حضرت موسی علیه السلام: تفاوت میان نسخهها
←سرگذشت تاریخی
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==سرگذشت تاریخی== | ==سرگذشت تاریخی== | ||
===تولد و کودکی=== | |||
[[مادر موسی]]{{ع}} فرزندش را به امواج نیل سپرد، اما بعد از این ماجرا طوفانی شدید در [[قلب]] او وزیدن گرفت، جای خالی نوزاد که تمام قلبش را پر کرده بود، کاملاً محسوس بود. | [[مادر موسی]]{{ع}} فرزندش را به امواج نیل سپرد، اما بعد از این ماجرا طوفانی شدید در [[قلب]] او وزیدن گرفت، جای خالی نوزاد که تمام قلبش را پر کرده بود، کاملاً محسوس بود. | ||
نزدیک بود فریاد کشد و [[اسرار]] درون [[دل]] خود را برون افکند. | نزدیک بود فریاد کشد و [[اسرار]] درون [[دل]] خود را برون افکند. | ||
خط ۴۲: | خط ۴۳: | ||
دلیل روشنی بر هیچیک از این دو احتمال نداریم اما احتمال اول نزدیکتر به نظر میرسد. و نیز بعد از پایان [[دوران شیرخوارگی]]، آیا [[موسی]] به [[کاخ]] فرعون منتقل شد یا رابطۀ خود را با مادر و [[خانواده]] نگه میداشت و میان این دو در رفت و آمد بود؟ | دلیل روشنی بر هیچیک از این دو احتمال نداریم اما احتمال اول نزدیکتر به نظر میرسد. و نیز بعد از پایان [[دوران شیرخوارگی]]، آیا [[موسی]] به [[کاخ]] فرعون منتقل شد یا رابطۀ خود را با مادر و [[خانواده]] نگه میداشت و میان این دو در رفت و آمد بود؟ | ||
بعضی گفتهاند بعد از دوران شیرخوارگی، او را به فرعون و همسرش [[آسیه]] سپرد، و موسی در دامن آن دو و با دست آن دو پرورش یافت، و در اینجا داستانهای دیگری از کارهای کودکانه اما پر معنی موسی نسبت به فرعون نقل کردهاند که ذکر همۀ آنها به درازا میکشد، اما این جمله که فرعون بعد از [[مبعوث]] شدن موسی به [[نبوت]] به او گفت: «آیا تو را در [[کودکی]] در دامان مهر خود پرورش ندادیم، و سالهایی از عمرت را در میان ما نبودی؟»<ref>{{متن قرآن|قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ}} «(فرعون) گفت: آیا در کودکی تو را نزد خود نپروردیم و سالهایی از عمرت را نزد ما نگذراندی؟» سوره شعراء، آیه ۱۸.</ref> نشان میدهد که موسی مدتی در کاخ فرعون [[زندگی]] کرده و سالهایی در آنجا درنگ نموده است. | بعضی گفتهاند بعد از دوران شیرخوارگی، او را به فرعون و همسرش [[آسیه]] سپرد، و موسی در دامن آن دو و با دست آن دو پرورش یافت، و در اینجا داستانهای دیگری از کارهای کودکانه اما پر معنی موسی نسبت به فرعون نقل کردهاند که ذکر همۀ آنها به درازا میکشد، اما این جمله که فرعون بعد از [[مبعوث]] شدن موسی به [[نبوت]] به او گفت: «آیا تو را در [[کودکی]] در دامان مهر خود پرورش ندادیم، و سالهایی از عمرت را در میان ما نبودی؟»<ref>{{متن قرآن|قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ}} «(فرعون) گفت: آیا در کودکی تو را نزد خود نپروردیم و سالهایی از عمرت را نزد ما نگذراندی؟» سوره شعراء، آیه ۱۸.</ref> نشان میدهد که موسی مدتی در کاخ فرعون [[زندگی]] کرده و سالهایی در آنجا درنگ نموده است. | ||
===دوران نوجوانی و جوانی=== | |||
از [[تفسیر]] [[علی بن ابراهیم]] چنین استفاده میشود که موسی با نهایت [[احترام]] تا دوران [[بلوغ]] در کاخ فرعون ماند، ولی سخنان [[توحیدی]] او، فرعون را سخت ناراحت میکرد، تا آنجا که [[تصمیم]] [[قتل]] او را گرفت، [[موسی]] [[کاخ]] را رها کرد و وارد [[شهر]] شد که با [[نزاع]] دو نفر که یکی از [[قبطیان]] و دیگری از سبطیان بود روبرو گشت. | از [[تفسیر]] [[علی بن ابراهیم]] چنین استفاده میشود که موسی با نهایت [[احترام]] تا دوران [[بلوغ]] در کاخ فرعون ماند، ولی سخنان [[توحیدی]] او، فرعون را سخت ناراحت میکرد، تا آنجا که [[تصمیم]] [[قتل]] او را گرفت، [[موسی]] [[کاخ]] را رها کرد و وارد [[شهر]] شد که با [[نزاع]] دو نفر که یکی از [[قبطیان]] و دیگری از سبطیان بود روبرو گشت. | ||
خط ۴۷: | خط ۴۹: | ||
این شهر کدام شهر بوده؟ روشن نیست، اما به احتمال [[قوی]] پایتخت [[مصر]] بوده است و به گفتۀ بعضی موسی بر اثر مخالفتهایی که با [[فرعون]] و دستگاه او داشت و [[روز]] به روز اوج میگرفت محکوم به [[تبعید]] از پایتخت مصر شد، ولی او با استفاده از [[فرصت]] خاصی که [[مردم]] در حال غفلت بودند وارد پایتخت گردید. | این شهر کدام شهر بوده؟ روشن نیست، اما به احتمال [[قوی]] پایتخت [[مصر]] بوده است و به گفتۀ بعضی موسی بر اثر مخالفتهایی که با [[فرعون]] و دستگاه او داشت و [[روز]] به روز اوج میگرفت محکوم به [[تبعید]] از پایتخت مصر شد، ولی او با استفاده از [[فرصت]] خاصی که [[مردم]] در حال غفلت بودند وارد پایتخت گردید. | ||
موقعی که مردم شهر، [[کسب و کار]] خود را تعطیل کرده و کسی دقیقاً مراقب اوضاع شهر نبود، اما اینکه این [[زمان]] دقیقاً چه موقعی بوده؟ بعضی گفتهاند در آغاز شب بوده است که مردم کسب و کار را تعطیل میکنند، گروهی راهی خانۀ خود میشوند و گروهی نیز به [[تفریح]] و [[سرگرمی]] و شبنشینی میپردازند. | موقعی که مردم شهر، [[کسب و کار]] خود را تعطیل کرده و کسی دقیقاً مراقب اوضاع شهر نبود، اما اینکه این [[زمان]] دقیقاً چه موقعی بوده؟ بعضی گفتهاند در آغاز شب بوده است که مردم کسب و کار را تعطیل میکنند، گروهی راهی خانۀ خود میشوند و گروهی نیز به [[تفریح]] و [[سرگرمی]] و شبنشینی میپردازند. | ||
به هرحال موسی وارد شهر شد و در آنجا با صحنهای روبرو گردید «دو نفر مرد را دید که سخت با هم گلاویز شدهاند و مشغول زد و خورد هستند که یکی از آنها از [[شیعیان]] و [[پیروان]] موسی بود و دیگری از دشمنانش»<ref>{{متن قرآن|وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَذَا مِنْ شِيعَتِهِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ}} «و هنگام بیخبری مردم وارد شهر شد و در آن دو مرد را یافت یکی از گروه خویش و دیگری از دشمنانش که با هم کارزار میکردند؛ آنکه از گروه (خود) او بود در برابر آنکه از دشمنانش بود از وی یاری خواست، پس موسی مشتی بر او زد که او را کشت، (موسی) گفت: این از کار شیطان است که او دشمن گمراهکننده آشکاری است» سوره قصص، آیه ۱۵.</ref>. | به هرحال موسی وارد شهر شد و در آنجا با صحنهای روبرو گردید «دو نفر مرد را دید که سخت با هم گلاویز شدهاند و مشغول زد و خورد هستند که یکی از آنها از [[شیعیان]] و [[پیروان]] موسی بود و دیگری از دشمنانش»<ref>{{متن قرآن|وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَذَا مِنْ شِيعَتِهِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ}} «و هنگام بیخبری مردم وارد شهر شد و در آن دو مرد را یافت یکی از گروه خویش و دیگری از دشمنانش که با هم کارزار میکردند؛ آنکه از گروه (خود) او بود در برابر آنکه از دشمنانش بود از وی یاری خواست، پس موسی مشتی بر او زد که او را کشت، (موسی) گفت: این از کار شیطان است که او دشمن گمراهکننده آشکاری است» سوره قصص، آیه ۱۵.</ref>. | ||
تعبیر [[قرآن]] به «[[شیعه]]» نشان میدهد که [[موسی]] از همان [[زمان]] ارتباطهایی با [[بنیاسرائیل]] برقرار کرده بود و گروهی پیرو داشت و احتمالاً آنها را برای [[مبارزه]] با دستگاه [[جبار]] [[فرعون]] به عنوان یک هستۀ مرکزی برگزیده بود. | تعبیر [[قرآن]] به «[[شیعه]]» نشان میدهد که [[موسی]] از همان [[زمان]] ارتباطهایی با [[بنیاسرائیل]] برقرار کرده بود و گروهی پیرو داشت و احتمالاً آنها را برای [[مبارزه]] با دستگاه [[جبار]] [[فرعون]] به عنوان یک هستۀ مرکزی برگزیده بود. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۶: | ||
ماجرا به [[فرعون]] و اطرافیان او رسید و تکرار این عمل را تهدیدی بر وضع خود گرفتند، جلسۀ مشورتی تشکیل دادند و [[حکم]] قتل موسی صادر شد. | ماجرا به [[فرعون]] و اطرافیان او رسید و تکرار این عمل را تهدیدی بر وضع خود گرفتند، جلسۀ مشورتی تشکیل دادند و [[حکم]] قتل موسی صادر شد. | ||
در این هنگام یک حادثه غیر منتظره موسی را از [[مرگ]] حتمی [[رهایی]] بخشید و آن اینکه «مردی از دورترین نقطه [[شهر]] (از مرکز فرعونیان و [[کاخ]] فرعون) به سرعت خود را به موسی رساند و گفت ای موسی این [[جمعیت]] برای کشتن تو به [[مشورت]] نشستهاند، فوراً از شهر خارج شو که من از [[خیرخواهان]] توام»<ref>{{متن قرآن|وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ}} «و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شدهاند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.</ref>. | در این هنگام یک حادثه غیر منتظره موسی را از [[مرگ]] حتمی [[رهایی]] بخشید و آن اینکه «مردی از دورترین نقطه [[شهر]] (از مرکز فرعونیان و [[کاخ]] فرعون) به سرعت خود را به موسی رساند و گفت ای موسی این [[جمعیت]] برای کشتن تو به [[مشورت]] نشستهاند، فوراً از شهر خارج شو که من از [[خیرخواهان]] توام»<ref>{{متن قرآن|وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ}} «و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شدهاند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.</ref>. | ||
===هحرت به مدین=== | |||
موسی [[تصمیم]] گرفت که به سوی [[سرزمین]] «[[مدین]]» که شهری در جنوب [[شام]] و شمال [[حجاز]] بود و از قلمرو [[مصر]] و [[حکومت]] [[فرعونیان]] جدا محسوب میشد برود.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصههای قرآن (کتاب)|قصههای قرآن]] ص ۲۲۷-۲۳۵.</ref> | |||
== پدر و مادر == | == پدر و مادر == | ||