قیس بن سعد بن عباده در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
جز (جایگزینی متن - 'معاویة بن ابی سفیان' به 'معاویة بن ابی‌سفیان') |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۲۴۲: | خط ۲۴۲: | ||
== سرانجام [[قیس]] == | == سرانجام [[قیس]] == | ||
قیس در اواخر [[خلافت]] [[معاویه]] در [[مدینه]] از [[دنیا]] رفت. بنابراین، اگر سال [[وفات]] معاویه از سال‌های خلافت او حساب شود، می‌توان سال وفات قیس را سال شصت [[هجری]] دانست و الا باید گفت که او در سال پنجاه و نه هجری وفات کرده است. شاید به همین جهت [[ابن عبدالبر]] و [[ابن اثیر]] درباره [[تاریخ]] وفات قیس بین این دو سال تردید کرده‌اند، زیرا اولی تاریخ وفات قیس را سال شصت هجری بیان کرده و در ضمن گفته است که سال پنجاه و نه هجری که آخرین سال خلافت معاویه هم هست نیز [[نقل]] شده، و دومی بر عکس اولی نقل کرده است<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۲۹۰؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۱۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[قیس بن سعد بن عباده (مقاله)|مقاله «قیس بن سعد بن عباده»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۵۷۳.</ref> | قیس در اواخر [[خلافت]] [[معاویه]] در [[مدینه]] از [[دنیا]] رفت. بنابراین، اگر سال [[وفات]] معاویه از سال‌های خلافت او حساب شود، می‌توان سال وفات قیس را سال شصت [[هجری]] دانست و الا باید گفت که او در سال پنجاه و نه هجری وفات کرده است. شاید به همین جهت [[ابن عبدالبر]] و [[ابن اثیر]] درباره [[تاریخ]] وفات قیس بین این دو سال تردید کرده‌اند، زیرا اولی تاریخ وفات قیس را سال شصت هجری بیان کرده و در ضمن گفته است که سال پنجاه و نه هجری که آخرین سال خلافت معاویه هم هست نیز [[نقل]] شده، و دومی بر عکس اولی نقل کرده است<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۲۹۰؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۱۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[قیس بن سعد بن عباده (مقاله)|مقاله «قیس بن سعد بن عباده»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۵۷۳.</ref> | ||
==[[قیس بن سعد عباده انصاری]]، [[کارگزار آذربایجان]]== | |||
قیس بن سعد در ابتدا [[کارگزار]] [[حضرت]] در [[مصر]] بود، اما حضرت وی را [[عزل]] کرد و [[محمد بن ابی بکر]] را به عنوان [[جانشین]] او در مصر [[انتخاب]] نمود. | |||
بعد از این که [[حضرت امیر]]، [[اشعث بن قیس]] را از [[کارگزاری آذربایجان]] عزل کرد، بنا به [[نقل]] [[یعقوبی]]، قبل از [[جنگ صفین]]، [[قیس]] را به عنوان [[استاندار]] جدید [[آذربایجان]] برگزید<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref>. اما بنا به نقل [[بلاذری]]، انتخاب قیس بعد از جنگ صفین بوده است<ref>بلاذری، أنساب الاشراف، ج۲، ص۳۰۱.</ref>. | |||
زمانی که قیس در آذربایجان بود حضرت در نامه‌ای به وی چنین نوشت: | |||
اما بعد، پس به [[درستی]] که خداشناسان برای [[خدا]] عمل می‌کنند؛ آنان [[برگزیدگان]] [[مردم]] نزد خدا می‌باشند و مسلمانانی که برای غیر [[ریا]] و [[شهرت]] عمل می‌کنند، دارای اجری بزرگ و [[برتری]] آشکار می‌باشند و همانا [[عبدالله بن شبیل احمسی]] از من خواسته است تا درباره وی نامه‌ای به تو بنویسم و تو را به [[نیکی]] با او سفارش کنم و او را آرام و [[فروتن]]، خوش رویه و روش دیدم. | |||
پس از مردم روی پنهان مدار و در خانه‌ات را باز کن و قصد انجام [[حق]] را داشته باش و [[هوای نفس]] را [[پیروی]] مکن، تا تو را از راه حق [[گمراه]] سازد و [[السلام]].<ref>{{متن حدیث|أمَّا بَعْدُ؛ فَإنَّ العالِمينَ باللَّهِ العامِلينَ لَهُ، خِيارُ الخَلْقِ عِنْدَ اللَّهِ، وإنَّ المُسلِمينَ لِغَيْرِ الرِّياءِ والسُّمْعَةِ، لَفي أجرٍ عَظِيمٍ، وفَضْلٍ مُبينٍ. وَقدْ سأَلَنِي عَبْدُ اللَّهِ بنُ شُبَيْلٍ الأحْمَسِيِّ الكتاب إليك في أمره، فأُوصيك بهِ خيراً، فإنِّي رأيتُهُ، وادِعاً مُتَواضِعاً، حَسَنَ السَّمْتِ والهَدْي، فألِنْ حِجابَكَ، واعمَدْ للحَقِّ، ولا تتَّبِعِ الهَوى، فيُضِلَّكَ عن سبيل اللَّه، والسَّلام}}؛ بلاذری، أنساب الاشراف، ج۲، ص۱۶۱؛ محمودی، نهج السعاده، ج۵، ص۱۴۷.</ref>؛ | |||
این [[نامه]] را یعقوبی با اندک تفاوتی در ابتدای آن نقل کرده است<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰۲.</ref>. | |||
وی می‌نویسد: هنگامی که [[امیرالمؤمنین]] آماده [[نبرد]] با [[معاویه]] شد، نامه دیگری به قیس نوشت: | |||
[[عبدالله بن شبیل احمسی]] را به [[جانشینی]] خود بگمار و نزد من آی؛ چه بزرگان [[مسلمانان]] [[تصمیم]] گرفته و [[توده]] آنان سر به [[فرمان]] نهاده‌اند. پس در آمدن [[شتاب]] کن که من به زودی در اول ماه - اگر [[خدا]] بخواهد - به سوی [[سرکشان]] می‌شتابم و عقب ماندنم جز برای تو نیست. خدا برای ما و تو در همه [[کارها]] به [[نیکی]] [[حکم]] کند<ref>{{متن حدیث|أمَّا بَعْدُ؛ فَاسْتَعْمِلْ عَبْدَ اللَّهِ بنَ شُبَيْلٍ الأحْمَسِيِّ خَلِيفَةً لكَ، وأَقْبِلْ إليَّ، فَإنَّ المُسلِمينَ قَدْ أجْمَعَ مَلَؤُهُم، وَانقَادَتْ جَماعَتُهُمْ، فَعَجِّلِ الإقْبالَ، فَأنَا سأَحْضُرَنَّ إلى الْمُحِلِّين عِنْدَ غُرَّةِ الهِلالِ، إنْ شَاءَ اللَّهُ، وَمَا تَأخُّرِي إلّالَكَ، قَضَى اللَّهُ لَنَا وَلَكَ بِالْإحْسَانِ فِي أَمْرِنَا كُلِّهِ}}؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰۳ و مترجم، ج۲، ص۱۱۶؛ امینی، الغدیر، ج۲، ص۷۱.</ref>. | |||
قیس برابر [[دستور]] [[حضرت]]، در [[جنگ صفین]] شرکت کرد و از آنجا که شرح حال وی ضمن [[استانداران]] [[مصر]] [[ذکر]] شده است، این جا به همین مقدار اکتفا می‌کنیم. این احتمال بعید نیست که این [[نامه]] پس از جنگ صفین باشد هنگامی که حضرت برای بار دوم تصمیم[[جنگ]] با [[معاویه]] گرفت و قیس جزو [[فرماندهان]] آن حضرت بود.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص 575-576.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100829.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱ (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱''']] | |||
# [[پرونده:1100352.jpg|22px]] [[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[قیس بن سعد بن عباده (مقاله)|مقاله «قیس بن سعد بن عباده»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲''']] | # [[پرونده:1100352.jpg|22px]] [[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[قیس بن سعد بن عباده (مقاله)|مقاله «قیس بن سعد بن عباده»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||