانيف على مذهب الإمامية وكتاب في السير تقارب تصانيفه أن تبلغ مائة تصنيف، ذكرته في كتاب الأدباء"}}؛ (معجم الأدباء، ج۳، ص۱۰۳، ش۲۳) و ذکرت تصانیف. (معجم البلدان، ج۱، ص۳۸۹ - ۳۹۰).</ref>.
[[نجاشی]] ۹۴ کتاب او را معرفی کرده<ref>ر.ک: رجال النجاشی، ص۷۶ - ۷۷، ش۱۸۲.</ref> و [[شیخ طوسی]] نام ۹۹ اثر وی را در فهرست خویش ذکر کرده است<ref>ر.ک: الفهرست (طوسی)، ص۵۳، ش۶۵.</ref>.
ایشان در [[علم نجوم]] نیز [[صاحب نظر]] بوده است، بدان جهت [[سید بن طاووس]] وی را از [[دانشمندان]] منجم [[شیعه]] نام برده است<ref>علامه بحرالعلوم: {{عربی|"فائدة: في رجال كتاب النجوم للسيد الجليل علي بن طاووس،... و علماء المنجمين من الشيعة أحمد بن محمد بن خالد البرقي"}}. (الفوائد الرجالیه (سید بحرالعلوم)، ج۴، ص۱۵۰، ش۲۸)</ref>.
[[رجالیان سنی]] نیز با تعبیرهای مختلف و عبارت‌های گوناگون به [[جایگاه علمی]] [[برقی]] اعتراف کردند.
[[ابن حجر عسقلانی]]: {{عربی|"من كبار الرافضة؛ له تصانيف جمة ادبية"}}<ref>لسان المیزان، ج۱، ص۲۶۲، ش۸۱۳.</ref>.
صاحب توضیح المشتبه: {{عربی|"عالم الشيعة أبوجعفر أحمد بن محمد بن خالد البرقي وله تصانيف في الرفض"}}<ref>توضیح المشتبه، ج۱، ص۴۶۲ - ۴۶۳.</ref>.
[[حموی]]: {{عربی|"أحد رواة اللغة والشعر وأعلم أهل قم بنسب الأشعريين"}}<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۳۸۹ - ۳۹۰؛ معجم الأدباء، ج۳، ص۱۰۳، ش۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۲۹-۳۱.</ref>
==[[طبقه راوی]]==
از [[تاریخ]] ولادت [[راوی]] اطلاعی در دست نیست؛ ولی تاریخ [[وفات]] وی را نجاشی [[سال]] ۲۷۴ یا ۲۸۰ ق ثبت کرده است<ref>ر.ک: رجال النجاشی، ص۷۷، ش۱۸۲.</ref>.
شیخ طوسی و برقی او را در [[اصحاب]]، [[امام جواد]] و [[امام هادی]]{{عم}} ذکر کرده‌اند <ref>رجال الطوسی، ص۳۷۳ (ش۵۵۲۱) و ۳۸۳ (ش ۵۶۴۵)؛ رجال البرقی، ص۵۷ و ۵۹.</ref> و [[آیت الله بروجردی]] وی را از طبقه هفتم [[راویان]] شمرده است<ref>الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال الکافی)، ص۴۲ و ۵۲.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۳۱.</ref>
==[[روایت از امام رضا]]{{ع}}==
[[آیت الله خویی]]<ref>ر.ک: معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۱، ش۴۱۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۰، ش۶۷۳.</ref> و به دنبال ایشان مرحوم [[نمازی]] [[احمد برقی]] را از [[راویان امام رضا]]{{ع}} دانسته و به سندی از [[کتاب کافی]] [[استدلال]] کرده‌اند: {{عربی|"أحمد بن محمد و محمد بن يحيي عن محمد بن الحسن عن محمد بن عيسى عن أحمد بن أبي عبدالله عن أبي الحسن الرضا{{ع}} قال: سألته عن ذي الفقار سيف رسول الله{{صل}} من أين هو؟ قال:...}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۳۴، ح۵.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۳۲.</ref>
'''تحقیق:'''
این [[روایت]] در کتب [[بصائر الدرجات]]، [[عیون أخبار الرضا]]{{ع}} و [[امالی]] [[شیخ صدوق]] نقل گردیده و نام [[راوی]] به جای «احمد بن أبی عبدالله»، «احمد بن عبدالله» ثبت شده <ref>ر.ک: بصائر الدرجات، ج۱، ص۱۸۰، ح۲۱؛ الأمالی (صدوق)، ص۲۸۹، ح۱۰؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۰، ح۱۹۵.</ref> و همین عنوان صحیح است، به قرینه روایت [[محمد بن عیسی]] از وی و مراد از احمد بن عبدالله، [[احمد بن عبدالله بن خانبة الکرخی]] است که از [[اصحاب امام رضا]]{{ع}}<ref>ر.ک: رجال البرقی، ص۵۵.</ref> شمرده شده و مکاتباتی با آن [[حضرت]]{{ع}} داشته است.
[[نجاشی]]: {{عربی|"محمد بن أحمد بن عبدالله بن مهران بن خانبة الکرخي أبوجعفر؛ لوالده أحمد بن عبدالله مکاتبة إلى الرضا{{ع}}"}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۴۶، ش۹۳۵.</ref> بنابراین مراد از احمد بن ابی عبدالله در [[سند روایت]]، [[برقی]] نیست، بلکه [[احمد بن عبدالله بن خانبه]] است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۳۲-۳۳.</ref>
==استادان و [[شاگردان راوی]]==
[[روایات]] بسیار فراوانی از راوی در [[کتب حدیثی شیعه]]، به ویژه در [[کتب اربعه]] نقل شده و از [[اسناد]] این روایات برداشت می‌شود که وی استادان و [[شاگردان]] بسیاری داشته است؛ برای نمونه: [[محمد بن علی]]، [[احمد بن محمد بن أبی نصر]]، [[محمد بن خالد]] (پدرش)، [[عثمان بن عیسی]]، [[یحیی بن إبراهیم]]، [[محمد بن سنان]]، [[علی بن النعمان]]، [[نوح بن شعیب]]، [[حسن بن ظریف]]، [[عبدالرحمن بن أبی نجران]]، [[اسماعیل بن مهران]]، [[عبدالله بن محمد النهیکی]]، [[محمد بن إسماعیل بن بزیعهه، [[ابو جنادة الحصین بن مخارق بن عبدالرحمن]]، [[إبراهیم بن محمد الثقفی]]، [[علی بن الحکم]]، [[حسن بن محبوب]]، [[سعدان بن مسلم]]، [[محمد بن عیسی]]، [[عبدالرحمن بن حماد]]، [[یحیی بن إبراهیم بن أبی البلاد]]، [[محمد بن الحسن بن شمون]]، [[الجامورانی]]، [[یعقوب بن یزید]]، [[ابن فضال]]، [[جهم بن الحکم المدائنی]]، [[قاسم بن عروة]] و [[أیمن بن محرز]]<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۶ و ۲۳۹، ج۲، ص۱۸۸، ۲۲۳، ۳۳۷، ۴۰۰ و ۴۶۷ - ۴۶۸، ج۳، ص۵۱، ۱۲۰، ۱۴۸، ۲۲۰، ۲۲۲، ۳۵۰، ۴۵۵، ۴۸۸ و ۴۹۲، ج۴، ص۶۹، ج۵، ص۵۳۲ و ۵۵۹، ج۶، ص۲۰۹ و ۳۲۸، ج۷، ص۲۲۸، ۴۵۷، ج۹، ص۲۸۸، ج۱۰، ص۴۶۳، ج۱۱، ص۱۴۳، ۵۳۳، ج۱۳، ص۲۹۹، ج۱۴، ص۳۱۲.</ref>.
برخی [[شاگردان]] وی:
[[إبراهیم بن هاشم القمی]]، [[سعد بن عبدالله]]، [[أبوعبدالله جعفر بن محمد البجلی]]، [[علی بن إبراهیم بن هاشم]]، [[علی بن محمد بن عبدالرحمن]]، [[علی بن محمد بن عبدالله]]، [[علی بن محمد بن بندار]]، [[احمد بن القاسم]]، [[محمد بن یحیی العطار]]<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۴۰۰، ۴۶۷، ج۳، ص۱۴۸، ۱۹۰، ج۵، ص۵۲۰، ۵۷۲ ج۹، ص۲۸۸، ج۱۲، ص۴۶۲، ج۱۳، ص۲۹۹.</ref>، [[محمد بن جعفر]]، [[عبیدالله بن موسی العلوی]]<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۵۸ (ح۲)، ۱۱۵ (ح۱۳).</ref>، [[عبدالله بن جعفر الحمیری]]، [[احمد بن ادریس الأشعری]]، [[علی بن الحسین السعد آبادی]]، [[محمد بن أبی القاسم]]، [[علی بن محمد بن ماجیلویه]]<ref>الأمالی (صدوق)، ص۳۸ (ح۵)، ۳۹ (ح۸)، ۱۶۴ (ح۲)، ۳۲۲ (ح۹)، ۴۸۴ (ح۱۲).</ref>، [[حسن بن متیل]]، [[محمد بن الحسن الصفار]] و [[محمد بن علی بن محبوب]]<ref>ثواب الأعمال، ص۲۶۴؛ التوحید، ص۱۲۴، ج۲؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۵۴۹، ح۴۸۹۱.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۳۳-۳۴.</ref>
==جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]]==
[[رجالیان]] بزرگ در کتب رجالی‌شان درباره جایگاه حدیثی راوی نظر داده‌اند:
[[نجاشی]]: {{عربی|"كان ثقة في نفسه يروي عن الضعفاء واعتمد المراسيل"}}<ref>رجال النجاشی، ص۷۶ - ۷۷، ش۱۸۲.</ref>.
[[شیخ طوسی]]: {{عربی|"كان ثقة في نفسه غير أنه أكثر الرواية عن الضعفاء واعتمد المراسيل"}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۵۱ - ۵۲، ش۶۵.</ref>.
[[ابن غضائری]]: {{عربی|"طعن القميون عليه وليس الطعن فيه. إنما الطعن في من يروي عنه فإنه كان لا يبالي عمن يأخذ على طريقة أهل الأخبار<ref>بعضی از محققان در شرح جمله {{عربی|فإنه كان لا يبالي عمن أخذ على طريقة أهل الأخبار}} می‌نویسد:
{{عربی|تعريف أهل الأخبار بمن لا يبالي عمن أخذ؛ اصطلاح من غض، و مراده أهل القصص كالمداحين، و ما [[ورد]] في كلامهم: أن فلاناً من أهل الأخبار أو أخباري، ما أرادوا ذلك بل معناه أنه يحفظ الأخبار و الوقائع، و في ترجمة وهب بن مُنبِّه: أخباري علامة قاض [[صدوق]] صاحب کتب، و في ترجمة [[عبدالعزيز]] بن [[يحيى]]: كان شيخ البصرة و أخباريها.
و الاصطلاح الموجود في زماننا: فلان أصولي، فلان أخباري لعله مأخوذ من المعنى الذي زعمه غض و من نعرفهم في زماننا بالأخباري حاشاهم أن يكون حالهم على ما زعموا، بل أنهم صرحوا بعدم جواز العمل بالظن و يقولون: لا يجوز التدين إلا بالعلم الشرعي}}. (إکلیل المنهج، ص۱۲۱ - ۱۲۲).</ref>. وكان أحمد بن [[محمد بن عيسى]] أبعده عن [[قم]] ثم أعاده إليها و اعتذر إليه <ref>الرجال (ابن الغضائری)، ص۳۹، ش۱۰.</ref>؛ (و قال:) وجدت كتاباً فيه وساطة بين أحمد بن محمد بن عيسى و أحمد بن [[محمد بن خالد]] لما توفى مشى أحمد بن محمد بن عيسى في جنازته حافياً حاسراً ليبرئ نفسه مما قذفه به}}<ref>خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۱۴ - ۱۵، ش۷.</ref>.
[[علامه حلی]] بعد از نقل عبارت [[شیخ طوسی]] و [[ابن غضائری]] با تعبیر {{عربی|"وعندي أن روايته مقبولة"}} به [[صحت]] [[روایات]] وی [[حکم]] داده است.
[[ابن داود]] نام [[راوی]] را سه بار ذکر کرده است: در باب [[ممدوحین]]، در باب ضعفاء و در باب {{عربی|"فصل فيمن قيل إنه ثقة لكنه يروى عن الضعفاء"}} و سرانجام، [[وثاقت]] وی را تقویت کرده و نوشته است: {{عربی|"ويقوى عندي ثقته"}}<ref>{{عربی|ذكرته في الضعفاء لطعن غض فيه و يقوى عندي ثقته، مشى أحمد بن محمد بن عيسى في جنازته حافياً حاسراً تنصلاً مما قذفه به}}؛ (الرجال (ابن داود)، ص۴۰، ش۱۱۹)؛ نیز ر.ک: همان، ص۴۲۱ (ش ۳۶) و ۵۴۹.</ref>.
بزرگان رجالی بعدی نیز به وثاقت وی تصریح کرده‌اند؛ مانند [[مجلسی]]، [[بحرانی]]، [[طریحی]]، [[کاظمی]]، [[قهپایی]]، [[اردبیلی]] (صاحب جامع الرواة)، [[مامقانی]]<ref>ر.ک: الوجیزة فی الرجال، ص۲۳، ش۱۲۳؛ بلغة المحدثین، ص۳۳۰؛ جامع المقال، ص۹۹؛ هدایة المحدثین، ص۱۷۴؛ مجمع الرجال، ج۱، ص۱۳۸؛ جامع الرواه، ج۱، ص۶۳؛ تنقیح المقال، ج۷، ص۲۸۱، ش۱۴۶۳.</ref>.
افزون بر این، اجلالی از روات، مانند [[محمد بن حسن صفار]]، [[سعد بن عبدالله اشعری]]، [[محمد بن علی بن محبوب اشعری]]، [[حسن بن متیل الدقاق]]، [[علی بن ابراهیم بن هاشم]]، [[ابراهیم بن هاشم]]، [[احمد بن ادریس اشعری]]، [[محمد بن حسن بن ولید]]، [[محمد بن احمد بن یحیی اشعری]] و... از ایشان [[روایت]] کرده‌اند که نشانه اعتمادشان به [[احمد بن محمد بن خالد]] است.
جمله {{عربی|"يروي عن الضعفاء ويعتمد على المراسيل"}} در عبارت [[شیخ طوسی]] و [[نجاشی]] پس از تصریح به [[وثاقت]] احمد بن محمد بن خالد دیده می‌شود؛ ولی دلالت بر قدح و [[ذم]] وی ندارد؛ زیرا با تصریح به وثاقت منافات دارد، بلکه به منهج [[حدیثی]] أحمد بن محمد بن خالد در [[نقل روایت]] اشاره دارد و مقصود بزرگان از این عبارت، فهماندن این نکته است که بر اثر [[حسن ظن]] به [[برقی]]، به [[احادیث]] مرسل، یا احادیثی که وی از [[راویان ضعیف]] نقل کرده، [[اعتماد]] نکنند، بلکه با دقت و تأملی بیشتر و با [[احتیاط]] به این دسته از [[روایات]] وی بنگرند.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۳ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۳ ص ۳۴-۳۶.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۵٬۱۸۰

ویرایش