بحث:عصمت وحی: تفاوت میان نسخه‌ها
←عصمت وحی کننده
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
با توجه به آنکه وحی دارای چهار رکن اصلی وحی کننده دریافت کننده محتوای وحی و پیک وحی است ادعای عصمت وحی نیز مستلزم اثبات عصمت تمامی ارکان آن خواهد بود که در ادامه به این امر مهم پرداخته شده است | با توجه به آنکه وحی دارای چهار رکن اصلی وحی کننده دریافت کننده محتوای وحی و پیک وحی است ادعای عصمت وحی نیز مستلزم اثبات عصمت تمامی ارکان آن خواهد بود که در ادامه به این امر مهم پرداخته شده است | ||
==== عصمت وحی | ==== عصمت ارسال کننده وحی ==== | ||
وحی کننده نخستین و اصلی‌ترین رکن از ارکان وحی است که مصداق آن نیز تنها خدای متعال است عصمت وحی کننده از کذب خطا و نسیان نه تنها مورد اتفاق متکلمان اسلامی است بلکه از جمله باورهای پیروان همه ادیان و مذاهب بوده و کسی در این خصوص خدشه یا تردید ننموده است | وحی کننده نخستین و اصلی‌ترین رکن از ارکان وحی است که مصداق آن نیز تنها خدای متعال است عصمت وحی کننده از کذب خطا و نسیان نه تنها مورد اتفاق متکلمان اسلامی است بلکه از جمله باورهای پیروان همه ادیان و مذاهب بوده و کسی در این خصوص خدشه یا تردید ننموده است | ||
متکلمان اسلامی در ضمن شرح و توضیح برخی اوصاف و اسماء خدای متعال که مرتبط با عصمت اوست این مساله را ثابت نموده‌اند به عنوان نمونه در شرح صفت صدق و نیز اسماء صادق و صدیق که از اسامی خدای متعال است گفته‌اند صدق در لغت به معنای راست‌گویی و در مقابل کذب و دروغ‌گویی است و در اصطلاح به معنای مطابق بودن خبر با واقع است و مقصود از صدق الهی این است که اخباری را که خداوند درباره مبدأ و معاد و آفرینش عالم و همه حوادث گذشته و آینده توسط پیامبران خود بیان فرموده مطابق با واقع و راست بوده<ref>طیّب عبدالحسین کلم طیّب ص۶۵<ref> | متکلمان اسلامی در ضمن شرح و توضیح برخی اوصاف و اسماء خدای متعال که مرتبط با عصمت اوست این مساله را ثابت نموده‌اند به عنوان نمونه در شرح صفت صدق و نیز اسماء صادق و صدیق که از اسامی خدای متعال است گفته‌اند صدق در لغت به معنای راست‌گویی و در مقابل کذب و دروغ‌گویی است و در اصطلاح به معنای مطابق بودن خبر با واقع است و مقصود از صدق الهی این است که اخباری را که خداوند درباره مبدأ و معاد و آفرینش عالم و همه حوادث گذشته و آینده توسط پیامبران خود بیان فرموده مطابق با واقع و راست بوده<ref>طیّب عبدالحسین کلم طیّب ص۶۵</ref> و ذات مقدس پروردگار از دروغ و غیرواقع‌گویی منزه و پاک است<ref> سبحانی جعفر الهیات و معارف اسلامی ص۱۷۰</ref>. | ||
صدق الهی از جمله صفات خداوند به شمار می‌آید و به همین اعتبار یکی از نام‌های او صادق است اما در اینکه این که صفت از صفات فعل است یا ذات بستگی به این دارد که کلام را جزء چه صفتی بدانیم صفات فعلی یا ذاتی اگر کلام را از صفات فعلی بدانیم پیرو آن صدق نیز در زمره‌ی اوصاف فعلی جای خواهد گرفت و چنانچه کلام را صفت ذات بدانیم صدق نیز صفت ذاتی خداوند است ولی همان طور که در بحث کلام الهی اثبات شد حق این است که کلام جزء صفات فعلی خداوند است پس صدق نیز صفت فعل است <ref>سعیدی مهر محمد کلام اسلامی ج۱ ص۲۷۹<ref> | صدق الهی از جمله صفات خداوند به شمار می‌آید و به همین اعتبار یکی از نام‌های او صادق است اما در اینکه این که صفت از صفات فعل است یا ذات بستگی به این دارد که کلام را جزء چه صفتی بدانیم صفات فعلی یا ذاتی اگر کلام را از صفات فعلی بدانیم پیرو آن صدق نیز در زمره‌ی اوصاف فعلی جای خواهد گرفت و چنانچه کلام را صفت ذات بدانیم صدق نیز صفت ذاتی خداوند است ولی همان طور که در بحث کلام الهی اثبات شد حق این است که کلام جزء صفات فعلی خداوند است پس صدق نیز صفت فعل است <ref>سعیدی مهر محمد کلام اسلامی ج۱ ص۲۷۹</ref>. | ||
===== ادله صادق بودن وحی کننده ===== | ===== ادله صادق بودن وحی کننده ===== | ||
#دروغ و کذب که ضد صدق است از نظر هر عقل سلیمی زشت و قبیح است خداوند چون حکیم است هیچ کار زشت و قبیحی انجام نمی‌دهد بنابراین از هر گونه کذب و دروغ‌گویی پاک و منزه بوده <ref>حلی حسن بن یوسف مطهر کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد ص۲۹۰<ref> و محال است که دروغ بگوید هرگاه دروغ گفتن خداوند محال باشد صدق و راست گویی او ضروری می‌گردد بنابراین همه اخبار الهی راست و مطابق واقع است | #دروغ و کذب که ضد صدق است از نظر هر عقل سلیمی زشت و قبیح است خداوند چون حکیم است هیچ کار زشت و قبیحی انجام نمی‌دهد بنابراین از هر گونه کذب و دروغ‌گویی پاک و منزه بوده <ref>حلی حسن بن یوسف مطهر کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد ص۲۹۰</ref> و محال است که دروغ بگوید هرگاه دروغ گفتن خداوند محال باشد صدق و راست گویی او ضروری می‌گردد بنابراین همه اخبار الهی راست و مطابق واقع است | ||
#اگر کذب و دروغ بر خداوند روا باشد اعتماد و اطمینان نسبت به وعده‌ها و آنچه گفته حاصل نمی‌شود در نتیجه اساس دین و دین‌داری متزلزل می‌شود پس صدق برای خداوند ضروری است چه اینکه این صفت در واقع مبنای اصلی اعتماد انسان‌ها بر دعوت پیامبران است از این رو اهمیت فوق العاده‌ای در زندگی بشر دارد <ref>طیّب عبدالحسین کلم طیب ص۶۵<ref> زیرا اگر احتمال کذب و دروغ در کلام الهی داده شود دیگر به هیچ وجه نمی‌توان اعتبار و حقانیت وحی را ثابت کرد و در نتیجه اعتبار تمام معارف و حقایقی که از وحی الهی و کتاب‌های آسمانی بدست می‌آید مخدوش می‌گردد <ref>طیّب عبدالحسین کلم طیب ص 270<ref> از همین رو است که متکلمان ضرورت صدق الهی را به گونه‌ای که شبهه‌ای باقی نماند به اثبات رسانده‌اند | #اگر کذب و دروغ بر خداوند روا باشد اعتماد و اطمینان نسبت به وعده‌ها و آنچه گفته حاصل نمی‌شود در نتیجه اساس دین و دین‌داری متزلزل می‌شود پس صدق برای خداوند ضروری است چه اینکه این صفت در واقع مبنای اصلی اعتماد انسان‌ها بر دعوت پیامبران است از این رو اهمیت فوق العاده‌ای در زندگی بشر دارد <ref>طیّب عبدالحسین کلم طیب ص۶۵</ref>. زیرا اگر احتمال کذب و دروغ در کلام الهی داده شود دیگر به هیچ وجه نمی‌توان اعتبار و حقانیت وحی را ثابت کرد و در نتیجه اعتبار تمام معارف و حقایقی که از وحی الهی و کتاب‌های آسمانی بدست می‌آید مخدوش می‌گردد <ref>طیّب عبدالحسین کلم طیب ص 270</ref> از همین رو است که متکلمان ضرورت صدق الهی را به گونه‌ای که شبهه‌ای باقی نماند به اثبات رسانده‌اند | ||
#صدق کمال است و ضدّ آن یعنی کذب نقص است و پروردگار عالم به حکم این که جامع همه صفات کمال است واجد صفت صدق و راست‌گویی نیز هست و از کذب و دروغ‌گویی مبرّاست<ref>شبّر سید عبدالله حق الیقین ج۱ ص۳۴<ref> | #صدق کمال است و ضدّ آن یعنی کذب نقص است و پروردگار عالم به حکم این که جامع همه صفات کمال است واجد صفت صدق و راست‌گویی نیز هست و از کذب و دروغ‌گویی مبرّاست<ref>شبّر سید عبدالله حق الیقین ج۱ ص۳۴</ref>. | ||
#با توجه به آنکه غرض الهی از خلقت بشر رساندن او به کمال و سعادت ابدی است چنانچه کذب و دروغ بر خداوند روا بوده و او در رساندن پیامش به بندگان صادق نباشد نقض غرض خواهد شد | #با توجه به آنکه غرض الهی از خلقت بشر رساندن او به کمال و سعادت ابدی است چنانچه کذب و دروغ بر خداوند روا بوده و او در رساندن پیامش به بندگان صادق نباشد نقض غرض خواهد شد | ||