پرش به محتوا

اسلام در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اسلام
| موضوع مرتبط = اسلام
| عنوان مدخل  = [[اسلام]]
| عنوان مدخل  = اسلام
| مداخل مرتبط = [[اسلام در لغت]] - [[اسلام در قرآن]] - [[اسلام در نهج البلاغه]] - [[اسلام در کلام اسلامی]] - [[اسلام در فقه اسلامی]] - [[اسلام در معارف مهدویت]] - [[اسلام در فقه سیاسی]] - [[اسلام در معارف دعا و زیارات]] - [[اسلام در معارف و سیره سجادی]] - [[اسلام در معارف و سیره رضوی]] - [[اسلام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[اسلام در لغت]] - [[اسلام در قرآن]] - [[اسلام در نهج البلاغه]] - [[اسلام در کلام اسلامی]] - [[اسلام در فقه اسلامی]] - [[اسلام در معارف مهدویت]] - [[اسلام در فقه سیاسی]] - [[اسلام در معارف دعا و زیارات]] - [[اسلام در معارف و سیره سجادی]] - [[اسلام در معارف و سیره رضوی]] - [[اسلام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
خط ۹: خط ۹:
[[اسلام]] یعنی گرویدن به [[آیین]] آسمانیِ نازل شده بر [[حضرت محمد]] {{صل}}.
[[اسلام]] یعنی گرویدن به [[آیین]] آسمانیِ نازل شده بر [[حضرت محمد]] {{صل}}.


واژه اسلام افزون بر معنای یاد شده بر خود آیین و [[شریعت آسمانی]] آن [[حضرت]] نیز اطلاق شده است.
واژه اسلام افزون بر معنای یاد شده بر خود آیین و [[شریعت آسمانی]] آن حضرت نیز اطلاق شده است.


تفاوت اسلام به مفهوم نخست با [[ایمان]]، در آن است که اسلام به مجرّد [[اقرار زبانی]] به [[آیین آسمانی]] تحقق می‏‌یابد؛ لکن در تحقق ایمان علاوه بر آن، [[اعتقاد قلبی]] و عمل به آیین آسمانی لازم است. البته برای ایمان دو معنای دیگر نیز ذکر شده است: یکی عام که هم معنای اسلام است و دیگری خاص که عبارت است از [[شیعه دوازده امامی]] بودن <ref>جواهرالکلام، ج۶، ص:۵۹ و ج۳۳، ص:۱۹۷.</ref>.
تفاوت اسلام به مفهوم نخست با [[ایمان]]، در آن است که اسلام به مجرّد [[اقرار زبانی]] به [[آیین آسمانی]] تحقق می‏‌یابد؛ لکن در تحقق ایمان علاوه بر آن، [[اعتقاد قلبی]] و عمل به آیین آسمانی لازم است. البته برای ایمان دو معنای دیگر نیز ذکر شده است: یکی عام که هم معنای اسلام است و دیگری خاص که عبارت است از [[شیعه دوازده امامی]] بودن <ref>جواهرالکلام، ج۶، ص۵۹ و ج۳۳، ص۱۹۷.</ref>.


از این عنوان در بیشتر باب‌های [[فقهی]]، مانند [[طهارت]]، [[صلات]]، [[زکات]]، [[صوم]]، [[حج]]، [[جهاد]]، [[تجارت]]، [[وصیّت]]، [[نکاح]]، [[نذر]]، کفّارات، صید و ذباحه، شفعه، [[احیاء موات]]، لقطه، حدود و [[قصاص]] سخن رفته که به مهم‏ترین مباحث آن اشاره می‏‌شود:
از این عنوان در بیشتر باب‌های [[فقهی]]، مانند [[طهارت]]، [[صلات]]، [[زکات]]، [[صوم]]، [[حج]]، [[جهاد]]، [[تجارت]]، [[وصیّت]]، [[نکاح]]، [[نذر]]، کفّارات، صید و ذباحه، شفعه، [[احیاء موات]]، لقطه، حدود و [[قصاص]] سخن رفته که به مهم‏ترین مباحث آن اشاره می‏‌شود:
خط ۱۸: خط ۱۸:
برای [[ثابت]] شدن اسلام فرد سه راه ذکر شده است:
برای [[ثابت]] شدن اسلام فرد سه راه ذکر شده است:


'''۱. گفتار:''' کسی که [[شهادتین]] {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـهَ إِلاَّ اللّه و أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه}} یا ترجمه آن دو را به هر لغتی بر زبان آورد، به اسلام او [[حکم]] می‏‌شود. <ref>جواهرالکلام، ج۴۱، ص:۶۳۰</ref> در صورت لال بودن، اشاره بیانگر آن، کفایت می‏‌کند. <ref>جواهرالکلام، ج۳۸، ص:۱۸۱</ref>
'''۱. گفتار:''' کسی که [[شهادتین]] {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـهَ إِلاَّ اللّه و أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه}} یا ترجمه آن دو را به هر لغتی بر زبان آورد، به اسلام او [[حکم]] می‏‌شود. <ref>جواهرالکلام، ج۴۱، ص۶۳۰</ref> در صورت لال بودن، اشاره بیانگر آن، کفایت می‏‌کند. <ref>جواهرالکلام، ج۳۸، ص۱۸۱</ref>


حکم یاد شده، اختصاص به [[کافر]] اصلی دارد؛ امّا کیفیّت تحقّق اسلام در مرتدّ به نوع [[ارتداد]] و منشأ آن بستگی دارد. اگر منشأ ارتداد، [[انکار]] [[توحید]] و [[رسالت]] بوده، گفتن شهادتین کفایت می‏‌کند و اگر انکار برخی ضروریات، مانند [[وجوب]] [[نماز]] و [[حرمت]] [[زنا]] بوده است، علاوه‏ بر شهادتین، [[اقرار]] به آنچه انکار کرده نیز لازم است؛ بلکه به تصریح برخی، گفتن شهادتین در این فرض لازم نیست. <ref>جواهرالکلام، ج۴۱، ص:۶۳۰ ـ ۶۳۱</ref>
حکم یاد شده، اختصاص به [[کافر]] اصلی دارد؛ امّا کیفیّت تحقّق اسلام در مرتدّ به نوع [[ارتداد]] و منشأ آن بستگی دارد. اگر منشأ ارتداد، [[انکار]] [[توحید]] و [[رسالت]] بوده، گفتن شهادتین کفایت می‏‌کند و اگر انکار برخی ضروریات، مانند [[وجوب]] [[نماز]] و [[حرمت]] [[زنا]] بوده است، علاوه‏ بر شهادتین، [[اقرار]] به آنچه انکار کرده نیز لازم است؛ بلکه به تصریح برخی، گفتن شهادتین در این فرض لازم نیست. <ref>جواهرالکلام، ج۴۱، ص۶۳۰ ـ ۶۳۱</ref>


'''۲. [[کردار]]:''' به جا آوردن اعمالی مانند نمازهای یومیّه، [[روزه]] [[ماه رمضان]] و [[حج]] که ویژه [[مسلمانان]] است، بر [[مسلمان]] بودن انجام دهنده آنها دلالت می‏‌کند؛ البته به شرطی که پیشینه [[کفر]] نداشته باشد. در صورت داشتن پیشینه، در دلالت انجام دادن [[اعمال]] یاد شده بر [[اسلام]] وی [[اختلاف]] است. قول به عدم دلالت، به مشهور نسبت داده شده است. <ref>مسالک الافهام، ج۱۵، ص:۳۲؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۶۲۳ ـ ۶۲۴</ref>
'''۲. [[کردار]]:''' به جا آوردن اعمالی مانند نمازهای یومیّه، [[روزه]] [[ماه رمضان]] و [[حج]] که ویژه [[مسلمانان]] است، بر [[مسلمان]] بودن انجام دهنده آنها دلالت می‏‌کند؛ البته به شرطی که پیشینه [[کفر]] نداشته باشد. در صورت داشتن پیشینه، در دلالت انجام دادن [[اعمال]] یاد شده بر [[اسلام]] وی [[اختلاف]] است. قول به عدم دلالت، به مشهور نسبت داده شده است. <ref>مسالک الافهام، ج۱۵، ص۳۲؛ جواهر الکلام، ج۴۱، ص۶۲۳ ـ ۶۲۴</ref>


'''۳. [[تبعیّت]]:''' تبعیّت بر سه گونه است:
'''۳. [[تبعیّت]]:''' تبعیّت بر سه گونه است:
# '''تبعیّت از [[پدر]] و [[مادر]]:''' فرزند نابالغ، تابع پدر و مادر خویش است. بنابراین، اگر [[والدین]] یا یکی از آنان [[مسلمان]] باشند، [[فرزندان]] نابالغ ایشان نیز محکوم به اسلام‏اند. <ref>جواهر الکلام، ج۳۸، ص:۱۸۳ و ج۲۵، ص:۳۹.</ref>
# '''تبعیّت از پدر و مادر:''' فرزند نابالغ، تابع پدر و مادر خویش است. بنابراین، اگر [[والدین]] یا یکی از آنان [[مسلمان]] باشند، [[فرزندان]] نابالغ ایشان نیز محکوم به اسلام‏اند<ref>جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۸۳ و ج۲۵، ص۳۹.</ref>.
# '''تبعیّت از [[اسیر]] کننده:''' [[کودکی]] که جدای از پدر و مادر [[کافر]] خود به اسیری [[مسلمانی]] در آمده است، در اینکه به تبع اسلام اسیر کننده‏اش محکوم به اسلام است یا نه و یا تنها در [[طهارت]] [[بدن]] تابع او است، نه سایر [[احکام]]، [[اختلاف]] است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۱۳۶، ج۳۳، ص:۲۰۲ و ج۳۸، ص:۱۸۴</ref>
# '''تبعیّت از [[اسیر]] کننده:''' [[کودکی]] که جدای از پدر و مادر [[کافر]] خود به اسیری [[مسلمانی]] در آمده است، در اینکه به تبع اسلام اسیر کننده‏اش محکوم به اسلام است یا نه و یا تنها در [[طهارت]] [[بدن]] تابع او است، نه سایر [[احکام]]، [[اختلاف]] است<ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۳۶، ج۳۳، ص۲۰۲ و ج۳۸، ص۱۸۴</ref>.
# '''تبعیّت از [[دارالاسلام]]:''' کودکی که در [[سرزمین اسلام]] یا [[سرزمین کفر]] که [[مسلمانان]] نیز در آن‏جا حضور دارند، پیدا شده است به اسلام او [[حکم]] می‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج۳۸، ص:۱۸۱</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۵۱۱-۵۱۲.</ref>
# '''تبعیّت از [[دارالاسلام]]:''' کودکی که در [[سرزمین اسلام]] یا [[سرزمین کفر]] که [[مسلمانان]] نیز در آن‏جا حضور دارند، پیدا شده است به اسلام او [[حکم]] می‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۸۱</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، ص۵۱۱-۵۱۲.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۷۲۷

ویرایش