پرش به محتوا

اقسام و انواع علم کدام‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
:::::#علوم انتقالی از [[پیامبر]]{{صل}}؛
:::::#علوم انتقالی از [[پیامبر]]{{صل}}؛
:::::#علوم ایصالی به واسطۀ روح و ملک.
:::::#علوم ایصالی به واسطۀ روح و ملک.
::::::این تقسیم‌بندی بر اساس مصدر و طریق دریافت علم و آگاهی و عرضه کنندۀ معرفت و علم صورت پذیرفته نه بر اساس زمان یا مکان آگاهی [[امام]]  و یا نحوه و کیفیت دریافت ایشان. هر‌چند در بررسی از ریشه‌های آگاهی [[امام]]، که علمی الهی است و با واسطۀ فرشته و یا انتقال از [[پیامبر]]{{صل}} محقق می‌‏گردد به کیفیت و زمان و مکان فراگیری دانش ایشان نیز تاحدودی اشاره خواهد شد. طبق مبنایی که توسط روایات به دست می‌‏آید، علم هر امامی به [[امام]] بعد از خود به طور جامع منتقل می‏‌شود. پس آگاهی‌یابی و معرفت [[امام علی]]{{ع}} به عنوان جانشین اول [[پیامبر]] از علوم نبوی به طریق عادی و غیر عادی و به گونه‌های گوناگون نتیجه بخش و ثمردهندۀ آگاهی تمامی [[ائمه]] از آن علوم خواهد بود. گرچه در زمان این آگاهی‌یابی لسان روایات متفاوت است اما به صورت اجماع و اتفاق همگی روایات بر آگاهی هر [[امام]] از اولین لحظات امامتش از آن علوم دلالت می‏‌کنند. در این مقام به حسب وظیفه‌ای که این نوشتار بر عهده گرفته به بررسی انواع علوم اختصاصی انتقالی می‌‏پردازیم. عناوینی که ضمن استخراج از احادیث مورد بررسی قرار گرفته عبارتند از: [[روح القدس]]، [[جامعه]]، [[مصحف فاطمه]]{{س}}، صحف و کتب انبیاء، [[عمود نور]]، الف باب، [[تحدیث]] "نقر و نکت"، قرآن، [[اسم اعظم]] که برخی از این عناوین هم پوشی با عناوین مشهور دیگری نیز دارند که در ذیل این عناوین مطرح شده‌اند. از این موارد می‌توان [[مصحف فاطمه]]{{س}}، [[عمود نود]]، مسئله [[تحدیث]] را تحت قسم علوم ایصالی به واسطۀ روح و ملک قرار داد. [[جامعه]]، صحف و کتب انبیاء، الف باب و علم به قرآن تحت قسم علوم انتقالی از [[پیامبر]]{{صل}} جا می‌گیرند. و [[روح القدس]] و [[اسم اعظم]] را می‌توان در قسم عنایات الهی مطرح نمود. البته علوم انتقالی از [[پیامبر]]{{صل}} و ملک نیز علم خدائی و به مشیت و اذن الهی برای [[امام]] محقق می‌گردد پس ارتباط با خداوند متعال به عنوان قسیم برای آن دو نباید تلقی شود بلکه این امر از آن روست که نمی‌‏توان [[روح القدس]] و رویت ملکوت و [[اسم اعظم]] را در یکی از دو مورد دیگر جای داد، به تعبیر دیگر [[روح القدس]] و شاید بتوان گفت [[اسم اعظم]] مقدمه و اسباب تحقق انتقال علوم توسط دو مورد دیگر است چرا که این [[روح القدس]] و بالتبع آن آگاهی از [[اسم اعظم]] مقدمه ولازمۀ جایگاه و رتبه‌ای است که امور علوم انتقالی از [[پیامبر]] و ملک را در پی‌خواهد داشت»<ref>[[محمد تقی شاکر|شاکر]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص۱۹.</ref>.
::::::این تقسیم‌بندی بر اساس مصدر و طریق دریافت علم و آگاهی و عرضه کنندۀ معرفت و علم صورت پذیرفته نه بر اساس زمان یا مکان آگاهی [[امام]]  و یا نحوه و کیفیت دریافت ایشان. هر‌چند در بررسی از ریشه‌های آگاهی [[امام]]، که علمی الهی است و با واسطۀ فرشته و یا انتقال از [[پیامبر]]{{صل}} محقق می‌‏گردد به کیفیت و زمان و مکان فراگیری دانش ایشان نیز تاحدودی اشاره خواهد شد. طبق مبنایی که توسط روایات به دست می‌‏آید، علم هر امامی به [[امام]] بعد از خود به طور جامع منتقل می‏‌شود. پس آگاهی‌یابی و معرفت [[امام علی]]{{ع}} به عنوان جانشین اول [[پیامبر]] از علوم نبوی به طریق عادی و غیر عادی و به گونه‌های گوناگون نتیجه بخش و ثمردهندۀ آگاهی تمامی [[ائمه]] از آن علوم خواهد بود. گرچه در زمان این آگاهی‌یابی لسان روایات متفاوت است اما به صورت اجماع و اتفاق همگی روایات بر آگاهی هر [[امام]] از اولین لحظات امامتش از آن علوم دلالت می‏‌کنند. در این مقام به حسب وظیفه‌ای که این نوشتار بر عهده گرفته به بررسی انواع علوم اختصاصی انتقالی می‌‏پردازیم. عناوینی که ضمن استخراج از احادیث مورد بررسی قرار گرفته عبارتند از: [[روح القدس]]، [[جامعه]]، [[مصحف فاطمه]]{{س}}، [[صحف انبیاء|صحف]] و [[کتب انبیاء]]، [[عمود نور]]، [[الف باب]]، [[تحدیث]] ([[نقر]] و [[نکت]])، [[قرآن]]، [[اسم اعظم]] که برخی از این عناوین هم پوشی با عناوین مشهور دیگری نیز دارند که در ذیل این عناوین مطرح شده‌اند. از این موارد می‌توان [[مصحف فاطمه]]{{س}}، [[عمود نود]]، مسئله [[تحدیث]] را تحت قسم علوم ایصالی به واسطۀ روح و ملک قرار داد. [[جامعه]]، [[صحف انبیاء|صحف]] و [[کتب انبیاء]]، [[الف باب]] و [[علم به قرآن]] تحت قسم [[علوم انتقالی از پیامبر]]{{صل}} جا می‌گیرند. و [[روح القدس]] و [[اسم اعظم]] را می‌توان در قسم [[عنایات الهی]] مطرح نمود. البته [[علوم انتقالی از پیامبر]]{{صل}} و ملک نیز [[علم خدائی]] و به [[مشیت الهی|مشیت]] و [[اذن الهی]] برای [[امام]] محقق می‌گردد پس [[ارتباط با خداوند]] متعال به عنوان قسیم برای آن دو نباید تلقی شود بلکه این امر از آن روست که نمی‌‏توان [[روح القدس]] و رویت ملکوت و [[اسم اعظم]] را در یکی از دو مورد دیگر جای داد، به تعبیر دیگر [[روح القدس]] و شاید بتوان گفت [[اسم اعظم]] مقدمه و اسباب تحقق انتقال علوم توسط دو مورد دیگر است چرا که این [[روح القدس]] و بالتبع آن آگاهی از [[اسم اعظم]] مقدمه ولازمۀ جایگاه و رتبه‌ای است که امور علوم انتقالی از [[پیامبر]] و ملک را در پی‌خواهد داشت»<ref>[[محمد تقی شاکر|شاکر]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص۱۹.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۱۳. آقای دکتر بشارتی؛}}
{{جمع شدن|۱۳. آقای دکتر بشارتی؛}}
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش