خولان در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جایگاه خَولان [[قضاعه]]، [[شهر]] بزرگ و آباد «صَعْدَةَ»<ref> یعقوبی، البلدان، ص۹۸ و همدانی، صفة جزیرةالعرب، ص۲۱۷ و ۲۲۴.</ref> در مجاورت [[قبیله همدان]]<ref> همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۲۱۸.</ref> بود که تا [[صنعا]] شصت فرسخ و تا «خَیوان» شانزده فرسخ فاصله داشت.<ref> یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۰۶ ذیل کلمه صعده.</ref> از دیگر مناطق آنان «[[شرف]] البیاض» و «قیوان» بود.<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۲۲۴.</ref> ضمن آنکه از «مخلاف رداع» که بین نجد و [[حمیر]] قرار داشت، «میان نجد [[مذحج]]» و «قرن» هم به عنوان بلاد [[قبیله]] [[خولان]] یاد شده است.<ref> عمررضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۳۶۶؛ [[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص۸۱-۸۲.</ref> در «قَحمِه» که نزدیک زَبید است نیز بخشی از [[مردم]] خَولان با [[قبایل]] اشعر و [[همدان]] سکونت داشتند. <ref> یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۷، ص۲۲.</ref> همچنین «عشّان» را از منازل این [[قوم]] و «کنن» را از کوه‌های این قبیله گفته‌اند.<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۳۶۶.</ref> آنان دره حاصل‌خیز به نام «دره علاف» را مالک بودند که در آن به [[کشاورزی]] می‌‌پرداختند و محصولات فراوانی را از آن، عاید خود می‌‌کردند.<ref> همدانی، صفة جزیرةالعرب، ص۲۲۴.</ref>

در جریان [[واقعه عاشورا]] نیز [[شاهد]] حضور چندانی از سوی مردم خولان نیستیم.<ref> همان گونه که گفته شد بنا بر نقل برخی برخی منابع، غالب مرم خولان پس از فتح شام به این سرزمین مهاجرت کردند و در آن سرزمین ساکن شدند، از این رو طبیعی است که به علت حضور کم رنگ این قبیله در عراق شاهد نقش آفرینی حداقلی آنان در تحولات و وقایع عراق به خصوص در ایام حکومت امیرالمؤمنین {{ع}} باشیم. رجوع کنید به سمعانی، الانساب، ج ۲، ص۴۱۹؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۳۶۶. </ref> از میان شهدای [[واقعه کربلا]] تنها از یک نفر با نسبت خولانی یاد شده است و آن، [[جندب بن حجیر خولانی]] است. جندب از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} <ref> النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۴۰.</ref> و از بزرگان و سرشناسان [[شیعه]] و از [[اصحاب امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و در جنگ‌های ایام آن [[حضرت]] از جمله صفین حضور داشت و در آن [[فرماندهی]] [[قبایل]] کنده و [[ازد]] را بر عهده داشت.<ref> النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۴۰.</ref> وی قبل از برخورد [[کاروان امام حسین]] {{ع}} با [[حر بن یزید]] به [[خدمت]] آن حضرت {{ع}} رسید و به [[کربلا]] آمد<ref> محمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین {{ع}}، ص۱۷۴؛ النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۴۰؛محسن الامین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۳.</ref> و سرانجام در رکاب [[امام]] خویش به [[شهادت]] رسید.<ref> حمید بن احمد المحلی، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج۱، ص۲۱۱.</ref> [[جندب بن حجیر خولانی]] از جمله کسانی است که در [[زیارت ناحیه مقدسه]] از او نام برده شده و بر او [[سلام]] داده شده است.