پرش به محتوا

براهین خداشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = خداشناسی | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[براهین خداشناسی در کلام اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[براهین خداشناسی در قرآن]] - [[براهین خداشناسی در حدیث]] - [[براهین خداشناسی در نهج البلاغه]] - [[براهین خداشناسی در معارف دعا و زیارات]] - [[براهین خداشناسی در کلام اسلامی]] - [[براهین خداشناسی در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط  = براهین خداشناسی (پرسش)}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
* برای [[اثبات وجود]] [[خداوند]] برهان‌های بسیاری وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
برای [[اثبات وجود]] [[خداوند]] برهان‌های بسیاری وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
# '''[[برهان]] [[صدیقین]]:''' این [[برهان]] را نخست ابن سینا مطرح ساخت<ref>الاشارات والتنبیهات‌، ۲۷۷.</ref> و سپس [[دانشمندان]] [[مسلمان]] تقریرهای متعددی از آن به دست دادند. کوتاه‌ترین تقریر این است: حقیقتِ وجود یا [[واجب]] است و یا مستلزم [[واجب]]. پس، واجبِ بالذات وجود دارد و این همان است که در پی اثبات آنیم<ref>نهایة الحکمة، ۲۶۸.</ref>. تقریر بلندتر [[برهان]] این است: واقعیت هستی بی هیچ قید و شرطی، واقعیت است و با هیچ قید و شرطی، لا واقعیت نمی‌شود. چون [[جهان]] می‌گذرد و هر جزئی از آن به نیستی می‌رود، نمی‌تواند عین واقعیتی باشد که نفی و نیستی نمی‌پذیرد. آن واقعیت همان است که [[جهان]] با آن واقعیت می‌پذیرد و بدون آن از هستی نصیب نمی‌برد و از میان می‌رود. پس، [[جهان]] و اجزای آن، برای [[استقلال]] وجودی و واقعیت خویش بر واقعیتی تکیه دارد که فی نفسه عین واقعیت است<ref>روش رئالیسم‌، ۵/ ۷۷؛ تعلیقه بر اسفار، ۶/ ۱۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 155.</ref>.
# '''[[برهان]] [[صدیقین]]:''' این [[برهان]] را نخست ابن سینا مطرح ساخت<ref>الاشارات والتنبیهات‌، ۲۷۷.</ref> و سپس [[دانشمندان]] [[مسلمان]] تقریرهای متعددی از آن به دست دادند. کوتاه‌ترین تقریر این است: حقیقتِ وجود یا [[واجب]] است و یا مستلزم [[واجب]]. پس، واجبِ بالذات وجود دارد و این همان است که در پی اثبات آنیم<ref>نهایة الحکمة، ۲۶۸.</ref>. تقریر بلندتر [[برهان]] این است: واقعیت هستی بی هیچ قید و شرطی، واقعیت است و با هیچ قید و شرطی، لا واقعیت نمی‌شود. چون [[جهان]] می‌گذرد و هر جزئی از آن به نیستی می‌رود، نمی‌تواند عین واقعیتی باشد که نفی و نیستی نمی‌پذیرد. آن واقعیت همان است که [[جهان]] با آن واقعیت می‌پذیرد و بدون آن از هستی نصیب نمی‌برد و از میان می‌رود. پس، [[جهان]] و اجزای آن، برای [[استقلال]] وجودی و واقعیت خویش بر واقعیتی تکیه دارد که فی نفسه عین واقعیت است<ref>روش رئالیسم‌، ۵/ ۷۷؛ تعلیقه بر اسفار، ۶/ ۱۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 155.</ref>.
# '''[[برهان]] امکان و [[وجوب]]:''' همه موجودات [[جهان]]، ممکن‌اند و ممکن آن است که وجود و عدم برای او ضروری نیست و ترجیح یکی از این دو طرف برای او ذاتاً محال است. ممکن برای وجود یافتن، نیازمندِ [[واجب]] است تا به سوی وجود یا عدم ترجیح یابد و از حال تساوی‌ میان وجود و عدم بیرون آید<ref>شرح حکمت متعالیه‌، ۱/ ۱۱۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 155.</ref>.
# '''[[برهان]] امکان و [[وجوب]]:''' همه موجودات [[جهان]]، ممکن‌اند و ممکن آن است که وجود و عدم برای او ضروری نیست و ترجیح یکی از این دو طرف برای او ذاتاً محال است. ممکن برای وجود یافتن، نیازمندِ [[واجب]] است تا به سوی وجود یا عدم ترجیح یابد و از حال تساوی‌ میان وجود و عدم بیرون آید<ref>شرح حکمت متعالیه‌، ۱/ ۱۱۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 155.</ref>.
خط ۱۳: خط ۱۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۱٬۷۲۲

ویرایش