اذن خیر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = اذن خیر | | موضوع مرتبط = اذن خیر | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = اذن خیر | ||
| مداخل مرتبط = [[اذن خیر در قرآن | | مداخل مرتبط = [[اذن خیر در قرآن]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
اُذُنْ به‌معنای [[گوش]] و {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ}} به شخصی گویند که راستگوست و فقط سخن [[نیک]] را می‌شنود. این صفت یکی از صفات نیکوی [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به عنوان [[رهبر]] [[جامعه اسلامی]] بود که [[قرآن کریم]] ایشان را بدان می‌ستاید: {{متن قرآن|وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و می‌گویند او خوش‌باور است؛ بگو سخن نیوش خوبی برای شماست که به خداوند ایمان و مؤمنان را باور دارد» سوره توبه، آیه ۶۱.</ref>. | اُذُنْ به‌معنای [[گوش]] و {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ}} به شخصی گویند که راستگوست و فقط سخن [[نیک]] را می‌شنود. این صفت یکی از صفات نیکوی [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به عنوان [[رهبر]] [[جامعه اسلامی]] بود که [[قرآن کریم]] ایشان را بدان می‌ستاید: {{متن قرآن|وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و می‌گویند او خوش‌باور است؛ بگو سخن نیوش خوبی برای شماست که به خداوند ایمان و مؤمنان را باور دارد» سوره توبه، آیه ۶۱.</ref>. | ||
== معناشناسی | == معناشناسی == | ||
اُذُنْ به‌معنای [[گوش]] (عضو [[شنوایی]])<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۴.</ref> است و به صورت استعاره به فردی که به هر سخنی گوش فرا می‌دهد و هر سخنگویی نزد او از سخن خود در [[امان]] است گوش گفته می‌شود<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۱۹۹.</ref>، به‌عبارت دیگر به چنین کسی، زود باور<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.</ref> عذر پذیر و درگذرنده می‌گویند<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۸۸.</ref> و {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ}} به شخصی گویند که راستگوست و فقط سخن [[نیک]] را می‌شنود<ref> کلمات القرآن، ص۱۳۲؛ الکشاف، ج۱، ص۵۵۸.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، | اُذُنْ به‌معنای [[گوش]] (عضو [[شنوایی]])<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۴.</ref> است و به صورت استعاره به فردی که به هر سخنی گوش فرا می‌دهد و هر سخنگویی نزد او از سخن خود در [[امان]] است گوش گفته می‌شود<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۱۹۹.</ref>، به‌عبارت دیگر به چنین کسی، زود باور<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۴.</ref> عذر پذیر و درگذرنده می‌گویند<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۸۸.</ref> و {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ}} به شخصی گویند که راستگوست و فقط سخن [[نیک]] را می‌شنود<ref> کلمات القرآن، ص۱۳۲؛ الکشاف، ج۱، ص۵۵۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۶۵-۶۶؛ [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه اذن (مقاله)|مقاله «آیه اذن»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۴-۶۵.</ref> | ||
== اذن خیر در قرآن == | == اذن خیر در قرآن == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
[[علامه طباطبایی]] می‌گوید: مراد از [[رحمت]] در این [[آیه]] [[رحمت]] فعلی است، یعنی [[مؤمنان]] عملاً از [[رحمت]] وجود [[پیامبر]] {{صل}} برخوردارند، اما در [[آیه]] که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«و تو را جز رحمتی برای جهانیان، نفرستاده‌ایم» سوره انبیاء، آیه ۱۰۷.</ref> مراد، رحمتی شأنی است، یعنی وجود [[پیامبر]] چنان است که همه عالم می‌توانند از [[رحمت]] وجودش برخوردار شوند. | [[علامه طباطبایی]] می‌گوید: مراد از [[رحمت]] در این [[آیه]] [[رحمت]] فعلی است، یعنی [[مؤمنان]] عملاً از [[رحمت]] وجود [[پیامبر]] {{صل}} برخوردارند، اما در [[آیه]] که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«و تو را جز رحمتی برای جهانیان، نفرستاده‌ایم» سوره انبیاء، آیه ۱۰۷.</ref> مراد، رحمتی شأنی است، یعنی وجود [[پیامبر]] چنان است که همه عالم می‌توانند از [[رحمت]] وجودش برخوردار شوند. | ||
[[طبری]] [[معتقد]] است [[پیامبر]] از آن جهت برای [[مؤمنان]] [[رحمت]] محسوب می‌شود که [[خداوند]] به واسطه او ایشان را از [[گمراهی]] [[نجات]] بخشیده و با [[پیروی]] از وی، [[بهشت]] را به آنان ارزانی می‌دارد. در پایان [[آیه]]، [[خداوند]] [[تهدید]] فرموده کسانی که رسولش را به هر نحو و بهانه‌ای بیازارند یا [[تکذیب]] کرده و به او [[تهمت]] زنند به عذابی دردناک گرفتار خواهند شد<ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۶۹؛ الکشاف، ج۱، ص۵۵۹؛ مجمع البیان، ج۵، ص۴۴؛ المیزان، ج۹، ص۲۳۱؛ تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۵-۱۷؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن‌کثیر، ج۲، ص۳۶۶؛ المنار، ج۱۰، ص۶۰۳.</ref><ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه اذن (مقاله)|مقاله «آیه اذن»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۴-۶۵.</ref> | [[طبری]] [[معتقد]] است [[پیامبر]] از آن جهت برای [[مؤمنان]] [[رحمت]] محسوب می‌شود که [[خداوند]] به واسطه او ایشان را از [[گمراهی]] [[نجات]] بخشیده و با [[پیروی]] از وی، [[بهشت]] را به آنان ارزانی می‌دارد. در پایان [[آیه]]، [[خداوند]] [[تهدید]] فرموده کسانی که رسولش را به هر نحو و بهانه‌ای بیازارند یا [[تکذیب]] کرده و به او [[تهمت]] زنند به عذابی دردناک گرفتار خواهند شد<ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۶۹؛ الکشاف، ج۱، ص۵۵۹؛ مجمع البیان، ج۵، ص۴۴؛ المیزان، ج۹، ص۲۳۱؛ تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۵-۱۷؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن‌کثیر، ج۲، ص۳۶۶؛ المنار، ج۱۰، ص۶۰۳.</ref>.<ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه اذن (مقاله)|مقاله «آیه اذن»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۴-۶۵.</ref> | ||
== دو معنای اُذُن خیر == | == دو معنای اُذُن خیر == | ||
برای {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ}} دو معنای نزدیک و مختلف ذکر شده است: | برای {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ}} دو معنای نزدیک و مختلف ذکر شده است: | ||
# در صورتی که اضافه {{متن قرآن|أُذُنُ}} به {{متن قرآن|خَيْرٍ}} اضافه [[حقیقی]] باشد، مفهوم [[کلام]] این است که "او شنوای چیزهایی است که در آنها خیر برای [[مؤمنان]] است"؛ مانند [[وحی الهی]] و [[نصیحت]] [[مؤمنان]]؛ | # در صورتی که اضافه {{متن قرآن|أُذُنُ}} به {{متن قرآن|خَيْرٍ}} اضافه [[حقیقی]] باشد، مفهوم [[کلام]] این است که "او شنوای چیزهایی است که در آنها خیر برای [[مؤمنان]] است"؛ مانند [[وحی الهی]] و [[نصیحت]] [[مؤمنان]]؛ | ||
# امّا اگر {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ}} از قبیل اضافه موصوف به صفت باشد، بدین معناست که "او [[بهترین]] شنونده برای شماست"؛ یعنی شنوندگی او به خیر و [[منفعت]] شما خواهد بود<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۳۱۴.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، | # امّا اگر {{متن قرآن|أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ}} از قبیل اضافه موصوف به صفت باشد، بدین معناست که "او [[بهترین]] شنونده برای شماست"؛ یعنی شنوندگی او به خیر و [[منفعت]] شما خواهد بود<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۳۱۴.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۶۵-۶۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:آیات نامدار]] | [[رده:آیات نامدار]] | ||