حدیث در علوم حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = حدیث

| عنوان مدخل  = حدیث

| پرسش مرتبط  =  

}}

== معنای حدیث ==

[[شهید ثانی]] بر این نظر است که حدیث و خبر مترادف‌اند و به این معنا شامل [[سخن پیامبر]] {{صل}}، [[امام]] [[معصوم]]، [[صحابی]]، [[تابعی]] و علمای [[صالح]] و دیگران هم می‌شود و عمل و تقریر آنان را نیز در بر می‌گیرد. این معنا مشهور‌تر و موافق با معنای لغوی آن است؛ اما گاهی حدیث به آنچه از معصوم، اعم از [[پیامبر]] و امام [[نقل]] شده گفته می‌شود و خبر به آنچه از دیگران نقل گردیده است؛ به همین جهت به کسی که [[تاریخ]] نقل می‌کند اخباری و به آنکه به نقل [[سنت نبوی]] مشغول است، [[محدث]] گویند<ref>شهید ثانی، الرعایه، ص۵۳-۵۴.</ref>. برخی بر این نظرند اخباری در [[عرف]] [[اهل حدیث]] از [[عامه]] و [[خاصه]] بر [[اهل]] تاریخ و [[سیره]] و کسانی که مانند آنان هستند، اطلاق شده است<ref>علی‌اکبر غفاری، تلخیص مقباس الهدایه، ص۱۱-۱۲.</ref>. بر اساس این تفاوت گفته‌اند: حدیث چیزی است که از قول معصوم، عمل و تقریر وی حکایت دارد و به این اعتبار به صحیح و غیرصحیح تقسیم می‌شود. در این صورت آنچه مربوط به غیرمعصوم است، حدیث نخواهد بود<ref>جعفر سبحانی، أصول الحدیث، ص۱۵: {{عربی|هو كلام يحكي قول المعصوم أو فعله أو تقريره و بهذا الإعتبار ينقسم الى الصحيح و مقابله}}.</ref>.

برای دریافت حدیث هشت [[راه]] ذکر کرده‌اند که پنج راه دریافت آن مهم‌تر است: شنیدن از استاد و [[معلم]]، اجازه نقل از کتاب وی یا کتابی که در [[اختیار]] دارد، عرضه [[احادیث]] کتابی به استاد برای [[اطمینان]] از صحت آن، مناوله یعنی از کتاب استاد با اجازه وی [[نقل حدیث]] نقل کنند<ref>شهید ثانی، الرعایه، ص۴۲؛ کاظم مدیر شانه‌چی، درایة الحدیث، ص۱۳۶.</ref> و وجاده یعنی یافتن؛ برای مثال کتابی را دیده که روی آن نوشته شده این [[کتاب]] [[شیخ طوسی]] است. این نوع دریافت حدیث را ضعیف‌ترین نوع آن دانسته‌اند؛ چون ممکن است کاتبی به [[اشتباه]] یا به [[دروغ]] این کتاب را از شیخ طوسی دانسته باشد. این روش قابل اعتماد نیست، مگر اینکه با قراین و شواهد دیگر [[تأیید]] شود. البته امروزه که نقل حدیث با سماع و اجازه و عرضه عملاً [[منسوخ]] شده است؛ باید با شواهد و قراین قابل اعتماد، انتساب کتابی را به عالمی [[اثبات]] کرد و پس از اثبات صحت، درباره مطالب آن [[داوری]] نمود.

== منابع ==