افزایش علم غیب معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←افزایش پذیری علم امامان(علیهم السلام و چیستی آن
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*پیامبر و امامِ هر زمانی باید اعلم مردم آن زمان باشد هم در دین و هم در علوم دیگر و هیچ گونه جهلی نباید داشته باشد، زیرا ایشان برای هدایت مردم و بیان مصالح دنیوی و اخروی مردم هستند، لذاست که در برخی از روایات <ref>مانند: کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۲۵۵</ref> اشاره به افزایش پذیری علم امامان{{عم}} شده است به گونه ایی که حتی فرموده اند اگر این افزایش علم نباشد، علم ما تمام می شود. <ref>ر.ک. طهرانی، عباس، دین و وجدان، ص 286 ـ 289</ref> | *پیامبر و امامِ هر زمانی باید اعلم مردم آن زمان باشد هم در دین و هم در علوم دیگر و هیچ گونه جهلی نباید داشته باشد، زیرا ایشان برای هدایت مردم و بیان مصالح دنیوی و اخروی مردم هستند، لذاست که در برخی از روایات <ref>مانند: کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۲۵۵</ref> اشاره به افزایش پذیری علم امامان{{عم}} شده است به گونه ایی که حتی فرموده اند اگر این افزایش علم نباشد، علم ما تمام می شود. <ref>ر.ک. طهرانی، عباس، دین و وجدان، ص 286 ـ 289</ref> | ||
==افزایش پذیری علم امامان(علیهم السلام و چیستی آن== | ==امکان افزایش پذیری علم امامان(علیهم السلام) و چیستی آن== | ||
*از روایات متعددی استفاده می شود، علم پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) به منبعی اتصال دارد که پیوسته در حال ازدیاد است،<ref>ر.ک. خاتمی، سیداحمد، در آستان امامان، ملائکه و دیدار با امامان، ماهنامه پاسداران اسلام، ش 248، صفحه؟؟؟؛ فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ غرویان، محسن، میرباقری، سیدمحمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آزمایش عقاید، ص 339؛ هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، وبگاه خبرگزاری فارس؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟</ref> علوم الهی به تدریج در طول زندگی‌شان به آنان عطا می‌شده است،<ref>ر.ک. کرم زاده، علی، بررسی و تحلیل علم امام از دیدگاه صدوق، کلینی و مفید، ص 64</ref> و حتی این ازدیاد در عالم آخرت هم برای آنها محفوظ است،<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده نقاشان، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 66 ـ 68</ref> بنابراین علوم آنان که شامل علوم غیبی نیز می شود را می‌توان افزایش‌پذیر دانست، زیرا اگر علوم آنان تام و بی‌نقص می‌بود، فراگیری دانش به شیوه‌های مختلف مثل الهام، شهود و ... معنایی نداشت و تکرار علوم پیشین می‌بود؛ درحالی که این موارد شیوه‌های انتقال علوم الهی به آنان است.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت و قلمرو علم الاسماء، ص 109</ref> هر علمی که به امامان(علیهم السلام) افاضه شود ابتدا به پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهم السلام) اعطا می شود، سپس به هر یک از امامان بعدی.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده نقاشان، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 66 ـ 68</ref> این افزایش پذیری به اندازه‌ای مهم است که امامان(علیهم السلام) به اصحابشان فرموده‌اند، اگر این افزایش نباشد علم ایشان پایان می‌یابد.<ref>ر.ک. نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص 61</ref> حال این افزایش علم گاهی در شب های جمعه است،<ref>ر.ک. منصوری رامسری، خلیل، بی کرانگی علم امام معصوم، صفحه؟؟؟؛ نادم؛ محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص 61؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟</ref> گاهی در شب قدر و یا در طول ایام سال.<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص 287؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟</ref> البته باید دانست علوم آنان دفعی است، گرچه معلوم تدریجی باشد یعنی علم به معلومِ تدریجی دارند، نه اینکه خود علم هم تدریجی باشد.<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، در محضر علامۀ طباطبایی، ص 201</ref> علامۀ مجلسی در کتاب مرآة العقول دربارۀ افزایش علم امامان(علیهم السلام) می نویسد:<ref>مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول، ج ۳، ص ۱۹</ref> "آنچه از اخبار زیاد به دست می‌آید این است که ائمه(علیهم السلام) در همه عوالم و نشأت، یعنی قبل از حلول ارواح در بدن¬های مقدس¬شان و بعد از حلول در آن و بعد از مفارفت از آن و عروج به عالم قدس و طهارت، دارای پیشرفت و صعود در معارف الهیه و درجات کمال هستند و پیوسته در حال عروج به قرب و وصال بوده اند و در دریای انوار معرفت غوص می‌نموده‌اند. زیرا در مدارج شناخت و معرفت خداوندی و حب و قرب او غایت و نهایتی وجود ندارد و بین درجه عبودیت و ربوبیت منازل زیاد و بی‌شماری است، بنابراین آنچه امام در اوائل امامت خود از امام سابق گرفته تنها اکتفا به آن نمی‌کند و در آن مرتبه نمی‌ماند، بلکه پیوسته اسباب قرب و پیشرفت برای او حاصل می‌شود. چگونه به این صورت نباشد در حالی که این گونه تحصیل مدارج برای دیگران هست. و آن بزرگواران با آن استعداد، قابلیت بیشتری دارند".<ref>ر.ک. عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> | *از روایات متعددی استفاده می شود، علم پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) به منبعی اتصال دارد که پیوسته در حال ازدیاد است،<ref>ر.ک. خاتمی، سیداحمد، در آستان امامان، ملائکه و دیدار با امامان، ماهنامه پاسداران اسلام، ش 248، صفحه؟؟؟؛ فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ غرویان، محسن، میرباقری، سیدمحمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آزمایش عقاید، ص 339؛ هاشمی، سیدعلی، علم امام تام یا محدود، وبگاه خبرگزاری فارس؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟</ref> علوم الهی به تدریج در طول زندگی‌شان به آنان عطا می‌شده است،<ref>ر.ک. کرم زاده، علی، بررسی و تحلیل علم امام از دیدگاه صدوق، کلینی و مفید، ص 64</ref> و حتی این ازدیاد در عالم آخرت هم برای آنها محفوظ است،<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده نقاشان، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 66 ـ 68</ref> بنابراین علوم آنان که شامل علوم غیبی نیز می شود را می‌توان افزایش‌پذیر دانست، زیرا اگر علوم آنان تام و بی‌نقص می‌بود، فراگیری دانش به شیوه‌های مختلف مثل الهام، شهود و ... معنایی نداشت و تکرار علوم پیشین می‌بود؛ درحالی که این موارد شیوه‌های انتقال علوم الهی به آنان است.<ref>ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت و قلمرو علم الاسماء، ص 109</ref> هر علمی که به امامان(علیهم السلام) افاضه شود ابتدا به پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهم السلام) اعطا می شود، سپس به هر یک از امامان بعدی.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمدجواد، سخنرانی با موضوع: همگرایی قیام امام حسین با علم حضرت به شهادت خود و یارانش، وبگاه محمدجواد فاضل لنکرانی؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده نقاشان، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 66 ـ 68</ref> این افزایش پذیری به اندازه‌ای مهم است که امامان(علیهم السلام) به اصحابشان فرموده‌اند، اگر این افزایش نباشد علم ایشان پایان می‌یابد.<ref>ر.ک. نادم، محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص 61</ref> حال این افزایش علم گاهی در شب های جمعه است،<ref>ر.ک. منصوری رامسری، خلیل، بی کرانگی علم امام معصوم، صفحه؟؟؟؛ نادم؛ محمدحسن، افتخاری، سیدابراهیم، منابع علم امام از دیدگاه متکلمان قم و بغداد، ص 61؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟</ref> گاهی در شب قدر و یا در طول ایام سال.<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص 287؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، صفحه؟؟؟</ref> البته باید دانست علوم آنان دفعی است، گرچه معلوم تدریجی باشد یعنی علم به معلومِ تدریجی دارند، نه اینکه خود علم هم تدریجی باشد.<ref>ر.ک. طباطبایی، سیدمحمد حسین، در محضر علامۀ طباطبایی، ص 201</ref> علامۀ مجلسی در کتاب مرآة العقول دربارۀ افزایش علم امامان(علیهم السلام) می نویسد:<ref>مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول، ج ۳، ص ۱۹</ref> "آنچه از اخبار زیاد به دست می‌آید این است که ائمه(علیهم السلام) در همه عوالم و نشأت، یعنی قبل از حلول ارواح در بدن¬های مقدس¬شان و بعد از حلول در آن و بعد از مفارفت از آن و عروج به عالم قدس و طهارت، دارای پیشرفت و صعود در معارف الهیه و درجات کمال هستند و پیوسته در حال عروج به قرب و وصال بوده اند و در دریای انوار معرفت غوص می‌نموده‌اند. زیرا در مدارج شناخت و معرفت خداوندی و حب و قرب او غایت و نهایتی وجود ندارد و بین درجه عبودیت و ربوبیت منازل زیاد و بی‌شماری است، بنابراین آنچه امام در اوائل امامت خود از امام سابق گرفته تنها اکتفا به آن نمی‌کند و در آن مرتبه نمی‌ماند، بلکه پیوسته اسباب قرب و پیشرفت برای او حاصل می‌شود. چگونه به این صورت نباشد در حالی که این گونه تحصیل مدارج برای دیگران هست. و آن بزرگواران با آن استعداد، قابلیت بیشتری دارند".<ref>ر.ک. عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟</ref> | ||