پرش به محتوا

آرامش در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' آن‌که ' به ' آنکه '
جز (جایگزینی متن - ']]↵↵{{پرسمان' به ']] == پرسش‌های وابسته == {{پرسمان')
جز (جایگزینی متن - ' آن‌که ' به ' آنکه ')
خط ۱۵: خط ۱۵:
== [[مهدی باوری]] و [[آرامش روحی]] ==
== [[مهدی باوری]] و [[آرامش روحی]] ==
* [[باور به مهدویت]]، از چند طریق بر [[آرامش روحی]] و [[روانی]] اثر می‌گذارد:
* [[باور به مهدویت]]، از چند طریق بر [[آرامش روحی]] و [[روانی]] اثر می‌گذارد:
# '''یاد [[مهدی]] {{ع}} یاد خداست''': [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، درمان تمام غم‌ها، تنش‌ها، و اضطراب‌ها و آرامش‌دهنده قلب‌ها را ذکر و یاد و توجه به خود ([[خدا]]) معرفی کرده است و از دیدگاه [[اسلام]]، تنها چیزی که نیاز به [[آرامش]] و [[امنیت روانی]] را برآورده می‌کند، یاد خداست: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref>. یکی [[کامل‌ترین]] مصداق [[ذکر خدا]]، [[یاد امام مهدی]] {{ع}} است. [[یاد حضرت مهدی]] {{ع}} در [[حقیقت]] یاد خداست؛ همان‌طور که [[پیروان]] [[مشتاق]] آن [[حضرت]] هر [[صبح]] [[جمعه]] در "[[دعای ندبه]]" می‌خوانند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِيدُكَ التَّائِقُونَ إِلَى وَلِيِّكَ، الْمُذَكِّرِ بِكَ وَ بِنَبِيِّكَ}}؛ خدایا، ما [[بندگان]]، به شدّت [[مشتاق]] به سوی ولی تو هستیم، آن‌که [[مردم]] را به یاد تو و پیامبرت اندازد<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. آنان‌که: {{متن حدیث|وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِيَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلَائِكَتَكَ}}؛ و [[مقرّب]] درگاه‌شان نمودی و برای آنان ذکر و یاد والا و ثنای روشن پیش آوردی و فرشتگانت را بر آنها فرو فرستادی<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌خوانند: {{متن حدیث|ذِكْرُكُمْ فِي الذَّاكِرِينَ}}؛ یاد شما در [[قلوب]] یادکنندگان است<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ}}<ref>«و به راستی یادکرد خداوند (از هر چیز) بزرگ‌تر است» سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> فرمود: {{متن حدیث|نَحْنُ ذِكْرُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَكْبَرُ}}؛ ما [[ذکر خدا]] هستیم و ما بزرگیم<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۹۸.</ref>. لذا، کسی که قصد [[تقرّب به خداوند]] بزرگ نماید، به [[ائمه اطهار]] {{عم}} روی می‌آورد: {{متن حدیث|وَ مَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>، پس مهدی‌باوری، می‌تواند [[آرامش]] [[بشر]] امروزی، از نوع مثبت را تأمین کند<ref>ر. ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref>. ذکر، یاد، [[توسّل]]، [[زیارت]]، و [[انتظار ظهور امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[حجت خدا]] و [[مظهر]] تمام [[صفات کمالیه]] [[خداوند]]، می‌تواند برجنبه‌های فردی، [[اجتماعی]]، [[عاطفی]] و [[روانی]] [[انسان]] [[منتظِر]] اثرات مفید داشته و باعث تقویت و [[رشد شخصیت]] سالم در [[انسان]] گردد و اسباب [[امنیت]] و [[آرامش روانی]] او را فراهم آورَد. [[یاد امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[مظهر]] و [[امام حق]]، از این‌رو که هر چه [[باطل]] و [[طاغوت]] و مظاهر آن به حیث [[مظهر]] [[دنیاپرستی]] و تنش است از [[دل]] و [[اندیشه]] پیروانش می‌زداید، [[غم]] زدا و تنش زداست؛ و ازآن رو که [[یاد خدا]] را در [[دل]] و [[جان]] پیروانش زنده می‌کند، [[احیاگر]] [[دل]]، و آرامش‌بخش روان است.
# '''یاد [[مهدی]] {{ع}} یاد خداست''': [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، درمان تمام غم‌ها، تنش‌ها، و اضطراب‌ها و آرامش‌دهنده قلب‌ها را ذکر و یاد و توجه به خود ([[خدا]]) معرفی کرده است و از دیدگاه [[اسلام]]، تنها چیزی که نیاز به [[آرامش]] و [[امنیت روانی]] را برآورده می‌کند، یاد خداست: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref>. یکی [[کامل‌ترین]] مصداق [[ذکر خدا]]، [[یاد امام مهدی]] {{ع}} است. [[یاد حضرت مهدی]] {{ع}} در [[حقیقت]] یاد خداست؛ همان‌طور که [[پیروان]] [[مشتاق]] آن [[حضرت]] هر [[صبح]] [[جمعه]] در "[[دعای ندبه]]" می‌خوانند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِيدُكَ التَّائِقُونَ إِلَى وَلِيِّكَ، الْمُذَكِّرِ بِكَ وَ بِنَبِيِّكَ}}؛ خدایا، ما [[بندگان]]، به شدّت [[مشتاق]] به سوی ولی تو هستیم، آنکه [[مردم]] را به یاد تو و پیامبرت اندازد<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. آنان‌که: {{متن حدیث|وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِيَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلَائِكَتَكَ}}؛ و [[مقرّب]] درگاه‌شان نمودی و برای آنان ذکر و یاد والا و ثنای روشن پیش آوردی و فرشتگانت را بر آنها فرو فرستادی<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌خوانند: {{متن حدیث|ذِكْرُكُمْ فِي الذَّاكِرِينَ}}؛ یاد شما در [[قلوب]] یادکنندگان است<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ}}<ref>«و به راستی یادکرد خداوند (از هر چیز) بزرگ‌تر است» سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> فرمود: {{متن حدیث|نَحْنُ ذِكْرُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَكْبَرُ}}؛ ما [[ذکر خدا]] هستیم و ما بزرگیم<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۹۸.</ref>. لذا، کسی که قصد [[تقرّب به خداوند]] بزرگ نماید، به [[ائمه اطهار]] {{عم}} روی می‌آورد: {{متن حدیث|وَ مَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>، پس مهدی‌باوری، می‌تواند [[آرامش]] [[بشر]] امروزی، از نوع مثبت را تأمین کند<ref>ر. ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref>. ذکر، یاد، [[توسّل]]، [[زیارت]]، و [[انتظار ظهور امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[حجت خدا]] و [[مظهر]] تمام [[صفات کمالیه]] [[خداوند]]، می‌تواند برجنبه‌های فردی، [[اجتماعی]]، [[عاطفی]] و [[روانی]] [[انسان]] [[منتظِر]] اثرات مفید داشته و باعث تقویت و [[رشد شخصیت]] سالم در [[انسان]] گردد و اسباب [[امنیت]] و [[آرامش روانی]] او را فراهم آورَد. [[یاد امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[مظهر]] و [[امام حق]]، از این‌رو که هر چه [[باطل]] و [[طاغوت]] و مظاهر آن به حیث [[مظهر]] [[دنیاپرستی]] و تنش است از [[دل]] و [[اندیشه]] پیروانش می‌زداید، [[غم]] زدا و تنش زداست؛ و ازآن رو که [[یاد خدا]] را در [[دل]] و [[جان]] پیروانش زنده می‌کند، [[احیاگر]] [[دل]]، و آرامش‌بخش روان است.
# '''[[آینده]] مثبت و سرشار از سعادت‌''': یکی از عوامل مخل [[آرامش]] که موجب [[افسردگی]]، [[اضطراب]] و [[نگرانی]] در [[آدمی]] می‌شود، [[بدبینی]] و [[ترس]] از [[آینده]] مبهم است؛ ولی در [[مکتب]] [[مهدویت]]، [[آینده بشر]] بسیار مثبت و درخشان و همراه با [[سعادت]] و [[خوشبختی]] توصیف و [[پیش‌بینی]] شده است که [[انسان]] سرگشته و [[مأیوس]] از [[آینده]] را به نگرش مثبت و سرشار از [[امید به آینده]] و در نتیجه به [[اطمینان]] و [[آرامش]] می‌رساند و بستر [[رشد]] و [[تکامل]] او را فراهم می‌آورد. [[قرآن مجید]] [[آینده]] و افق [[زندگی]] انسان‌های [[مؤمن]] و [[پیروان]] [[مکتب انتظار]] را بسیار روشن و سرشار از [[آرامش]] و [[امنیت]] توصیف کرده است: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بی‌گمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار می‌دارد و (حال) آنان را از پس هراس به آرامش بر می‌گرداند» سوره نور، آیه ۵۵.</ref>. [[روایات]] متعددی درباره [[آینده]] درخشان [[بشریت]] در عصر [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} وجود دارد. [[رسول اکرم]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ بِهِ يُفَرِّجُ اللَّهُ عَنِ الْأُمَّةِ}}؛ [[خداوند]] با [[مهدی]] {{ع}} از [[امت]] رفع [[غم]] و [[گرفتاری]] می‌کند"<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۵.</ref> [[ایمان]] به [[مُنجی]] و [[امید به ظهور]] آخرین [[ذخیره]] [[خیر]] و [[هدایت الهی]] و برچیده شدن دائمی طومار نظام‌های [[فاسد]] [[حاکم]] بر [[جهان]]، یگانه افق روشنی است که فردای روشن را برای [[بشریت]] نوید می‌دهد و [[استرس]] و [[نگرانی‌ها]] را از [[روح]] و [[جان]] او ستُرده و به وی [[آرامش]] می‌دهد. [[فلسفه انتظار]] و [[مکتب]] [[مهدویّت]]، در عین اینکه [[پیش بینی]] یک سلسله حوادث و تکان‌های شدید و نابسامانی‌ها و [[کشتارها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]] را در [[آخرالزمان]] کرده است، [[پیش‌بینی]] [[آینده]] [[سعادت‌بخش]] و [[پیروزی]] کامل [[عقل]] بر [[جهل]]، [[توحید]] بر [[شرک]]، [[ایمان]] بر [[شک]]، [[عدالت]] بر [[ظلم]]، [[سعادت]] بر [[شقاوت]] را نیز نموده است؛ لذا نوید دِه و [[آرزو]] ساز و آرامش‌بخش است<ref>نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>.
# '''[[آینده]] مثبت و سرشار از سعادت‌''': یکی از عوامل مخل [[آرامش]] که موجب [[افسردگی]]، [[اضطراب]] و [[نگرانی]] در [[آدمی]] می‌شود، [[بدبینی]] و [[ترس]] از [[آینده]] مبهم است؛ ولی در [[مکتب]] [[مهدویت]]، [[آینده بشر]] بسیار مثبت و درخشان و همراه با [[سعادت]] و [[خوشبختی]] توصیف و [[پیش‌بینی]] شده است که [[انسان]] سرگشته و [[مأیوس]] از [[آینده]] را به نگرش مثبت و سرشار از [[امید به آینده]] و در نتیجه به [[اطمینان]] و [[آرامش]] می‌رساند و بستر [[رشد]] و [[تکامل]] او را فراهم می‌آورد. [[قرآن مجید]] [[آینده]] و افق [[زندگی]] انسان‌های [[مؤمن]] و [[پیروان]] [[مکتب انتظار]] را بسیار روشن و سرشار از [[آرامش]] و [[امنیت]] توصیف کرده است: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بی‌گمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار می‌دارد و (حال) آنان را از پس هراس به آرامش بر می‌گرداند» سوره نور، آیه ۵۵.</ref>. [[روایات]] متعددی درباره [[آینده]] درخشان [[بشریت]] در عصر [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} وجود دارد. [[رسول اکرم]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ بِهِ يُفَرِّجُ اللَّهُ عَنِ الْأُمَّةِ}}؛ [[خداوند]] با [[مهدی]] {{ع}} از [[امت]] رفع [[غم]] و [[گرفتاری]] می‌کند"<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۵.</ref> [[ایمان]] به [[مُنجی]] و [[امید به ظهور]] آخرین [[ذخیره]] [[خیر]] و [[هدایت الهی]] و برچیده شدن دائمی طومار نظام‌های [[فاسد]] [[حاکم]] بر [[جهان]]، یگانه افق روشنی است که فردای روشن را برای [[بشریت]] نوید می‌دهد و [[استرس]] و [[نگرانی‌ها]] را از [[روح]] و [[جان]] او ستُرده و به وی [[آرامش]] می‌دهد. [[فلسفه انتظار]] و [[مکتب]] [[مهدویّت]]، در عین اینکه [[پیش بینی]] یک سلسله حوادث و تکان‌های شدید و نابسامانی‌ها و [[کشتارها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]] را در [[آخرالزمان]] کرده است، [[پیش‌بینی]] [[آینده]] [[سعادت‌بخش]] و [[پیروزی]] کامل [[عقل]] بر [[جهل]]، [[توحید]] بر [[شرک]]، [[ایمان]] بر [[شک]]، [[عدالت]] بر [[ظلم]]، [[سعادت]] بر [[شقاوت]] را نیز نموده است؛ لذا نوید دِه و [[آرزو]] ساز و آرامش‌بخش است<ref>نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>.
# '''[[معرفت یقینی]]''': بسیاری از [[مشکلات]] و [[بیماری‌های روانی]] هم‌چون [[افسردگی]] و [[اضطراب]]، به [[افکار التقاطی]]، [[متزلزل]] و آمیخته به [[شک]] بر می‌گردد که فرد را به [[بی‌کفایتی]] و [[پوچی]] [[اندیشه]] و [[ترس]] از [[آینده]] [[زندگی]] گرفتار می‌کند. اغلب [[روان‌شناسان]] [[شناختی]] نگر، بر این نکته تأکید دارند که اختلال‌های اضطرابی تعمیم یافته از "باورهای نامناسب" و غیر منطقی ناشی می‌شوند. آنها فرایندهای [[شناختی]] را به منزله محور اصلی رفتارها، [[فکر]] و [[هیجان]] تلقی کرده‌اند. افراد دارای باورهای نامناسب، در برابر مسایل ناشناخته دچار [[ترس]] می‌شوند و همواره [[منتظر]] بروز فاجعه‌ای هستند، و همه چیز را زیر نظر دارند تا نشانه‌های خطر را بیابند و بدین صورت است که در واقع، چنین علایمی را همه جا می‌بینند و [[زندگی]] خود را در [[اضطراب]] می‌گذرانند<ref>دادستان، پریرخ، روان‌شناسی مرضی تحولی، ج۱، ص۱۱۶.</ref>. در مقابل [[معرفت]] و [[یقین]]، [[اطمینان]] و [[آرامش]] [[قلب]] را برای [[انسان]] به ارمغان می‌آورد. از آنجا که [[ایمان]] و [[باور به مهدویت]]، با [[شناخت]] منطقی و آگاهی‌های [[یقینی]] شکل می‌گیرد، از این رو، [[اعتقاد به مهدویت]]، جایی برای تردید و تشویش و تشکیک و [[تزلزل]] و [[ترس]] از [[آینده]] باقی نمی‌گذارد و [[انسان]] را از [[اضطراب]]، [[پوچی]] و [[بیهودگی]] می‌رهاند و به او [[نشاط]] [[روحی]]، [[آرامش]] [[دل]] و فراغت خاطر عطا می‌کند. چون تمام [[رفتار]] ریز و درشت چنین فردی، از پشتوانه [[فکری]] [[قوی]] برخوردار است و برای تک تک کنش‌ها و واکنش‌های خود، [[دلیل]] و توجیه منطقی و قابل [[پذیرش]] دارد<ref>ر. ک: موحدی، محسن، آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت، ص۴.</ref>.
# '''[[معرفت یقینی]]''': بسیاری از [[مشکلات]] و [[بیماری‌های روانی]] هم‌چون [[افسردگی]] و [[اضطراب]]، به [[افکار التقاطی]]، [[متزلزل]] و آمیخته به [[شک]] بر می‌گردد که فرد را به [[بی‌کفایتی]] و [[پوچی]] [[اندیشه]] و [[ترس]] از [[آینده]] [[زندگی]] گرفتار می‌کند. اغلب [[روان‌شناسان]] [[شناختی]] نگر، بر این نکته تأکید دارند که اختلال‌های اضطرابی تعمیم یافته از "باورهای نامناسب" و غیر منطقی ناشی می‌شوند. آنها فرایندهای [[شناختی]] را به منزله محور اصلی رفتارها، [[فکر]] و [[هیجان]] تلقی کرده‌اند. افراد دارای باورهای نامناسب، در برابر مسایل ناشناخته دچار [[ترس]] می‌شوند و همواره [[منتظر]] بروز فاجعه‌ای هستند، و همه چیز را زیر نظر دارند تا نشانه‌های خطر را بیابند و بدین صورت است که در واقع، چنین علایمی را همه جا می‌بینند و [[زندگی]] خود را در [[اضطراب]] می‌گذرانند<ref>دادستان، پریرخ، روان‌شناسی مرضی تحولی، ج۱، ص۱۱۶.</ref>. در مقابل [[معرفت]] و [[یقین]]، [[اطمینان]] و [[آرامش]] [[قلب]] را برای [[انسان]] به ارمغان می‌آورد. از آنجا که [[ایمان]] و [[باور به مهدویت]]، با [[شناخت]] منطقی و آگاهی‌های [[یقینی]] شکل می‌گیرد، از این رو، [[اعتقاد به مهدویت]]، جایی برای تردید و تشویش و تشکیک و [[تزلزل]] و [[ترس]] از [[آینده]] باقی نمی‌گذارد و [[انسان]] را از [[اضطراب]]، [[پوچی]] و [[بیهودگی]] می‌رهاند و به او [[نشاط]] [[روحی]]، [[آرامش]] [[دل]] و فراغت خاطر عطا می‌کند. چون تمام [[رفتار]] ریز و درشت چنین فردی، از پشتوانه [[فکری]] [[قوی]] برخوردار است و برای تک تک کنش‌ها و واکنش‌های خود، [[دلیل]] و توجیه منطقی و قابل [[پذیرش]] دارد<ref>ر. ک: موحدی، محسن، آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت، ص۴.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش