حدیث علی بن حمزه: تفاوت میان نسخه‌ها

در روایتی که از [[علی بن حمزه]] از [[امام]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} [[نقل]] شده است، [[امام]] {{ع}} در تحلیل این مطلب که با [[مرگ]] [[مؤمن]] [[فقیه]]، شکافی در [[اسلام]] رخ می‌دهد که هیچ چیز آن را جبران نمی‌کند، چنین فرمود: "فقهای [[مؤمن]] دژهای اسلام‌اند و برای [[اسلام]] نقش دیوارهای [[شهر]] را دارند<ref>{{متن حدیث|لِأَنَّ الْمُؤْمِنِينَ الْفُقَهَاءَ حُصُونُ الْإِسْلَامِ كَحِصْنِ سُورِ الْمَدِينَةِ لَهَا...}}، اصول کافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، ج۱، ص۴۷، ح۳.</ref>. [[امام]] {{ع}} با این [[کلام]]، نگهبانی و [[حفاظت]] از [[عقاید]] و [[احکام اسلام]] را از [[وظایف]] [[فقها]] بیان کرده است؛ در واقع [[فقها]] مأمورند تا همیشه از حدود و [[ثغور]] و [[احکام اسلام]] محافظت نمایند. روشن است اگر فقیهی در منزل خود بنشیند و [[امور حکومتی]] را در دست نگیرد و در هیچ کدام از امور [[قضایی]] و [[حکومتی]] مداخله نکند و به اصطلاح (دست به سیاه و سفید نزند) به او [[حافظ اسلام]] و "[[حصن]] [[اسلام]]" نمی‌گویند<ref>اقتباس از ولایت فقیه، ص۷۱۔ ۷۲.</ref>.

[[امام خمینی]] در توضیح این [[روایت]] فرموده است: "اینکه فرموده‌اند "[[فقها]] حصون اسلام‌اند" یعنی مکلف‌اند [[اسلام]] را [[حفظ]] کنند و زمینه‌ای را فراهم آورند که بتوانند [[حافظ اسلام]] باشند و این از اهم [[واجبات]] است"<ref>ولایت فقیه، ص۷۳.</ref>. پس هرگاه فردی بگوید، [[فقها]] مطلقاً نباید در [[امور اجتماعی]] و [[حکومتی]] [[مردم]] دخالت کنند و کار [[دنیا]] را به دیگران سپرده و به [[آخرت]] [[مردم]] بپردازند، این [[روایت]] به شدت این نظریه را رد می‌کند؛ زیرا تعبیر "حصون الاسلام" و [[وظیفه]] نگهبانی از [[مکتب اسلام]] با این عمل سازگار نیست. از طرفی اگر فردی بگوید: [[فقها]] در بعضی از [[امور حکومتی]] و [[اجتماعی]] می‌توانند دخالت کنند امّا [[حق]] دخالت تام در همه امور [[حکومت]] را ندارند، در واقع این قول مستلزم این است که [[فقها]] [[حافظ]] بعضی از [[احکام اسلام]] باشند و این نظر هم با تعبیر حصون [[اسلام]] سازگار نیست؛ زیرا اسلام به صورت مطلق به کار رفته و [[مقید]] به بعضی از [[احکام]] نشده است. علاوه بر این، [[حفاظت]] و نگهبانی از [[اسلام]] آنگاه نتیجه‌بخش خواهد بود که از همه [[احکام]] و جوانب آن [[حفاظت]] شود و اگر جزئی از آن بدون محافظ رها شود و معطل بماند، از آن طریق شکافی رخ داده و به همه جوانب و ابعاد آن سرایت خواهد کرد<ref>[[عبدالله ابراهیم‌زاده آملی|ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیم‌زاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص۱۵۰-۱۵۶.</ref>.