پرش به محتوا

ابان بن ابی‌عیاش: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابان بن ابی‌عیاش در تراجم و رجال]] - [[ابان بن ابی‌عیاش در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابان بن ابی‌عیاش در تراجم و رجال]] - [[ابان بن ابی‌عیاش در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
== مقدمه ==  
== مقدمه ==  
ابان بن ابی‌عیاش<ref>ر. ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[رجال]] البرقی، ص۹؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹ (۱۰۶۷)، ۱۲۶ (ش ۱۲۶۴) و۱۶۴ (ش ۱۸۸۵)، [[الرجال]](ابن الغضائری)، ص۳۶، ش۱؛ خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۲۰۶، ش۳، الرجال (ابن [[داوود]])، ص۴۱۴ (ش۲) و۵۵۰؛ [[نقد]] الرجال، ج۱، ص۳۹، ش۱۰؛ جامع الرواة، ج۱، ص۹؛ إکلیل المنهج، ص۵۳، ش۱۰؛ منتهی المقال، ج۱، ص۱۳۲، ش۹؛ طرائف المقال، ج۲، ص۷، ش۶۵۵۶؛ [[تنقیح المقال]]، ج۳، ص۶۴، ش۲۴؛ أعیان الشیعه، ج۲، ص۱۰۲؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۸۳، ش۲۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۲۹، ش۲۲؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۹۳، ش۱۳.
وی «ابو اسماعیل»، [[ابان بن ابی عیاش]]، فرزند «فیروز» یا «دینار» [[ایرانی]] و از [[موالیان]] [[طایفه]] [[عبد قیس]] است. او به کثرت [[زهد]] و [[عبادت]] مشهور بود و شب‌ها به [[راز و نیاز]] مشغول و روزها [[روزه‌دار]] بود.
ب. منابع [[سنی]]: الضعفاء و المتروکین، ص۱۴۸، ش۲۱؛ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۳۸، ش۲۲؛ الجرح و التعدیل، ج۱، ص۱۳۴، ش۷، ج۲، ص۲۹۵، ش۱۰۸۷؛ المجروحین، ج۱، ص۲۰ و ۹۶ – ۹۷؛ الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۳۸۱، ش۲۰۳؛ تهذیب الکمال، ج۲، ص۱۹، ش۱۴۲؛ میزان الاعتدال، ج۱، ص۱۰، ش۱۵؛ تقریب التهذیب، ج۱، ص۵۱، ش۱۴۲؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۸۵، ش۱۷۴.</ref>، ۱۱ بار در [[اسناد روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]]<ref>ر. ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۲۷؛ ج۸، ص۴۸۲؛ ج۱۱، ص۱۷۶؛ ج۱۲، ص۵۰؛ و....</ref> به نقل از کتب [[الکافی (کتاب)|کافی]]، [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]]، [[تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة (کتاب)|تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة]] و... آمده است؛ مانند {{متن حدیث|عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ الْيَمَانِيِّ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} يَقُولُ نَحْنُ وَ اللَّهِ الَّذِينَ عَنَى اللَّهُ بِ{{متن قرآن|ذِي الْقُرْبَى}}<ref>«خویشاوند» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> الَّذِينَ قَرَنَهُمُ اللَّهُ بِنَفْسِهِ وَ نَبِيِّهِ {{صل}} فَقَالَ {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ}}<ref>«آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است» سوره حشر، آیه ۷.</ref> مِنَّا خَاصَّةً وَ لَمْ يَجْعَلْ لَنَا سَهْماً فِي الصَّدَقَةِ أَكْرَمَ اللَّهُ نَبِيَّهُ وَ أَكْرَمَنَا أَنْ يُطْعِمَنَا أَوْسَاخَ مَا فِي أَيْدِي النَّاسِ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۱۶۴ به گزارش از الکافی، ج۱، ص۵۳۹، ح۱.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۸۷-۸۸.</ref>
 
ابان یکی از [[قاریان]] بزرگ است و [[اسحاق بن ابی‌اسرائیل]] وی را طاووس قراء معرفی کرده است.
 
[[شیخ طوسی]] او را در [[رجال]] خود از [[اصحاب]] [[امام سجاد]]{{ع}}، [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} برشمرده است. او یک بار ابان را [[تابعی]] [[ضعیف]] و در جای دیگر او را «[[بصری]] تابعی» توصیف کرده است<ref>طوسی رجال، ص۸۳، ۱۰۶ و ۱۵۲.</ref>.
 
[[برقی]] او را در زمره [[اصحاب]] [[امام باقر]]{{ع}} آورده و در شمار [[اصحاب]] [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} و [[امام سجاد]]{{ع}} نیز ذکر کرده است<ref>برقی، رجال ص۹.</ref>.
 
برخی از [[علمای رجال]] مانند [[علامه امینی]] و به استناد [[تهذیب التهذیب (کتاب)|تهذیب التهذیب]]، ابان را در فهرست [[دروغ‌گویان]] و [[جاعلان حدیث]] آورد<ref>الغدیر، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛ ولی صاحب [[اعیان الشیعه (کتاب)|اعیان الشیعه]] و [[تنقیح المقال (کتاب)|تنقیح المقال]] او را [[شیعی]] دانسته<ref>اعیان الشیعه، ج۲، ص۱۰۲.</ref> و یا این که در آخر [[عمر]]، [[مستبصر]] ([[آگاه]]) شده و به [[مذهب]] [[حق]] درآمده است<ref>تنقیح المقال، ج۱، ص۳.</ref>.
 
می‌گویند که وی در آغاز [[زندگی]]، مذهب [[مخالفان شیعه]] را داشت؛ هنگامی که [[سلیم بن قیس هلالی]] از [[ترس]] [[حجاج]] گریخت و به او [[پناه]] برد، ابان به [[راهنمایی]] میهمان خود [[مذهب شیعه]] را پذیرفت.
 
سُلیم، در نزدیک [[مرگ]] خود، کتاب معروفش را به میزبانش سپرد و مطالب آن را برایش گفت. به جز ابان، کسی آن کتاب را از وی [[روایت]] نکرده است<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۲۵۸؛ معجم الرجال الحدیث، ج۱، ص۱۷.</ref>.
 
علمای رجالی [[شیعه]] و [[محدثان]] بزرگ چون [[برقی]]، [[صفار]]، [[کلینی]]، [[نعمانی]] ([[شیخ مفید]]) [[صدوق]] و [[عیاشی]] از ابان روایت نقل کرده‌اند. این [[روایات]] را ابان به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از [[امام حسن]]{{ع}}، [[امام حسین]]{{ع}}، [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند<ref>رجال اصول کافی، ج۱، ص۵۲۹.</ref> و ابان سرانجام در سال ۱۲۸ ه. ق درگذشت<ref>الغدیر، ج۵، ص۲۰۹؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۹۹.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص94- 96.</ref>


== شرح حال [[راوی]] ==
== شرح حال [[راوی]] ==
۲۱۸٬۱۴۸

ویرایش