بنی‌جذیمه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بنی‌جذیمه در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۱

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲ مارس ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش

@@ خط ۲۷: / خط ۲۷: @@
 [[خداوند]] در آیه {{متن قرآن|وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ حَتَّى يُهَاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا}}<ref>«آنها دوست می‌دارند چنان که خود کافر شدند شما (نیز) کافر می‌شدید تا با ایشان یگانه می‌بودید پس هیچ‌یک از آنان را دوست مگیرید تا در راه خداوند هجرت کنند و اگر رویگردان شدند هر کجا آنان را یافتید بگیرید و بکشید و از ایشان یار و یاوری مگیرید» سوره نساء، آیه ۸۹.</ref> [[مسلمانان]] را از [[دوستی با کافران]] و [[منافقان]] منع کرده و آنان را به [[پیکار]] با آن دسته از کافرانی که بر ضدّ مسلمانان [[اقدام]] می‌‌کنند فرا خوانده است؛ آنگاه در آیه {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا}}<ref>«مگر آنان را که با گروهی وابستگی دارند که میان شما و ایشان پیمانی است یا آنکه با دلتنگی از نبرد با شما و یا نبرد با قوم خویش، نزد شما آمده‌اند- و اگر خداوند می‌خواست آنان را بر شما چیرگی می‌داد و با شما به نبرد می‌پرداختند- باری، اگر اینان از شما کناره‌جویی کردند و با شما نبرد نکردند و از در سازش درآمدند، خداوند برای شما (در تجاوز) بر آنان راهی ننهاده است» سوره نساء، آیه ۹۰.</ref>، [[نبرد]] با [[قبایل]] و افرادی را که با پیامبر {{صل}} [[پیمان]] عدم تعرض داشته‌‌اند منع کرده و آنان را از [[حکم]] پیشین استثنا کرده است. مطابق قول [[عکرمه]] این آیه مربوط به بنی‌‌جذیمه است؛<ref>جامع‌‌البیان، مج ۴، ج ۵، ص ۲۶۸؛ تفسیر ابن ابی حاتم، ج ۳، ص‌‌۱۰۲۷؛ تفسیر جلالین، ص ۲۶۳.</ref> اما [[مقاتل]] این آیه را مربوط به پیمان [[خزاعه]] و [[بنی‌جذیمه]] و بنو مدلج و [[هلال ‌‌بن‌‌ عُویمِر]] و [[سُراقة ‌‌بن مالک]] دانسته است؛<ref>تفسیر مقاتل، ج ۱، ص ۳۹۶.</ref> همچنین ادامه آیه را که به تنگی عرصه (حَصِرَت صُدورُهُم) برای برخی قبایل اشاره دارد مربوط به بنی‌‌جذیمه دانسته است.
-مفسران در [[تفسیر]] و توضیح آیاتی مانند آیه یاد شده که از سویی می‌‌تواند مصادیق متعددی داشته باشد و از سوی دیگر گزارش‌های [[تاریخی]] کافی برای انصراف آیه به موردی خاص وجود ندارد، [[دست]] به تعمیم زده و هر آنچه از رخدادهای تاریخی دوره [[پیامبر]] را که می‌‌توانست این [[آیه]] آن را [[پوشش]] دهد به عنوان توضیح و مصداق آیه آورده‌‌اند؛ اما در گزارش‌های کتب [[تاریخ]] و [[سیره]] درباره [[بنی‌جذیمه]] گزارشی که با آن بتوان، پیوندی میان بنی‌‌جذیمه و این آیه برقرار کرد یافت نمی‌‌شود و به احتمال چون این آیه درباره [[قبایل]] [[کنانی]] دیگری مانند بنی‌‌ضمره و بنی‌‌مدلج دانسته شده به [[قبیله]] بنی‌جذیمه که از جمله قبایل کنانی است نیز تسری داده شده است، افزون بر این موقعیت جغرافیایی بنی‌‌جذیمه که در جنوب [[مکه]] سکونت داشت با موقعیت جغرافیایی دو قبیله کنانی دیگر (بنی‌‌ضمره و بنی‌‌مدلج) که جایگاهشان به [[مدینه]] نزدیک‌‌تر بود تا به مکه، و اینکه بنی‌‌جذیمه به‌‌جهت فاصله مکانی از تیررس پیامبر دور بود، نمی‌‌توانست جذیمیان را در موقعیتی قرار دهد که به [[پناه]] آوردن به پیامبر یا قبایل کنانی همتای خود وادار شوند.
+مفسران در [[تفسیر]] و توضیح آیاتی مانند آیه یاد شده که از سویی می‌‌تواند مصادیق متعددی داشته باشد و از سوی دیگر گزارش‌های [[تاریخی]] کافی برای انصراف آیه به موردی خاص وجود ندارد، دست به تعمیم زده و هر آنچه از رخدادهای تاریخی دوره [[پیامبر]] را که می‌‌توانست این [[آیه]] آن را [[پوشش]] دهد به عنوان توضیح و مصداق آیه آورده‌‌اند؛ اما در گزارش‌های کتب [[تاریخ]] و [[سیره]] درباره [[بنی‌جذیمه]] گزارشی که با آن بتوان، پیوندی میان بنی‌‌جذیمه و این آیه برقرار کرد یافت نمی‌‌شود و به احتمال چون این آیه درباره [[قبایل]] [[کنانی]] دیگری مانند بنی‌‌ضمره و بنی‌‌مدلج دانسته شده به [[قبیله]] بنی‌جذیمه که از جمله قبایل کنانی است نیز تسری داده شده است، افزون بر این موقعیت جغرافیایی بنی‌‌جذیمه که در جنوب [[مکه]] سکونت داشت با موقعیت جغرافیایی دو قبیله کنانی دیگر (بنی‌‌ضمره و بنی‌‌مدلج) که جایگاهشان به [[مدینه]] نزدیک‌‌تر بود تا به مکه، و اینکه بنی‌‌جذیمه به‌‌جهت فاصله مکانی از تیررس پیامبر دور بود، نمی‌‌توانست جذیمیان را در موقعیتی قرار دهد که به [[پناه]] آوردن به پیامبر یا قبایل کنانی همتای خود وادار شوند.
 [[مفسران]] [[آیات]] {{متن قرآن|بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«(این) بیزاری خداوند و پیامبر اوست از مشرکانی که با آنان پیمان بسته‌اید» سوره توبه، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«مگر کسانی از مشرکان که با آنان پیمان بسته‌اید سپس چیزی از (پیمان) شما نکاسته‌اند و در برابر شما از کسی پشتیبانی نکرده‌اند؛ پیمان اینان را تا پایان زمانشان پاس بدارید؛ بی‌گمان خداوند پرهیزکاران را دوست می‌دارد» سوره توبه، آیه ۴.</ref>، {{متن قرآن|كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«چگونه مشرکان را نزد خداوند و پیامبرش پیمانی تواند بود؟ جز کسانی که با آنها در کنار مسجد الحرام پیمان بسته‌اید پس تا (در پیمان خود) با شما پایدارند شما نیز (بر پیمان) با آنان پایدار بمانید که خداوند پرهیزگاران را دوست می‌دارد» سوره توبه، آیه ۷.</ref> را که به پیمانهای [[مشرکان]] با [[رسول خدا]] {{صل}} اشاره می‌‌کند، درباره قبایلی چون بنی‌‌جذیمه دانسته‌‌اند. آیات یاد شده پیمانهای رسول خدا {{صل}} با مشرکان را ملغا اعلام کرده، تنها کسانی را که بر [[پیمان]] پایبند بوده‌‌اند استثنا ‌‌می‌‌کند. مفسران در این زمینه نیز با مراجعه به گزارشهای [[تاریخی]] به مصداق یابی پرداخته و از جمله قبایلی را که در [[صلح حدیبیه]] با [[قریش]] همراه شدند ولی مانند قریش پیمان نشکستند بنی‌‌جذیمه دانسته و ادامه آیات را که [[مسلمانان]] را به [[تعهد]] بر پیمان تا پایان [[زمان]] آن سفارش می‌‌کند، درباره این قبایل دانسته‌‌اند.