|
|
| خط ۱۰: |
خط ۱۰: |
|
| |
|
| ==مقدمه== | | ==مقدمه== |
| *یکی از تشکلهای مهمی که در دوران [[امامان]] پیش از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} شکل گرفت، تشکیلات وکالت بود. [[امامان]] بزرگوار، این سازمان را برای آماده کردن هرچه بیشتر مردم، برای تحمل دوران غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به وجود آوردند؛ از اینرو هرچه بیشتر میکوشیدند تا از مواجهه مستقیم، کم کرده، امور را به عهده افراد شایسته بگذارند. این تشکیلات، به طور رسمی در زمان [[امام کاظم]]{{ع}} پدید آمد؛ امّا در زمان [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به اوج خود رسید. | | *در گذشته، بیشتر خانهها در مناطق گرمسیر عراق، سرداب "زیرزمین" داشته است، تا ساکنان خانه، از شدت گرمای تابستان در امان باشند<ref> فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۶۷</ref>. خانه [[حضرت عسکری]]{{ع}} در سامرا نیز دارای سرداب بود. این سرداب، محل زندگی و عبادت [[امام هادی]]، [[امام حسن عسکری]] و [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{عم}} بود و بیشتر دیدارها با [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} در عهد پدر، در همین منزل و در همین سرداب انجام میگرفت؛ به همین سبب شیعیانی که پس از رحلت [[امام حسن عسکری]]{{ع}}، برای زیارت قبر آن [[امام]] و پدر بزرگوارش وارد سامرا میشدند، پس از زیارت قبر آن بزرگوار، در محل عبادت سه [[امام]] بزرگوار نماز میخواندند و آنجا را زیارت میکردند. |
| *بنابراین، سیاست تعیین وکیل برای اداره امور نواحی گوناگون و برقراری ارتباط میان شیعیان و [[امامان]]، از دورانهای [[امامان]] پیشین وجود داشت. در عصر غیبت، این تماس با [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}}، قطع شد و محور ارتباط وکیلان با [[امام]]، نایبی بود که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} تعیین میکرد. مناطق [[شیعه]]نشین تقریباً مشخص بود و بنا به ضرورت در هر منطقه، وکیلی تعیین میشد. گاهی چند وکیل در مناطق کوچکتر، تحت سرپرستی وکیلی بودند که [[امام]] یا نایب خاص برای آنها تعیین میکرد. این وکلا، اموالی را که بابت وجوهات میگرفتند، به شیوههای گوناگونی به بغداد، نزد نوّاب میفرستادند و آنان نیز طبق دستور [[امام]]، در موارد بایسته به کار میگرفتند.
| | *بدون تردید زائران، فقط از آن جهت به این مکان مقدس احترام میگذارند که محل سکونت، زندگی، عبادت، نیایش و تلاوت قرآن انسانهای کامل بوده است. با این بیان، آنجا مکان مقدس و خانه پر برکتی است که خداوند سبحانه و تعالی اجازه داده است چنین مکانی، جایگاه بلندی یابد و در آنجا نام خدا به بزرگی برده شود؛ به همین سبب مسلمانان پیرو مذهب خاندان [[وحی]] و [[رسالت]]، آنجا نماز میخوانند و بر [[پیامبر]]{{صل}} و خاندانش {{عم}} درود میفرستند؛ آنجا را زیارت میکنند و کسی بر این عقیده نیست که [[امام مهدی]]{{ع}} در آن سرداب سکونت دارد یا از آنجا ظهور خواهد کرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۶۰ - ۲۶۱.</ref>. |
| *در مواردی ممکن بود برخی از وکیلان برای یک بار [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} را ملاقات کنند؛ چنانکه "[[محمد بن احمد قطّان]]" "از وکیلان [[ابو جعفر]]، نایب دوم" به ملاقات [[امام]] نایل شد<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۴۴۲</ref>؛ اما به طور معمول، آنان تحت نظر نایب خاص [[امام]]، انجام وظیفه میکردند. بنابر نقل [[احمد بن متیل قمی]]، [[ابو جعفر]]، ده وکیل در بغداد داشت که نزدیکترین آنان به وی، [[حسین بن روح]] بود<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۲۵</ref> که پس از او نایب سوم شد؛ از دیگر نزدیکان وی، [[جعفر بن احمد بن متیل]] بود که از دید بسیاری، وی جانشین [[ابو جعفر]] خواهد بود. از روایتی دیگر، دانسته میشود در قبال اموال داده شده به وکیلان، قبضهایی از آنان دریافت میشد؛ امّا از نایب خاص، چنین قبضهایی دریافت نمیکردند. زمانی که [[ابو القاسم]]، [[حسین بن روح]] را به جانشینی برگزید، دستور داد از وی قبضهایی نخواهند<ref> علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان علیه السّلام، ص ۸۵</ref>.
| |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| <ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۵۷ - ۲۵۸.</ref>. | |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == جستارهای وابسته == |
