پرش به محتوا

بنی‌عبدالقیس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'عمر رضا کحاله' به 'عمر رضا کحاله'
جز (جایگزینی متن - 'شبه جزیره عربستان' به 'شبه جزیره عربستان')
جز (جایگزینی متن - 'عمر رضا کحاله' به 'عمر رضا کحاله')
خط ۲۳: خط ۲۳:


=== جنگ با [[بنی تمیم]] ===
=== جنگ با [[بنی تمیم]] ===
تعرض عبدالقیس به باغات [[بنی منقر بن تمیم]] در «عینین» که روستایی در [[بحرین]] با درختان خرمای بسیار بود، موجب شد تا بنی منقر جهت دفع این [[تجاوز]] از همپیمان خود ـ بنی [[مجاشع]] ـ کمک بطلبد. تخاصمات دو طرف [[جنگی]] را بین آنان رقم زد که در [[تاریخ]] با نام «[[یوم]] عینین» شناخته می‌‌شود<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۴۷؛ علی کورانی عاملی، سلسلة القبائل العربیة فی العراق، ج۳، ص۱۶.</ref>.
تعرض عبدالقیس به باغات [[بنی منقر بن تمیم]] در «عینین» که روستایی در [[بحرین]] با درختان خرمای بسیار بود، موجب شد تا بنی منقر جهت دفع این [[تجاوز]] از همپیمان خود ـ بنی [[مجاشع]] ـ کمک بطلبد. تخاصمات دو طرف [[جنگی]] را بین آنان رقم زد که در [[تاریخ]] با نام «[[یوم]] عینین» شناخته می‌‌شود<ref>[[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۴۷؛ علی کورانی عاملی، سلسلة القبائل العربیة فی العراق، ج۳، ص۱۶.</ref>.


== [[ادیان]] [[جاهلی]] [[عبدالقیس]] ==
== [[ادیان]] [[جاهلی]] [[عبدالقیس]] ==
[[مردم]] [[قبیله عبدالقیس]] مانند بسیاری از [[اعراب جاهلی]]، [[بت]] می‌‌پرستیدند. بت معروف آنان «ذو اللبا» نام داشت که در مشعر نگهداری می‌‌شد و بنوعامر [[مسئولیت]] [[حفظ]] و نگهداری آن را بر عهده داشتند<ref> ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۹۳. نیز ر. ک. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷.</ref>، اما جمعی از آنان نیز به جهت قرار داشتن [[بحرین]] بر سر راه هیات‌های [[تجاری]] و [[تبلیغی]] [[مسیحیان]] [[رومی]] و [[حبشی]]، تحت تاثیر آنان به [[آیین نصرانی]] در آمدند<ref> مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۱، ص۶۰-۶۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۳۲۵؛ شیخو، شعراء النصرانیه قبل الاسلام، ص۴۰۰.</ref>. همچنین، [[فرمانبرداری]] بی‌چون و چرای این منطقه از [[حکومت]] [[ایران]] و وجود [[ارتباط]] وثیق فی ما بین بحرین و ایران، این احتمال را که گروه‌هایی از مردم این منطقه به [[آیین]] زرتشتی [[گرایش]] یافته باشند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۲؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ج۲، ص۳۳۴.</ref>.
[[مردم]] [[قبیله عبدالقیس]] مانند بسیاری از [[اعراب جاهلی]]، [[بت]] می‌‌پرستیدند. بت معروف آنان «ذو اللبا» نام داشت که در مشعر نگهداری می‌‌شد و بنوعامر [[مسئولیت]] [[حفظ]] و نگهداری آن را بر عهده داشتند<ref> ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۹۳. نیز ر. ک. [[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷.</ref>، اما جمعی از آنان نیز به جهت قرار داشتن [[بحرین]] بر سر راه هیات‌های [[تجاری]] و [[تبلیغی]] [[مسیحیان]] [[رومی]] و [[حبشی]]، تحت تاثیر آنان به [[آیین نصرانی]] در آمدند<ref> مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۱، ص۶۰-۶۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۳۲۵؛ شیخو، شعراء النصرانیه قبل الاسلام، ص۴۰۰.</ref>. همچنین، [[فرمانبرداری]] بی‌چون و چرای این منطقه از [[حکومت]] [[ایران]] و وجود [[ارتباط]] وثیق فی ما بین بحرین و ایران، این احتمال را که گروه‌هایی از مردم این منطقه به [[آیین]] زرتشتی [[گرایش]] یافته باشند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۲؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ج۲، ص۳۳۴.</ref>.


== [[اسلام]] عبدالقیس ==
== [[اسلام]] عبدالقیس ==
خط ۴۸: خط ۴۸:
گسترش فتوحات در نواحی و شهرهای گوناگون سبب شد تا تیره‌های عبدالقیس در نواحی مختلف پراکنده شوند و با اجرای [[سیاست]] اسکان قبایل عرب در شهرهای مفتوحه، شهرهای توج و [[موصل]] سکونت‌گاه تیره‌های مختلف عبدالقیس به‌ویژه اللبُوه گشت<ref> ابن درید، الاشتقاق، ج۲، ص۳۲۴، ابن قتیبه، المعارف، ص۹۳</ref>. علاوه بر آن دغدغه‌های تازه [[سرداران]] و بزرگان [[خلافت اسلامی]] [[مدینه]] در اسکان [[سپاهیان]] [[عرب]] و تأمین علوفه [[چارپایان]] و سایر نیازهای آنها، موجب شد تا [[سعد بن ابی وقاص]]، به امر [[خلیفه دوم]]، سنگ بنای اولیه [[شهر کوفه]] را در این ناحیه گذاشت<ref> بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref>. با تأسیس [[کوفه]] و سپس [[بصره]]، [[اعراب]] از جمله عبدالقیس از سرتاسر [[شبه جزیره عربستان]]، به این دو [[شهر]] [[هجرت]] کردند.
گسترش فتوحات در نواحی و شهرهای گوناگون سبب شد تا تیره‌های عبدالقیس در نواحی مختلف پراکنده شوند و با اجرای [[سیاست]] اسکان قبایل عرب در شهرهای مفتوحه، شهرهای توج و [[موصل]] سکونت‌گاه تیره‌های مختلف عبدالقیس به‌ویژه اللبُوه گشت<ref> ابن درید، الاشتقاق، ج۲، ص۳۲۴، ابن قتیبه، المعارف، ص۹۳</ref>. علاوه بر آن دغدغه‌های تازه [[سرداران]] و بزرگان [[خلافت اسلامی]] [[مدینه]] در اسکان [[سپاهیان]] [[عرب]] و تأمین علوفه [[چارپایان]] و سایر نیازهای آنها، موجب شد تا [[سعد بن ابی وقاص]]، به امر [[خلیفه دوم]]، سنگ بنای اولیه [[شهر کوفه]] را در این ناحیه گذاشت<ref> بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref>. با تأسیس [[کوفه]] و سپس [[بصره]]، [[اعراب]] از جمله عبدالقیس از سرتاسر [[شبه جزیره عربستان]]، به این دو [[شهر]] [[هجرت]] کردند.


[[خراسان]] نیز از دیگر مناطق محل [[اجتماع]] و [[مهاجرت]] بنو عبدالقیس به شمار رفته است<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷؛ دائرة المعارف تشیع، مقاله بنی عبدالقیس، عبدالحسین شهیدی، ج۳، ص۴۷۹</ref>. هم اکنون تعداد قابل توجهی از این [[قبیله]] در شهرهایی از [[خوزستان]] ساکن هستند که نام [[خانوادگی]] آنها «عبودی» است. در [[عراق]] نیز در بخش‌های مختلف زندگی می‌کنند و در در آنجا نیز به همین نام خانوادگی مشهورند<ref> دانشنامه ایرانیکا ʿABD-AL-QAYS.</ref>.
[[خراسان]] نیز از دیگر مناطق محل [[اجتماع]] و [[مهاجرت]] بنو عبدالقیس به شمار رفته است<ref> [[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷؛ دائرة المعارف تشیع، مقاله بنی عبدالقیس، عبدالحسین شهیدی، ج۳، ص۴۷۹</ref>. هم اکنون تعداد قابل توجهی از این [[قبیله]] در شهرهایی از [[خوزستان]] ساکن هستند که نام [[خانوادگی]] آنها «عبودی» است. در [[عراق]] نیز در بخش‌های مختلف زندگی می‌کنند و در در آنجا نیز به همین نام خانوادگی مشهورند<ref> دانشنامه ایرانیکا ʿABD-AL-QAYS.</ref>.


== عبدالقیس و [[خلافت عثمان]] ==
== عبدالقیس و [[خلافت عثمان]] ==
خط ۸۵: خط ۸۵:


=== قیام توابین ===
=== قیام توابین ===
در [[قیام توابین]] نیز [[عبدالقیس]] حضوری در خور توجه داشتند. حضور در [[قیام مختار]] نیز از دیگر جلوه‌های حضور عبدالقیس در عرصه‌های [[اجتماعی]] و جنبش‌های [[سیاسی]] ـ نظامی سده نخست [[هجری]] است. در مقابل این گروه از عبقسی‌ها، جماعتی دیگر از ایشان به [[حمایت]] از زبیریان برخاستند. آنان در جنگ‌های [[مهلب بن ابی صفره]] ـ عامل [[ابن زبیر]] ـ در سال‌های ۶۵، ۶۶ و ۷۷ هجری همراه وی بودند و [[میسره]] سپاه وی را تشکیل می‌‌دادند<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷.</ref>. عبدالقیس همچنین، علاوه بر حضور در این قیام‌ها، با شرکت در جنبش‌های [[سیاسی]] ـ نظامی اعم از [[شیعی]] و غیر شیعی نظیر: خیزش بردگان زنگی، [[شورش‌های خوارج]]، امرای جنابی [[بحرین]]، در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس، [[قدرت]] خود را به رخ قبایل جریان‌های [[فکری]] ـ سیاسی مخالف کشیدند<ref>بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref>.
در [[قیام توابین]] نیز [[عبدالقیس]] حضوری در خور توجه داشتند. حضور در [[قیام مختار]] نیز از دیگر جلوه‌های حضور عبدالقیس در عرصه‌های [[اجتماعی]] و جنبش‌های [[سیاسی]] ـ نظامی سده نخست [[هجری]] است. در مقابل این گروه از عبقسی‌ها، جماعتی دیگر از ایشان به [[حمایت]] از زبیریان برخاستند. آنان در جنگ‌های [[مهلب بن ابی صفره]] ـ عامل [[ابن زبیر]] ـ در سال‌های ۶۵، ۶۶ و ۷۷ هجری همراه وی بودند و [[میسره]] سپاه وی را تشکیل می‌‌دادند<ref>[[عمر رضا کحاله]]، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۷۲۷.</ref>. عبدالقیس همچنین، علاوه بر حضور در این قیام‌ها، با شرکت در جنبش‌های [[سیاسی]] ـ نظامی اعم از [[شیعی]] و غیر شیعی نظیر: خیزش بردگان زنگی، [[شورش‌های خوارج]]، امرای جنابی [[بحرین]]، در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس، [[قدرت]] خود را به رخ قبایل جریان‌های [[فکری]] ـ سیاسی مخالف کشیدند<ref>بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref>.


== ویژگی‌ها و اوصاف [[عبدالقیس]] ==  
== ویژگی‌ها و اوصاف [[عبدالقیس]] ==  
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش