پرش به محتوا

اصحاب امام هادی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
یکی از نقش‌های مهم [[امام هادی]]{{ع}} در مسیر [[رهبری]] [[شیعه]]، [[تربیت شاگردان]]، [[یاران]] و اصحابی بود که هریک از آنان در انتقال [[معارف دینی]] از [[امام]] به [[جامعه]] نقش بسزایی داشتند.
یکی از نقش‌های مهم [[امام هادی]]{{ع}} در مسیر [[رهبری]] [[شیعه]]، تربیت شاگردان، [[یاران]] و اصحابی بود که هریک از آنان در انتقال [[معارف دینی]] از [[امام]] به [[جامعه]] نقش بسزایی داشتند.


یاران و [[شاگردان]] آن [[حضرت]]، [[احادیث]] ایشان را [[روایت]] کرده یا آن احادیث را به عنوان کتاب نوشته و تدوین می‌کردند. [[شیخ طوسی]] حدود ۱۸۰ تن از [[اصحاب]] و [[راویان حدیث]] امام هادی{{ع}} را معرفی کرده است البته پرواضح است همه در یک رتبه و یک سنخ نبوده‌اند. شاگردان آن حضرت دو دسته‌اند؛ یک دسته تنها از آن حضرت روایت نقل کرده‌اند و در تصنیف کتاب نقشی نداشته‌اند. دسته دوم، کسانی‌اند که در تدوین و ثبت و ضبط [[روایات]] نقش داشته‌اند. طبیعی است که بیشتر [[شاگردان امام هادی]]{{ع}} از دسته اول هستند.
یاران و شاگردان آن حضرت، [[احادیث]] ایشان را [[روایت]] کرده یا آن احادیث را به عنوان کتاب نوشته و تدوین می‌کردند. [[شیخ طوسی]] حدود ۱۸۰ تن از [[اصحاب]] و [[راویان حدیث]] امام هادی{{ع}} را معرفی کرده است البته پرواضح است همه در یک رتبه و یک سنخ نبوده‌اند. شاگردان آن حضرت دو دسته‌اند؛ یک دسته تنها از آن حضرت روایت نقل کرده‌اند و در تصنیف کتاب نقشی نداشته‌اند. دسته دوم، کسانی‌اند که در تدوین و ثبت و ضبط [[روایات]] نقش داشته‌اند. طبیعی است که بیشتر [[شاگردان امام هادی]]{{ع}} از دسته اول هستند.


با نگاهی دیگر می‌توان از نظر [[ملیت]]، شاگردان و [[راویان امام هادی]]{{ع}} را به دسته‌های مختلف [[ایرانی]] و غیر ایرانی و شاگردان غیر ایرانی را به ملیت‌های مختلف تقسیم کرد، با توجه به این نکته که عمده شاگردان و [[راویان]] آن حضرت ایرانی بوده‌اند.
با نگاهی دیگر می‌توان از نظر [[ملیت]]، شاگردان و [[راویان امام هادی]]{{ع}} را به دسته‌های مختلف [[ایرانی]] و غیر ایرانی و شاگردان غیر ایرانی را به ملیت‌های مختلف تقسیم کرد، با توجه به این نکته که عمده شاگردان و [[راویان]] آن حضرت ایرانی بوده‌اند.
خط ۳۲: خط ۳۲:
#[[یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی]]، [[ابن سکیت]]: وی [[ابو یوسف]]، یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی و به ابن سکّیت (کم حرف) [[شهرت]] داشت. [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب امام هادی{{ع}} برشمرده است. وی نزد [[امام جواد]]{{ع}} و امام هادی{{ع}} دارای منزلت والایی بوده و این دو امام بزرگوار وی را از [[یاران خاص]] خود به شمار می‌آوردند<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. [[ابن سکیت]] در [[علم]] نحو، لغت، [[علوم قرآن]] و [[شعر]] پیشوای همگان بوده است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۷۹؛ نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. چندان که او را «[[امیرالمؤمنین]] در لغت»<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۲۷۶.</ref>، «شیخ العربیه» و «[[حجة]] فی العربیه» وصف کرده‌اند<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۱۶.</ref>. از [[شاگردان]] او می‌توان به [[ابوحنیفه دینوری]]، صاحب کتاب [[الأخبار الطوال (کتاب)|الأخبار الطوال]] اشاره کرد که در [[دانش]] نحو، لغت، [[تاریخ]]، هندسه، حساب، [[منطق]]، [[فلسفه]] و هیئت جایگاه برجسته‌ای داشت<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۶.</ref>. ابن سکیت دارای کتاب‌های بسیاری است که از میان آنها می‌توان به کتاب‌های [[تهذیب]] الالفاظ و کتاب [[اصلاح]] المنطق اشاره کرد. [[متوکّل]] به سبب اظهارنظر ابن سکیت درباره [[برتری اهل بیت]]{{عم}} و اعلام [[ولایت اهل بیت]]{{عم}}، او را به [[شهادت]] رساند. چنان که گفته‌اند، متوکّل از [[برتری]] و عزیزتر بودن دو فرزند خود نسبت به [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} پرسید و او به [[خدا]] [[سوگند]] خورد که [[قنبر]]، [[غلام]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}}، از آن دو و [[پدر]] آن دو نزد وی گرامی‌تر است؛ شهادت او در سال ۲۴۴ یا ۲۴۶ ق، در ۵۸ سالگی رخ داد<ref>ر.ک: امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۶.</ref>.
#[[یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی]]، [[ابن سکیت]]: وی [[ابو یوسف]]، یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی و به ابن سکّیت (کم حرف) [[شهرت]] داشت. [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب امام هادی{{ع}} برشمرده است. وی نزد [[امام جواد]]{{ع}} و امام هادی{{ع}} دارای منزلت والایی بوده و این دو امام بزرگوار وی را از [[یاران خاص]] خود به شمار می‌آوردند<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. [[ابن سکیت]] در [[علم]] نحو، لغت، [[علوم قرآن]] و [[شعر]] پیشوای همگان بوده است<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۷۹؛ نجاشی، رجال، ص۴۴۹.</ref>. چندان که او را «[[امیرالمؤمنین]] در لغت»<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۲۷۶.</ref>، «شیخ العربیه» و «[[حجة]] فی العربیه» وصف کرده‌اند<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۱۶.</ref>. از [[شاگردان]] او می‌توان به [[ابوحنیفه دینوری]]، صاحب کتاب [[الأخبار الطوال (کتاب)|الأخبار الطوال]] اشاره کرد که در [[دانش]] نحو، لغت، [[تاریخ]]، هندسه، حساب، [[منطق]]، [[فلسفه]] و هیئت جایگاه برجسته‌ای داشت<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۶.</ref>. ابن سکیت دارای کتاب‌های بسیاری است که از میان آنها می‌توان به کتاب‌های [[تهذیب]] الالفاظ و کتاب [[اصلاح]] المنطق اشاره کرد. [[متوکّل]] به سبب اظهارنظر ابن سکیت درباره [[برتری اهل بیت]]{{عم}} و اعلام [[ولایت اهل بیت]]{{عم}}، او را به [[شهادت]] رساند. چنان که گفته‌اند، متوکّل از [[برتری]] و عزیزتر بودن دو فرزند خود نسبت به [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} پرسید و او به [[خدا]] [[سوگند]] خورد که [[قنبر]]، [[غلام]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}}، از آن دو و [[پدر]] آن دو نزد وی گرامی‌تر است؛ شهادت او در سال ۲۴۴ یا ۲۴۶ ق، در ۵۸ سالگی رخ داد<ref>ر.ک: امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۶.</ref>.


از میان [[زنان]] نیز بانوی بزرگوار، «[[کلثوم]] کرخیه» را از اصحاب امام هادی{{ع}} دانسته و گفته‌اند [[عبدالرحمان بن داوود شعیری بغدادی]] از این بانو [[روایت]] نقل کرده است<ref>طوسی، رجال، ص۳۹۴.</ref><ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]] ص ۲۰۰.</ref>
از میان [[زنان]] نیز بانوی بزرگوار، «[[کلثوم]] کرخیه» را از اصحاب امام هادی{{ع}} دانسته و گفته‌اند [[عبدالرحمان بن داوود شعیری بغدادی]] از این بانو [[روایت]] نقل کرده است<ref>طوسی، رجال، ص۳۹۴.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]]، ص۲۰۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۲٬۵۳۸

ویرایش