هاشم بن عتبة بن ابی وقاص: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل  = هاشم بن عتبة بن ابی وقاص | مداخل مرتبط = [[هاشم بن عتبة بن ابی وقاص در تاریخ اسلامی]] - [[هاشم بن عتبة بن ابی وقاص در نهج البلاغه]] - [[هاشم بن عتبة بن ابی وقاص در سیره و معارف حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}

[[نصر بن مزاحم]] [[نقل]] می‌کند: موقعی که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} [[تصمیم]] گرفت برای سرکوبی [[سپاه معاویه]] عزیمت کند، نخست [[مهاجران]] و [[انصار]] را جمع کرد و نظر آنان را در حرکت به سوی [[صفین]] و [[شام]] جویا شد. [[هاشم مرقال]] چون مردی روشن و [[آگاه]] بود و [[دوست]] و [[دشمن]] را به خوبی می‌شناخت، در [[مقام]] [[مشورت]]، [[مردم]] [[شام]] را اینگونه معرفی کرد و به [[حضرت]] [[اعتقاد]] خود را دربارۀ آنان چنین بیان داشت: "اما بعد، ای [[امیرمؤمنان]]، من به خوبی از [[نیت]] این [[قوم]] آگاهم، آنان [[دشمنان]] تو و [[دشمنان]] [[شیعیان]] تو هستند، آنان [[دوست]] کسانی هستند که طالب دنیایند و با تو [[قتال]] و [[جنگ]] خواهند کرد و در این [[راه]] از هیچ تلاشی فروگذار نیستند، آنان بر [[دنیا]] و متاع زودگذر آن حریص‌اند و در آنچه به چنگ آورده‌اند، سخت بخیل‌اند. و [[آرزو]] و هدفی جز نیل به [[دنیا]] ندارند، و خونخواهیِ [[عثمان]] را بهانه قرار داده و به این وسیله افراد [[نادان]] را می‌فریبند، و [[دروغ]] می‌گویند، زیرا از ریختن [[خون عثمان]] [[نفرت]] نداشتند ولی به بهانه آن در [[طلب]] دنیایند. ای [[امیرمؤمنان]]، ما را به مقابله با ایشان ببر، اگر [[حق]] را گردن نهادند، چه بهتر و غیر از [[حق]]، چیزی جز [[گمراهی]] نیست. و اگر چیزی جز [[تفرقه]] و [[تمرّد]] و [[بدبختی]] را نپذیرفتند که [[گمان]] من نسبت به ایشان چنین است، و به [[خدا]] [[سوگند]] نمی‌بینم که آنان [[بیعت]] نمایند ولی ممکن است هنوز در میانشان کسانی باشند که اگر از منکر [[نهی]] شوند و به معروف امر گردند، [[فرمان]] برند و [[پیروی]] نمایند و از [[راه]] رفتۀ خویش باز گردند"<ref>وقعة صفین، ص۹۲؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۳، ص۱۷۲.</ref>.

در [[نقلی]] دیگر از [[زید بن وهب جهنی]] آمده، روزی که [[حضرت علی]] {{ع}} [[پرچم]] [[سپاه]] را به [[هاشم مرقال]] داد، در آن روز [[هاشم]] دو [[زره]] به تن داشت، [[امام]] {{ع}} از روی [[مزاح]] به او فرمود: "ای [[هاشم بن عتبه|هاشم]]، آیا خوفی بر [[جان]] خودت نداری که یک چشم داری و [[ترسو]] باشی؟"

[[هاشم بن عتبه|هاشم]] در پاسخ [[امام]] {{ع}} عرض کرد: "به زودی خواهید دانست که خوفی ندارم، به [[خدا]] [[سوگند]]، چنان به میان جبهه‌های این [[اعراب]] یورش خواهم برد، مانند کسی که به قصد [[آخرت]] [[دست]] از [[دنیا]] کشیده باشد". سپس نیزه‌ای گرفت ولی همین که آن را تکان داد، [[شکست]]، بعد نیزۀ دیگری در دست گرفت و حرکت داد، آن را خشک و غیر قابل انعطاف یافت، آن را به دور انداخت، بعد نیزه‌ای نرم خواست و [[رایت]] و [[پرچم]] را بر آن بست، و چون [[پرچم]] را به [[عزم]] میدان به اهتزاز در آورد، مردی از [[قبیله بکر بن وائل]] و از [[یاران]] [[هاشم بن عتبه|هاشم]] چند بار فریاد برآورد: به پیش ای [[هاشم بن عتبه|هاشم]]، به پیش ای [[هاشم بن عتبه|هاشم]]، بعد به او گفت: ای [[هاشم بن عتبه|هاشم]]، تو را چه شده باد در گلو انداخته‌ای آیا [[ترس]] و بُزدلی بر تو چیره شده است؟

[[هاشم بن عتبه|هاشم]] وقتی این صدا را شنید، سؤال کرد: صاحب آن صدا کیست؟ گفتند: فلانی از [[یاران]] شماست. [[هاشم بن عتبه|هاشم]]، با اشاره به او گفت: آری، او [[اهل]] و سزاوار چنین سخنی است، بنابراین من پیش می‌روم چون دید من بر [[زمین]] افتادم، [[پرچم]] را برگیرد و حمله کند، سپس خطاب به نیروهای خودی گفت: "بندهای [[کفش]] و کمربندهای خویش را محکم ببندید، هرگاه دیدید که من [[پرچم]] را سه بار به حرکت درآوردم، بدانید که آهنگ حمله دارم، البته نباید هیچ کس از شما در حمله‌ها از من پیشی بگیرد".

[[جوان]] تحت تأثیر قرار گرفت و گفت: به [[خدا]] قسم، مرا [[نصیحت]] و [[راهنمایی]] کردی. سپس [[هاشم بن عتبه|هاشم]] گفت: "اما این که گفتی مولای ما [[نماز]] نمی‌خواند، باید بدانی که مولای ما نخستین کسی است که با [[پیامبر خدا]] {{صل}} [[نماز]] گزارد، و [[داناترین]] کس به [[احکام]] و [[فقه]] [[دین]]، و به [[رسول خدا]] {{صل}} نزدیکترین است و همه کسانی که با او می‌بینی [[قاریان قرآن]] و حاملان کتاب خدایند و برای [[تهجّد]] و [[راز و نیاز]] به درگاه [[خداوند]] و گزاردن [[نماز]]، شبها نمی‌خوابند. اینک از [[خدا]] بترس و از عقابش [[بیم]] کن و بیش از این [[گمراهان]] و سیه‌دلان تو را [[فریب]] ندهند.