پرش به محتوا

اجتناب از ظلم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
جز (جایگزینی متن - 'ref>[[دانشنامه نهج البلاغه' به 'ref>دین‌پرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه')
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست')
خط ۷: خط ۷:
# '''[[تفکر]] در آثار ظلم''': آثار ظلم را پیش از این برشمردیم. منظور از این راهکار این است که [[انسان]] به یاد داشته باشد که ظلم چه آثاری در پی دارد، توجه داشته باشد که [[ستم]] بر دیگران [[نعمت‌ها]] را [[تغییر]] می‌دهد، [[انتقام]] الاهی را بر می‌انگیزد، پیوندها را می‌گسلد، عمرها را کوتاه و [[خانه‌ها]] را ویران می‌کند، [[تباهی]] و [[ذلت]] را برای [[فرزندان]] و نسل‌های [[آینده]] به ارمغان می‌آورد و مهم‌تر از همه در [[قیامت]] [[عذاب]] [[ابدی]] را نصیب [[ظالم]] می‌کند.
# '''[[تفکر]] در آثار ظلم''': آثار ظلم را پیش از این برشمردیم. منظور از این راهکار این است که [[انسان]] به یاد داشته باشد که ظلم چه آثاری در پی دارد، توجه داشته باشد که [[ستم]] بر دیگران [[نعمت‌ها]] را [[تغییر]] می‌دهد، [[انتقام]] الاهی را بر می‌انگیزد، پیوندها را می‌گسلد، عمرها را کوتاه و [[خانه‌ها]] را ویران می‌کند، [[تباهی]] و [[ذلت]] را برای [[فرزندان]] و نسل‌های [[آینده]] به ارمغان می‌آورد و مهم‌تر از همه در [[قیامت]] [[عذاب]] [[ابدی]] را نصیب [[ظالم]] می‌کند.
# '''مطالعه حالات گذشتگان''': [[تاریخ]] [[بشر]] سرشار است از سرگذشت ستم‌پیشگان و [[اهل]] [[عدالت]]. مطالعه این سرگذشت‌ها که از نابودی [[اقوام]] و افراد [[ستمکار]] و کامیابی عدالت‌ورزان پرده برمی دارد، [[انسان]] را در راه [[عدالت‌ورزی]] و [[پرهیز]] از [[ستم]] [[استوار]] می‌کند.
# '''مطالعه حالات گذشتگان''': [[تاریخ]] [[بشر]] سرشار است از سرگذشت ستم‌پیشگان و [[اهل]] [[عدالت]]. مطالعه این سرگذشت‌ها که از نابودی [[اقوام]] و افراد [[ستمکار]] و کامیابی عدالت‌ورزان پرده برمی دارد، [[انسان]] را در راه [[عدالت‌ورزی]] و [[پرهیز]] از [[ستم]] [[استوار]] می‌کند.
# '''توجه به دست [[برتر]]''': توجه به آثار، هرچند برای [[پیشگیری]] و درمان ظلم بسیار مؤثر است، ولی درمان قطعی نیست. به همین [[دلیل]] در [[روایات]]، توجه به دست [[برتر]] [[خداوند]] به عنوان مجری و ضامن [[انتقام]] از [[ظالم]] به عنوان راهکاری مؤثر و قطعی پیشنهاد شده است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|اذْكُرْ عِنْدَ الظُّلْمِ عَدْلَ اللَّهِ فِيكَ وَ عِنْدَ الْقُدْرَةِ قُدْرَةَ اللَّهِ عَلَيْكَ}}<ref>میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۱۰۳.</ref>؛ هنگامی که میخواهی دست به [[ستم]] بگشایی به یاد بیاور که [[خدا]] با [[عدالت]] با تو [[رفتار]] خواهد کرد و هنگامی که قدرتی داری به یاد آور که [[خداوند]] نیز بر تو [[قدرت]] دارد. این سخن [[شریف]] دو باب از [[تفکر]] را در پیش روی [[انسان]] باز می‌کند: نخست [[تفکر]] در [[عدالت]] الاهی که موجب می‌شود ستمِ هیچ [[ستمکاری]] بی‌پاسخ نماند. [[امیرالمؤمنین]] می‌فرماید: هر کس [[شمشیر]] ظلم برکشد، با همان [[شمشیر]] کشته می‌شود هر کس چاهی برای برادرش بکند، خود در آن میافتد، هرکس پرده [[اسرار]] برادرش را پاره کند، [[عیوب]] و زشتی‌های خانه‌اش برملا می‌شود<ref>میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۱۰۳.</ref>. این بازخوردها که [[حضرت]] نام میبرد همه بازتاب [[عدل]] الاهی است که در [[جهان آفرینش]] به صورت [[قانون]] قطعی [[اجرا]] می‌شود؛ بنابراین اگر کسی به این [[سنت]] تغییرناپذیر توجه داشته و بداند که چوب ظلم‌ورزی بر سر خودش فرود میآید، [[دست]] از [[ستم]] بر میدارد. باب دوم، [[تفکر]] در [[قدرت]] خداست. [[انسان]] به طور طبیعی وقتی دست به [[ستم]] می‌گشاید که بداند کسی [[برتر]] از او نیست که پاسخ کردارش را بدهد. به همین [[دلیل]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} میفرماید: در آن هنگام که با [[احساس]] [[قدرت]] و [[برتری]] به سوی [[ستم]] پیش میروی، به یاد بیاور که دست [[قدرت خدا]] بالای سرت قرار دارد<ref>طوسی، امالی، ص۳۰۳.</ref>. این توجه باعث می‌شود که پای [[انسان]] در مسیر [[ستم]] بلرزد و دست از [[ستمکاری]] بردارد.
# '''توجه به دست [[برتر]]''': توجه به آثار، هرچند برای [[پیشگیری]] و درمان ظلم بسیار مؤثر است، ولی درمان قطعی نیست. به همین [[دلیل]] در [[روایات]]، توجه به دست [[برتر]] [[خداوند]] به عنوان مجری و ضامن [[انتقام]] از [[ظالم]] به عنوان راهکاری مؤثر و قطعی پیشنهاد شده است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|اذْكُرْ عِنْدَ الظُّلْمِ عَدْلَ اللَّهِ فِيكَ وَ عِنْدَ الْقُدْرَةِ قُدْرَةَ اللَّهِ عَلَيْكَ}}<ref>میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۱۰۳.</ref>؛ هنگامی که میخواهی دست به [[ستم]] بگشایی به یاد بیاور که [[خدا]] با [[عدالت]] با تو [[رفتار]] خواهد کرد و هنگامی که قدرتی داری به یاد آور که [[خداوند]] نیز بر تو [[قدرت]] دارد. این سخن [[شریف]] دو باب از [[تفکر]] را در پیش روی [[انسان]] باز می‌کند: نخست [[تفکر]] در [[عدالت]] الاهی که موجب می‌شود ستمِ هیچ [[ستمکاری]] بی‌پاسخ نماند. [[امیرالمؤمنین]] می‌فرماید: هر کس [[شمشیر]] ظلم برکشد، با همان [[شمشیر]] کشته می‌شود هر کس چاهی برای برادرش بکند، خود در آن میافتد، هرکس پرده [[اسرار]] برادرش را پاره کند، [[عیوب]] و زشتی‌های خانه‌اش برملا می‌شود<ref>میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۱۰۳.</ref>. این بازخوردها که [[حضرت]] نام میبرد همه بازتاب [[عدل]] الاهی است که در [[جهان آفرینش]] به صورت [[قانون]] قطعی [[اجرا]] می‌شود؛ بنابراین اگر کسی به این [[سنت]] تغییرناپذیر توجه داشته و بداند که چوب ظلم‌ورزی بر سر خودش فرود میآید، دست از [[ستم]] بر میدارد. باب دوم، [[تفکر]] در [[قدرت]] خداست. [[انسان]] به طور طبیعی وقتی دست به [[ستم]] می‌گشاید که بداند کسی [[برتر]] از او نیست که پاسخ کردارش را بدهد. به همین [[دلیل]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} میفرماید: در آن هنگام که با [[احساس]] [[قدرت]] و [[برتری]] به سوی [[ستم]] پیش میروی، به یاد بیاور که دست [[قدرت خدا]] بالای سرت قرار دارد<ref>طوسی، امالی، ص۳۰۳.</ref>. این توجه باعث می‌شود که پای [[انسان]] در مسیر [[ستم]] بلرزد و دست از [[ستمکاری]] بردارد.
=== دوم: راه‌های عملی درمان ظلم ===
=== دوم: راه‌های عملی درمان ظلم ===
راه‌ها عملی درمان [[ستمکاری]] به دو شاهراه عمده بر میگردد: نخست [[تزکیه]] و [[تهذیب نفس]] و دیگر تحکیم پایه‌های [[ایمان]]. برای [[تزکیه نفس]] باید قوای [[نفسانی]] را به حالت [[اعتدال]] آوریم تا نه تنها [[بدی‌ها]] از [[ساحت]] وجود ما رخت بربندد، بلکه میل به [[بدی]] هم در نفس نماند و برای تحکیم پایه‌های [[ایمان]] باید به راهکارهایی که [[شریعت]] پیش روی ما نهاده است، عمل کنیم.
راه‌ها عملی درمان [[ستمکاری]] به دو شاهراه عمده بر میگردد: نخست [[تزکیه]] و [[تهذیب نفس]] و دیگر تحکیم پایه‌های [[ایمان]]. برای [[تزکیه نفس]] باید قوای [[نفسانی]] را به حالت [[اعتدال]] آوریم تا نه تنها [[بدی‌ها]] از [[ساحت]] وجود ما رخت بربندد، بلکه میل به [[بدی]] هم در نفس نماند و برای تحکیم پایه‌های [[ایمان]] باید به راهکارهایی که [[شریعت]] پیش روی ما نهاده است، عمل کنیم.
۲۱۸٬۷۸۱

ویرایش