پرش به محتوا

عبادت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
هر عملی که برای [[رضایت خدا]]، زنده کردن [[حق]] و میراندن [[باطل]] و گرامی‌ داشت [[دین]] انجام شود [[عبادت]] است. [[جوهر]] همه عبادت‌ها [[تقرب]] به خداست. در [[روایات]]، اموری چون [[اندیشیدن]] در [[نعمت‌های الهی]]<ref>غررالحکم، ج۲، ص۷۴.</ref>، [[کسب حلال]]<ref>معانی الاخبار، ص۲۶۷.</ref>، [[گمان]] [[نیکو]] داشتن به [[خدا]]<ref>الدرة الباهرة، ص۱۸.</ref> و نگاه مهرآمیز به چهره پدر و مادر<ref>تحف‌العقول، ص۴۶.</ref> از مصادیق عبادت معرفی شده است.
هر عملی که برای [[رضایت خدا]]، زنده کردن [[حق]] و میراندن [[باطل]] و گرامی‌ داشت [[دین]] انجام شود [[عبادت]] است. جوهر همه عبادت‌ها [[تقرب]] به خداست. در [[روایات]]، اموری چون [[اندیشیدن]] در [[نعمت‌های الهی]]<ref>غررالحکم، ج۲، ص۷۴.</ref>، [[کسب حلال]]<ref>معانی الاخبار، ص۲۶۷.</ref>، [[گمان]] [[نیکو]] داشتن به [[خدا]]<ref>الدرة الباهرة، ص۱۸.</ref> و نگاه مهرآمیز به چهره پدر و مادر<ref>تحف‌العقول، ص۴۶.</ref> از مصادیق عبادت معرفی شده است.


[[امام سجاد]] {{ع}} که [[زینت]] [[بندگان]] خداست، آموزه‌های والایی از رسم عبادت را در زمزمه‌های عاشقانه خود به تصویر کشیده است که در پرتو آن می‌توان به مراتب [[برتر]] [[بندگی]] راه یافت. آن بزرگوار با استناد به آیه‌ای از [[قرآن]]<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> دعای بندگان به درگاه [[خداوند]] را عبادت شمرده و ترک آن را ناشی از [[خودپسندی]] و [[سرکشی]] و موجب [[سقوط]] در [[جهنم]] و [[خواری]] خوانده است<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>. وی یکی از رهاوردهای عبادت خداوند را [[عزت]] و [[سربلندی]] [[انسان]] معرفی کرده است<ref>نیایش سی‌و‌پنجم.</ref>. آن حضرت [[راز]] و و نیاز با خداوند را نتیجه [[محبت الهی]] و عامل [[بی‌نیازی]] و کسب [[عزت انسان]] معرفی کرده و چنین [[دعا]] می‌کند: «بارالها! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و مرا به نیروی عبادتت از هر چه هست [[بی‌نیاز]] فرما و [[خوف]] خویش را آن‌چنان در دلم افکن که [[محبت دنیا]] از صحرای وجودم [[خیمه]] برچیند و مرا به [[رحمت]]، [[کرامت]] و [[احسان]] فراوان خویش باز گردان»<ref>نیایش پنجاه و‌دوم.</ref>.
[[امام سجاد]] {{ع}} که [[زینت]] [[بندگان]] خداست، آموزه‌های والایی از رسم عبادت را در زمزمه‌های عاشقانه خود به تصویر کشیده است که در پرتو آن می‌توان به مراتب [[برتر]] [[بندگی]] راه یافت. آن بزرگوار با استناد به آیه‌ای از [[قرآن]]<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> دعای بندگان به درگاه [[خداوند]] را عبادت شمرده و ترک آن را ناشی از [[خودپسندی]] و [[سرکشی]] و موجب [[سقوط]] در [[جهنم]] و [[خواری]] خوانده است<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>. وی یکی از رهاوردهای عبادت خداوند را [[عزت]] و [[سربلندی]] [[انسان]] معرفی کرده است<ref>نیایش سی‌و‌پنجم.</ref>. آن حضرت [[راز]] و و نیاز با خداوند را نتیجه [[محبت الهی]] و عامل [[بی‌نیازی]] و کسب [[عزت انسان]] معرفی کرده و چنین [[دعا]] می‌کند: «بارالها! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست و مرا به نیروی عبادتت از هر چه هست [[بی‌نیاز]] فرما و [[خوف]] خویش را آن‌چنان در دلم افکن که [[محبت دنیا]] از صحرای وجودم [[خیمه]] برچیند و مرا به [[رحمت]]، [[کرامت]] و [[احسان]] فراوان خویش باز گردان»<ref>نیایش پنجاه و‌دوم.</ref>.
خط ۲۸: خط ۲۸:
از منظر امام سجاد {{ع}}، استفاده از [[تعالیم]] روشن و واضح [[قرآن]] مسیر عبادت را هموار می‌‌سازد: «بار خدایا! ما را از کسانی قرار ده که... با [[اعتقاد]] به [[تسلیم]] در برابر [[آیات محکم]] قرآن، تو را عبادت می‌کنند و در برابر [[آیات]] [[متشابه]] و [[دلایل]] واضح آن سر تسلیم فرود می‌آورند»<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.
از منظر امام سجاد {{ع}}، استفاده از [[تعالیم]] روشن و واضح [[قرآن]] مسیر عبادت را هموار می‌‌سازد: «بار خدایا! ما را از کسانی قرار ده که... با [[اعتقاد]] به [[تسلیم]] در برابر [[آیات محکم]] قرآن، تو را عبادت می‌کنند و در برابر [[آیات]] [[متشابه]] و [[دلایل]] واضح آن سر تسلیم فرود می‌آورند»<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.


[[التجا]] و اقتدای به [[رسول اعظم]] {{صل}} و [[پیشوایان دین]] {{ع}} نیز بر بهره انسان از عبادت می‌افزاید: «بار خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست، بیش‌ترین درودی که به یکی از [[آفریدگان]] خویش فرستاد‌ه‌ای و از سوی ما او را [[بهترین]] چیزی [[عطا]] کن که به یکی از بندگان خویش عطا کرده‌ای»<ref>نیایش ششم.</ref>.
[[التجا]] و اقتدای به [[رسول اعظم]] {{صل}} و [[پیشوایان دین]] {{ع}} نیز بر بهره انسان از عبادت می‌افزاید: «بار خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست، بیش‌ترین درودی که به یکی از [[آفریدگان]] خویش فرستاد‌ه‌ای و از سوی ما او را [[بهترین]] چیزی [[عطا]] کن که به یکی از بندگان خویش عطا کرده‌ای»<ref>نیایش ششم.</ref>. به [[راستی]] این همه [[عظمت]] و [[شرف]] در [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در [[درجه]] اول به خاطر [[مقام عبودیت]] اوست. به همین [[دلیل]] [[امام]] {{ع}} بر [[عبد]] بودن [[پیامبر]] تأکید و حتی آن را بر رسالتش مقدم می‌دارد: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ‏ مِنْ‏ خَلْقِكَ‏}}<ref>دعای ۶.</ref>.
به [[راستی]] این همه [[عظمت]] و [[شرف]] در [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در [[درجه]] اول به خاطر [[مقام عبودیت]] اوست. به همین [[دلیل]] [[امام]] {{ع}} بر [[عبد]] بودن [[پیامبر]] تأکید و حتی آن را بر رسالتش مقدم می‌دارد: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ و خِيَرَتُكَ‏ مِنْ‏ خَلْقِكَ‏}}<ref>دعای ۶.</ref>.


[[امام سجاد]] {{ع}} با سوز و گدازی تمام بالاترین درجات عابدین و [[بهترین]] مراتب [[عبادت]] را از [[خداوند]] تقاضا می‌کند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ خَوْفَ‏ الْعَابِدِينَ‏ لَكَ‏، وَ عِبَادَةَ الْخَاشِعِينَ لَكَ، وَ يَقِينَ الْمُتَوَكِّلِينَ عَلَيْكَ، وَ تَوَكُّلَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْكَ}}؛ «بار خدایا! از تو می‌خواهم [[خوف]] و [[خشیت]] [[عابدان]]، عبادت خاشعان، [[یقین]] متوکلان و [[توکل]] [[مؤمنان]] را به من ارزانی داری»<ref>نیایش پنجاه‌و‌چهارم.</ref>. «ای خداوند! به [[حق]] این ماه [[رمضان]] و به حق آن کس که از آغاز تا انجام این ماه، جبین عبادت به درگاه تو [[سوده]]... ، بهره کافی از عبادت را به من ارزانی دار»<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref> و در دعایی دیگر: «بار خدایا! از هر چه پرستندگان و [[مقربان]] خود را نصیب می‌دهی، مرا نیز نصیب ده... و مرا به سبب [[قصور]] در بندگی‌ات یا [[تجاوز]] از حد خویش و [[احکام]] تو، مؤاخذت مفرمای»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.
[[امام سجاد]] {{ع}} با سوز و گدازی تمام بالاترین درجات عابدین و [[بهترین]] مراتب [[عبادت]] را از [[خداوند]] تقاضا می‌کند: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ خَوْفَ‏ الْعَابِدِينَ‏ لَكَ‏، وَ عِبَادَةَ الْخَاشِعِينَ لَكَ، وَ يَقِينَ الْمُتَوَكِّلِينَ عَلَيْكَ، وَ تَوَكُّلَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْكَ}}؛ «بار خدایا! از تو می‌خواهم [[خوف]] و [[خشیت]] [[عابدان]]، عبادت خاشعان، [[یقین]] متوکلان و [[توکل]] [[مؤمنان]] را به من ارزانی داری»<ref>نیایش پنجاه‌و‌چهارم.</ref>. «ای خداوند! به [[حق]] این ماه [[رمضان]] و به حق آن کس که از آغاز تا انجام این ماه، جبین عبادت به درگاه تو [[سوده]]... ، بهره کافی از عبادت را به من ارزانی دار»<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref> و در دعایی دیگر: «بار خدایا! از هر چه پرستندگان و [[مقربان]] خود را نصیب می‌دهی، مرا نیز نصیب ده... و مرا به سبب [[قصور]] در بندگی‌ات یا [[تجاوز]] از حد خویش و [[احکام]] تو، مؤاخذت مفرمای»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>.
۱۰۸٬۴۶۶

ویرایش