پرش به محتوا

زیاد بن ابیه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'استانداری بصره' به 'استانداری بصره'
جز (جایگزینی متن - 'استانداری بصره' به 'استانداری بصره')
خط ۲۳: خط ۲۳:


== زیاد در [[خلافت حضرت علی]] {{ع}} ==
== زیاد در [[خلافت حضرت علی]] {{ع}} ==
زیاد در عصر [[خلافت ابوبکر]] به سن [[بلوغ]] رسید و [[اسلام]] آورد<ref>سیر أعلام النبلاء، ج۵، ص۱۸.</ref> و سپس به واسطه [[زیرکی]] و [[کاردانی]] که در امور دیوانی داشت، مورد توجه [[عمر بن خطاب]] قرار گرفت و لذا [[عمر بن خطاب]] او را برای [[اصلاح]] امور به [[یمن]] فرستاد. او به مرور زمان از خود نبوع و [[کاردانی]] بسیاری نشان داد و توانست در مراکز [[حکومتی]] [[راه]] یابد، لذا مدت‌ها کاتب [[مغیرة بن شعبه]] و [[ابوموسی اشعری]] شد و بعد از [[قتل عثمان]] در زمره [[اصحاب حضرت علی]] {{ع}} قرار گرفت<ref>رجال شیخ طوسی، ص۴۲، ش۱۶.</ref> و سپس در استانداری [[عبدالله بن عباس]] که از جانب [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[بصره]] بود کاتب و نویسنده او گردید<ref>ر. ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۶، ص۱۸۰.</ref>. زمانی که [[ابن عباس]] از جانب [[امام]] {{ع}} علاوه بر استانداری [[بصره]] به استانداری شهرهای [[اهواز]] و [[فارس]] و کرمان [[منصوب]] شد، زیاد را به [[جانشینی]] خود در [[بصره]] گمارد، اما زیاد در این زمان که [[جانشین]] [[ابن عباس]] در [[بصره]] بود، چون درست به [[وظیفه]] خود عمل نمی‌کرد، [[مردم]] از لغزش‌های او به [[امام]] {{ع}} گزارش نمودند، لذا [[حضرت]] در نامه‌ای او را [[سرزنش]] کرد و [[تهدید]] به [[عزل]] او نمود و چنین نوشت: "همانا من به [[خدا]] [[سوگند]] یاد می‌کنم، سوگندی از روی [[راستی]] و [[صداقت]] که اگر به من خبر رسد تو از [[غنایم]] و [[بیت المال]] [[مسلمین]] چیزی اندک یا زیاد برداشته‌ای و بر خلاف [[دستور]] صرف نموده‌ای، آن چنان بر تو سخت خواهم گرفت که در [[زندگی]] کم بهره و گران پشت و [[ذلیل]] و [[خوار]] گردی (یعنی تو را از مقامت برکنار و اندوخته‌ات را ضبط می‌کنم تا [[ذلیل]] و خوارگردی) و [[السلام]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۰.</ref>.
زیاد در عصر [[خلافت ابوبکر]] به سن [[بلوغ]] رسید و [[اسلام]] آورد<ref>سیر أعلام النبلاء، ج۵، ص۱۸.</ref> و سپس به واسطه [[زیرکی]] و [[کاردانی]] که در امور دیوانی داشت، مورد توجه [[عمر بن خطاب]] قرار گرفت و لذا [[عمر بن خطاب]] او را برای [[اصلاح]] امور به [[یمن]] فرستاد. او به مرور زمان از خود نبوع و [[کاردانی]] بسیاری نشان داد و توانست در مراکز [[حکومتی]] [[راه]] یابد، لذا مدت‌ها کاتب [[مغیرة بن شعبه]] و [[ابوموسی اشعری]] شد و بعد از [[قتل عثمان]] در زمره [[اصحاب حضرت علی]] {{ع}} قرار گرفت<ref>رجال شیخ طوسی، ص۴۲، ش۱۶.</ref> و سپس در استانداری [[عبدالله بن عباس]] که از جانب [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[بصره]] بود کاتب و نویسنده او گردید<ref>ر. ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۶، ص۱۸۰.</ref>. زمانی که [[ابن عباس]] از جانب [[امام]] {{ع}} علاوه بر [[استانداری بصره]] به استانداری شهرهای [[اهواز]] و [[فارس]] و کرمان [[منصوب]] شد، زیاد را به [[جانشینی]] خود در [[بصره]] گمارد، اما زیاد در این زمان که [[جانشین]] [[ابن عباس]] در [[بصره]] بود، چون درست به [[وظیفه]] خود عمل نمی‌کرد، [[مردم]] از لغزش‌های او به [[امام]] {{ع}} گزارش نمودند، لذا [[حضرت]] در نامه‌ای او را [[سرزنش]] کرد و [[تهدید]] به [[عزل]] او نمود و چنین نوشت: "همانا من به [[خدا]] [[سوگند]] یاد می‌کنم، سوگندی از روی [[راستی]] و [[صداقت]] که اگر به من خبر رسد تو از [[غنایم]] و [[بیت المال]] [[مسلمین]] چیزی اندک یا زیاد برداشته‌ای و بر خلاف [[دستور]] صرف نموده‌ای، آن چنان بر تو سخت خواهم گرفت که در [[زندگی]] کم بهره و گران پشت و [[ذلیل]] و [[خوار]] گردی (یعنی تو را از مقامت برکنار و اندوخته‌ات را ضبط می‌کنم تا [[ذلیل]] و خوارگردی) و [[السلام]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۰.</ref>.


از [[نامه]] [[امام]] {{ع}} استفاده می‌شود [[حیف و میل بیت المال]] توسط زیاد برای [[حضرت]] ثابت نشده بوده و تنها شایعه و گفت و گویی بوده است و لذا هنگامی ‌که [[نامه]] [[علی]] {{ع}} به او رسید و از [[برخورد امام]] {{ع}} [[آگاه]] شد، [[مراقبت]] ویژه کرد و تلاش می‌کرد لغزشی از خود نشان ندهد و در نتیجه مورد [[اعتماد]] و [[وثوق]] [[حضرت]] قرار گرفت.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۵۶۲-۵۶۳.</ref>
از [[نامه]] [[امام]] {{ع}} استفاده می‌شود [[حیف و میل بیت المال]] توسط زیاد برای [[حضرت]] ثابت نشده بوده و تنها شایعه و گفت و گویی بوده است و لذا هنگامی ‌که [[نامه]] [[علی]] {{ع}} به او رسید و از [[برخورد امام]] {{ع}} [[آگاه]] شد، [[مراقبت]] ویژه کرد و تلاش می‌کرد لغزشی از خود نشان ندهد و در نتیجه مورد [[اعتماد]] و [[وثوق]] [[حضرت]] قرار گرفت.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۵۶۲-۵۶۳.</ref>
۲۱۸٬۱۵۹

ویرایش