ام‌الکتاب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←آرای مفسّران درباره‌ی «اُم‌الکتاب»
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
*همان سؤالی که در آیات قبلی دربارۀ أمّ‌الکتاب مطرح بود به اینکه مراد از آن، اُمِّ کدام کتاب است در این آیه نیز جاری است. در جملات قبلی از کتابی سخن گفته شده که بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} نازل شده است. بنابراین، اُم‌الکتاب در این آیه به کتابِ نازل شده راجع است. به بیانی دیگر، اُمّ‌الکتاب همان آیات محکمی است که خودِ این آیات محکم، بخشی از آن کتابی است که به [[حضرت محمد]]{{صل}} نازل شده است. در نتیجه، اُم‌الکتاب خود نیز بخشی از این کتاب است. در حقیقت، اصل بودن و اُمّ بودن نسبت به متشابهات است. به بیانی دیگر، کاربرد و اطلاق اصطلاح أمّ‌الکتاب در این آیه باید نسبت به همین آیه لحاظ گردد، زیرا در دو آیۀ دیگر، موقعیت این اصطلاح متفاوت از کاربرد آن در سوره آل‌عمران است و اگر مصداق این تعبیر در هر سه آیه خلط شده و امر واحد تلقّی گردد، لازمه‌اش این است که کتاب نازل شده بر [[حضرت محمد]]{{صل}} نیز فراتر از کتابی قلمداد شود که فقط دربردارندۀ امور تشریعی و هدایتی است، چون أمّ‌الکتابِ عند اللّهی که مراد مفسّران نیز است همۀ امور تکوینی و تشریعی را شامل می‌شود و همین کتابِ مشتمل بر محکمات و متشابهات، زیر مجموعه‌ای از آن أمّ‌الکتاب است. به بیانی روشن‌تر، اُمّ الکتابی وجود دارد که به تصریح آیه، عنداللّهی است و ظرف بسیاری از امور از جمله کتاب مبین به هر دو معنی و کتاب نازل شده بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است. از سویی دیگر، اُم الکتابی وجود دارد که بخشی از کتاب [[پیامبر اسلام]]{{صل}} می‌باشد.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | *همان سؤالی که در آیات قبلی دربارۀ أمّ‌الکتاب مطرح بود به اینکه مراد از آن، اُمِّ کدام کتاب است در این آیه نیز جاری است. در جملات قبلی از کتابی سخن گفته شده که بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} نازل شده است. بنابراین، اُم‌الکتاب در این آیه به کتابِ نازل شده راجع است. به بیانی دیگر، اُمّ‌الکتاب همان آیات محکمی است که خودِ این آیات محکم، بخشی از آن کتابی است که به [[حضرت محمد]]{{صل}} نازل شده است. در نتیجه، اُم‌الکتاب خود نیز بخشی از این کتاب است. در حقیقت، اصل بودن و اُمّ بودن نسبت به متشابهات است. به بیانی دیگر، کاربرد و اطلاق اصطلاح أمّ‌الکتاب در این آیه باید نسبت به همین آیه لحاظ گردد، زیرا در دو آیۀ دیگر، موقعیت این اصطلاح متفاوت از کاربرد آن در سوره آل‌عمران است و اگر مصداق این تعبیر در هر سه آیه خلط شده و امر واحد تلقّی گردد، لازمه‌اش این است که کتاب نازل شده بر [[حضرت محمد]]{{صل}} نیز فراتر از کتابی قلمداد شود که فقط دربردارندۀ امور تشریعی و هدایتی است، چون أمّ‌الکتابِ عند اللّهی که مراد مفسّران نیز است همۀ امور تکوینی و تشریعی را شامل می‌شود و همین کتابِ مشتمل بر محکمات و متشابهات، زیر مجموعه‌ای از آن أمّ‌الکتاب است. به بیانی روشن‌تر، اُمّ الکتابی وجود دارد که به تصریح آیه، عنداللّهی است و ظرف بسیاری از امور از جمله کتاب مبین به هر دو معنی و کتاب نازل شده بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است. از سویی دیگر، اُم الکتابی وجود دارد که بخشی از کتاب [[پیامبر اسلام]]{{صل}} می‌باشد.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | ||
*بنابراین، این اصطلاح در سوره آل‌عمران از نظر مصداق متفاوت از آن چیزی است که در سوره‌های رعد و زخرف آمده است. در حقیقت، اُمّ‌الکتابِ مذکور در سورۀ آل‌عمران خود، مظروفِ ظرف کتابی است که بر [[حضرت محمد]]{{صل}} نازل شده است، در حالی که أمّ‌الکتاب مذکور در سوره زخرف، ظرفی است برای کتاب مبین که بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل شده است. همچنین أمّ الکتابی که در سوره رعد از آن یاد شده بنا بر دو احتمال تفسیری ظرف و مصدر کتاب تکوینی و تشریعی است.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | *بنابراین، این اصطلاح در سوره آل‌عمران از نظر مصداق متفاوت از آن چیزی است که در سوره‌های رعد و زخرف آمده است. در حقیقت، اُمّ‌الکتابِ مذکور در سورۀ آل‌عمران خود، مظروفِ ظرف کتابی است که بر [[حضرت محمد]]{{صل}} نازل شده است، در حالی که أمّ‌الکتاب مذکور در سوره زخرف، ظرفی است برای کتاب مبین که بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل شده است. همچنین أمّ الکتابی که در سوره رعد از آن یاد شده بنا بر دو احتمال تفسیری ظرف و مصدر کتاب تکوینی و تشریعی است.<ref>فخاری، علیرضا، نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام الکتاب، مجلۀ سراج منیر، ش 2، ص 31 ـ 46</ref> | ||
==نتیجه‌گیری== | ==نتیجه‌گیری== | ||