جهان‌شناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بنابراین، این [[بینش]] از آن جهت که [[فلسفی]] است نه [[علمی]]، یک برداشت کلی، زیربنای [[ایدئولوژی]]<ref>«جهان‌شناسی علمی» حتی اگر در صدد شناخت جهان به عنوان یک کل باشد از آن رو که محصول تجربه و آزمایش است، شناخت جزیی است و علی‌رغم مزایایی که دارد از ارائه چهره کل جهان ناتوان است. این جهان‌شناسی قادر نیست که تکیه‌گاه یک ایدئولوژی انسانی واقع شود. برای مطالعه بیشتر، ر.ک: مطهری، مجموعه آثار، ج۲، ص۷۷ - ۸۹ و ۲۲۷- ۲۲۹؛ ج۳، ص۲۸ - ۳۶؛ ج۶، ص۹۷۶-۹۷۷، ۹۷، ج۲۳، ص۲۱۶ - ۲۲۱ و ۳۸۹- ۴۳۰؛ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ج۱، ص۱۲۲.</ref> و [[جهان‌بینی]] تلقی می‌شود؛ و از آن رو که در حوزه [[شناخت کلی]] از [[جهان]] است نه [[خدا]]، [[انسان]] و [[جامعه]]، «[[جهان‌شناسی]]» است<ref>دین در آغاز، یک جهان‌بینی است. شناخت جهان به معنای اینکه این مهندسی عظیم، با دست صنع و قدرت لایزال الهی به وجود آمده است و... ر.ک: حسینی خامنه‌ای، سیدعلی، نرم‌افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار گروه کثیری از جوانان استان اردبیل، ۵/۵/۱۳۷۹.</ref>؛ و از آن حیث که بیان دیدگاه [[اسلام]] در این حوزه است، بر آن جهان‌شناسی [[اسلامی]] یا [[توحیدی]] اطلاق می‌شود.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۴۷.</ref>

گفتنی است که بایستگی‌ها و ضرورت‌ها بر اساس کارکردها تبیین می‌شوند. در ادامه، بحث مفصلی به این امر اختصاص یافته است؛ لذا در این قسمت به همین مقدار بسنده می‌کنیم.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۴۹.</ref>

جهان‌شناسی، نظام بینشی در حوزه جهان و یکی از ارکان اساسی [[جهان‌بینی]] است. از آنجایی که [[دین]] اجزایی دارد و جهان‌بینی روشن و شفاف نسبت به همه پدیده‌های عالم؛ پایه آن به حساب می‌آید<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با گروه کثیری از جوانان استان اردبیل، ۵/۵/۱۳۷۹.</ref>، می‌توان این نتیجه را گرفت که جهان‌شناسی از منظر مقام معظم رهبری یکی از ارکان اساسی [[معرفت دینی]] به شمار می‌آید که برخی از اجزای نظام ارزشی و کنشی بر آن مبتنی است.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۵۱.</ref>

khamenei. ir/index. html. [online]available: http://farsi</ref> یا [[عقب‌ماندگی]] دویست ساله [[کشور]] از قافله پیشرفت‌های بشری، به عنوان یک واقعیت تلخ، که با تلاش، [[نوآوری]] و [[همت]] مضاعف باید آن را جبران کرد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار صدها تن از نخبگان و فرهیختگان استان فارس، ۱۷/۲/۱۳۸۷.</ref>، سخن گفته است. آیا [[داوری]] در [[امور اجتماعی]] و [[علمی]] با انکار [[واقعیات]] خارج از ظرف [[ذهن]]، قابل جمع است؟!<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۵۲.</ref>

[online]available: http://farsi. khamenei. ir/index. html</ref>، یا یادآوری [[عظمت]] امثال [[عمار یاسر]] که در هیچ شرایطی دچار [[اشتباه]] نشده<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم (روز سی‌ام ماه مبارک رمضان)، ۶/۲/۱۳۶۹؛ بیانات در جمع علما و روحانیون استان لرستان، ۳۰/۵/۱۳۷۰.</ref> و بیان [[حقایق]] و [[روشنگری]] را از جمله [[وظایف]] خود می‌دانسته‌اند<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم (روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان)، ۲۶/۱/۱۳۷۰؛ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اعضای دفتر رهبری و سپاه حفاظت ولی امر، ۱۸/۵/۱۳۸۸؛ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، ۲/۷/۱۳۸۸.</ref>، همه و همه اگرچه راجع به حوادث اجتماعی است، اما بر این مطلب گواه‌اند که معظم له برای [[ذهن]] [[انسان]] توان [[درک]] حقیقت و [[واقعیت]] این حوادث را قائل است. بر این اساس؛ ذهن انسان چگونه [[قادر]] نیست [[جهان هستی]] و [[عالم طبیعت]] را که از پیچیدگی کمتری برخوردار است، درک کند؟!.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۵۳.</ref>

از آنچه تاکنون گفته شد و با توجه به مطلبی که در این قسمت آورده شد می‌توان فهمید که نگاه [[توحیدی]] به [[جهان]]، چه کارکرد شگرفی در [[نظام‌های اجتماعی]] خصوصاً نظام‌های [[مدیریتی]] و [[نظام]] [[علمی]]، [[آموزشی]] و [[پژوهشی]] دارد.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۶۹.</ref>

بیان شد که جهان یک مجموعه [[منظم]] و [[قانونمند]] است و [[زندگی]] طبیعی [[انسان]] هم به عنوان جزیی از اجزای این عالم، از نظمی برخوردار است که برهم خوردن آن را [[بیماری]] نام می‌نهند. حال اگر رفتارهای فردی و محیط اجتماعی انسان از [[نظم]] برخوردار باشد، [[هماهنگی]] میان او و دنیای پیرامونش تأمین خواهد شد و به انسان این [[فرصت]] را می‌دهد تا بتواند از هر چیزی به نحو [[شایسته]] آن استفاده کند. از این جهت [[بی‌نظمی]] در رفتارهای انسان – چه در [[زندگی فردی]] و چه در رفتارهای اجتماعی – را باید یک بیماری دانست. همچنین ساخت [[جامعه]] و بنای [[نظام اجتماعی]]؛ از نظم ویژه‌ای که تابع [[فلسفه]] خاصی است، سرچشمه می‌گیرد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران، ۱/۹/۱۳۸۱.</ref>. بر این اساس؛ از آنجایی که جهان نظام‌مند است، باید تلاش شود که تمام [[رفتارها]] منظم و هماهنگ با [[نظام تکوین]] باشد، علاوه بر این ضروری است که همه [[نظامات اجتماعی]] بر اساس نظمی که در چارچوب [[جهان‌شناسی]] توحیدی می‌گنجد (نظمی که [[جامعه]] را به [[توحید]] و [[سعادت اخروی]] می‌رساند)، پایه‌ریزی شوند.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۰.</ref>

در بعد [[سیاسی]] نیز توجه به این نکته اهمیت دارد که در [[جامعه توحیدی]] و دارای [[ولایت]]، تمام اجزاء آن به مبدأ هستی و [[سلطان]] عالم وجود متصل بوده و از او مدد می‌گیرند؛ لذا با یکدیگر [[خویشاوند]] و مرتبط هستند و این خود نتیجه [[قطعی]] [[توحید]] است. اجزاء چنین جامعه‌ای از درون به یکدیگر متصل و در بیرون، اجزاء موافق را جذب و [[مخالفین]] خود را دفع می‌کند و این امر لازمه ولایت و توحید در [[جامعه اسلامی]] است که در تمام [[شئون]] فردی و [[اجتماعی]] تأثیر گذاشته و آن را به صورت یک جامعه هماهنگ و [[متحد]] در حرکت و عمل مبدل می‌سازد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار دانشگاهیان، طلاب، دانش آموزان، مسئولان و اقشار مختلف مردم، ۲۹/۹/۱۳۶۸.</ref>.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۰.</ref>

بر این اساس؛ این [[نقد]] به [[علوم تجربی]] موجود، وارد است که با نادیده انگاشتن غیب [[جهان]] و اکتفا به [[ظواهر]] [[طبیعت]]، [[علم]] ناقصی را در [[اختیار]] [[بشر]] قرار داده؛ یعنی کنار گذاشتن علل غیرمادی و تکیه بر علل مادی بسیاری از سؤالات را بدون جواب گذاشته است. با این توضیح روشن شد که نقش و کارکرد این عنصر از [[جهان‌شناسی]] [[توحیدی]] در [[نظام‌های سیاسی]]، [[مدیریتی]] و [[علمی]] برجسته است.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۲.</ref>

همچنین از آنجایی که [[فلسفه وجودی]] و [[وظیفه]] اصلی [[بشر]] [[حاکمیت]] بر روی [[زمین]] است و از سوی دیگر بر تمام اجزای عالم [[قانون]] [[حکم]] فرماست، حاکمیت بشر بر زمین محقق نمی‌شود مگر زمانی که [[قوانین]] زمین – یعنی قوانین آب و باد و هوا – شناخته شود. [[شناخت]] این قوانین با [[علم]] میسور است. از این جهت استقرار «[[روح]] [[علمی]]» در همه سطوح [[جامعه]]، [[هدف]] بسیار مهمی است که با این مبنای [[دینی]] (وجود قوانین، [[نظم]] در [[آفرینش]]) می‌توان به آن دست یافت و آثار متعدد آن را [[مشاهده]] کرد. گسترش روح علمی، به استفاده از روش‌های علمی، [[تولید علم]] و در نهایت بهبود [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] می‌انجامد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اعضای «گروه دانش» صدای جمهوری اسلامی ایران، ۱۵/۱۱/۱۳۷۰.</ref>. تولید علم به طور طبیعی [[عزت نفس]] و [[اعتماد به نفس]] را در [[ملت]] پدید می‌آورد و از این طریق بسیاری از [[مشکلات]] وی را حل خواهد کرد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با وزیر علوم و رؤسای دانشگاه‌ها، ۱۷/۱۰/۱۳۸۳.</ref>. بر این اساس نه تنها «[[علم‌گرایی]]» با «[[دین‌گرایی]]» منافاتی ندارد<ref>معظم له معتقد است که تصور ناسازگاری «علم‌گرایی» با «دین‌گرایی» از عدم توجه به تفاوت اساسی بین اسلام و مسیحیت ناشی شده است، اسلام دینی است که به علم دعوت می‌کند. ر.ک: نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اعضای «گروه دانش» صدای جمهوری اسلامی ایران، ۱۵/۱۱/۱۳۷۰.</ref>، بلکه از نتایج [[باورمندی]] به [[جهان‌بینی توحیدی]] است؛ یعنی زیربنا، قاعده و مبنای تحقیقات [[علمی]]؛ تصویری است که [[اسلام]] از [[انسان]]، [[جهان]] و... ارائه داده است<ref>اساساً علت اینکه مسلمانان توانستند برای مدت چند قرن مشعل علم را در دنیا به دست بگیرند، همین توجه اسلام به علم و دانش بود. جهان بینی دینی‌ای که ما از قرآن می‌گیریم، تصویری که ما از آفرینش، از انسان، از ماوراءالطبیعه، از توحید، از مشیت الهی و از تقدیر و قضا و قدر داریم، با علم سازگار است؛ لذا تولید کننده و تشویق کننده علم و زیربنا و قاعده و مبنای تحقیقات علمی بوده است. پس، آن روح دینی، نه تنها با روح علمی اصلاً منافاتی ندارد؛ بلکه روح دینی، کمک و پشتیبان روح علمی است. ر.ک: همان، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات رهبر معظم انقلاب پس از سخنان اساتید، ۲۶/۹/۱۳۸۳.</ref>. این نکته اساسی است که در [[برنامه‌ریزی‌ها]] خصوصاً در [[نظام]] [[آموزش و پرورش]] باید مورد لحاظ قرار گیرد.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۳.</ref>

ثانیاً: جریان عالم به سمت [[حاکمیت]] [[حق]] و به سمت [[صلاح]] است، اگرچه تحقق صددرصدی آن در [[زمان]] [[ولی عصر]] ارواحنافداه است<ref>نرم‌افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۲/۹/۱۳۷۹.</ref>، اما در صورتی که انسان [[مجاهدت]] کند و در مسیر حرکت عمومی عالم باشد، حق ندارد [[ناامید]] شود؛ چون یقیناً [[پیروزی]] در انتظار اوست<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در جمع مردم چهار محال و بختیاری، در استادیوم ورزشی شهرکرد، ۱۵/۷/۱۳۷۱.</ref>. این به [[شکوفایی استعدادها]] منجر خواهد شد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۲/۹/۱۳۷۹.</ref> و از این جهت جایگاه ویژه‌ای در [[نظام تربیتی]] خواهد داشت. کارکرد این اصل در طراحی [[نظام سیاسی]] به جهت وضوح آن، نیازی به تبیین ندارد.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۵.</ref>

اگر [[شکوفایی انسان]]، همراه با شکوفایی عالم ماده و [[طبیعت]] است، برای تعالی [[انسان]] در همه ابعاد آن (تعالی [[علمی]]، [[فکری]]، [[روحی]] و [[اخلاقی]]، [[اجتماعی]]، [[سیاسی]] و [[اقتصادی]]) باید تلاش و [[برنامه‌ریزی]] کرد. این [[وظیفه]] در دوره [[حکومت]] غیر [[ال الله]] هم وجود دارد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۲/۹/۱۳۷۹.</ref>، اگرچه در زمانی که [[دین خدا]] [[حاکم]] است، حکومت برای ریشه‌کن کردن محرومیت‌ها و استقرار [[عدل]] در [[جامعه]]؛ باید تلاش مضاعفی را سامان دهد تا [[انسان‌ها]] از [[مواهب الهی]] برخوردار شوند و بتوانند در یک محیط مناسب و مساعد، خود را به کمال برسانند<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در جمع مردم چهار محال و بختیاری در استادیوم ورزشی شهرکرد، ۱۵/۷/۱۳۷۱.</ref>.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۶.</ref>

آنکه [[معتقد]] به [[جهان‌بینی توحیدی]] است، اگر در موردی سود دنیوی - چه سود [[مالی]]، چه سود [[قدرت]] و [[مقام]] و [[محبوبیت]] و... - در جهت هدف‌های اخروی قرار نگرفت و ارتکاب گناهی را به دنبال داشت، جنبه اخروی را ترجیح می‌دهد و از سود دنیوی صرف‌نظر می‌کند و آن [[گناه]] را مرتکب نمی‌شود؛ لذا از [[وظایف عملی]] افراد و [[حکومت اسلامی]]، بر اساس نوع نگاه توحیدی به [[جهان]]، این است که [[آخرت]] را بر [[دنیا]] ترجیح دهند<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۲/۹/۱۳۷۹.</ref>. بنابر این؛ در [[نظام اقتصادی]]، سیاسی، [[عبادی]]، [[تربیتی]] و [[مدیریتی]]، این اصل می‌تواند مورد لحاظ قرار گیرد و می‌توان [[شاهد]] [[برکات]] آن بود؛ مثلاً اگر در طراحی نظام اقتصادی این اصل دیده شود، افزایش درآمد سرانه به افزایش [[مصرف]] نخواهد انجامید.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۶.</ref>

بیان شد که نقطه اصلی و اساسی در [[جهان‌شناسی]] [[اسلامی]]، مسأله تداوم [[حیات]] بعد از [[مرگ]] است. آن طرف مرز مرگ، [[محاسبه]] و [[مؤاخذه الهی]]، [[ابدیت]] و [[سرنوشت]] [[حقیقی]] است. این اصل باید در تنظیم [[روابط]] [[زندگی]]، تنظیم پایه‌های [[حکومت اسلامی]] و [[اداره جامعه]] و اداره عالم، [[تصمیم‌گیری‌ها]] و اقدام‌ها، نقش داشته باشد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۲/۹/۱۳۷۹.</ref>. برخی برای حرف [[مردم]] و [[نظارت]] مردمی نقش قائل می‌شوند؛ اما برای [[نظارت الهی]] و چیزی که فردای ما مشتمل بر آن است، نقش قائل نمی‌شوند<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۱۵/۵/۱۳۸۲.</ref>. نظام‌هایی که به [[خدا]] و [[قیامت]] [[اعتقاد]] دارند، علاوه بر چشم‌های حسابگر و حسابرس [[دنیایی]]، آن جایی که دیگران نمی‌فهمند، آن جایی که دیگران تشخیص نمی‌دهند، به ناظر دیگری [[معتقد]] هستند و همین هم [[کارایی]] یک [[نظام]] را بالا می‌برد<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، ۲۳/۵/۱۳۷۰.</ref>.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۷.</ref>

[online]available: http://farsi.khamenei.ir/index.html.</ref>. بر این اساس؛ نقش چنین باوری در تحقق [[نظام‌های اجتماعی]] به ویژه نظام‌های [[قضایی]]، [[اقتصادی]] و [[مدیریتی]] [[عدالت‌محور]] بی‌بدیل است.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۷.</ref>

برای تحقق حیات طیبه، نقش [[اعتقاد]] به [[معاد]] و اینکه هیچ کدام از گفته‌ها و کرده‌ها و حرف‌ها و سکوت‌ها و حرکت‌ها و سکون‌ها و رفتن و نرفتن‌ها و [[فداکاری]] کردن و فداکاری نکردن‌ها و [[هوای نفس]] را زیر پا گذاشتن و زیر پا نگذاشتن‌ها، فانی و زایل نشده، بلکه همه موجود است و سرنوشت‌ساز است<ref>نرم افزار حدیث ولایت، نسخه ۲، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با گروهی از آزادگان، جمعی از خانواده‌های معظم شهدا و جانبازان، مسئولان اجرایی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ائمه جمعه استان‌های کرمانشاه، یزد و چهار محال و بختیاری، و گروهی از مردم شهرهای گرگان، گنبد، محلات، کتوند، شوشتر، سپیدان، تهران، شیراز و جهرم، ۲/۸/۱۳۶۹.</ref>.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۹.</ref>

[online]available: http://farsi.khamenei. ir/index.html</ref>.<ref>[[قاسم ترخان|ترخان، قاسم]]، [[جهان‌شناسی اسلامی - ترخان (مقاله)|مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۲۷۹.</ref>