پرش به محتوا

حمد: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ مارس ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[حمد]] نه [[مدح]] [[خالص]] است و نه [[سپاس‌گزاری]] خالص؛ پس چیست؟ می‌توان گفت اگر هر دو را به هم ترکیب کنیم؛ [[حمد]] است. یعنی مقامی که هم لایق [[ستایش]] است به [[دلیل]] [[عظمت]] و جلال و [[حسن]] و کمال و بهاء و [[زیبایی]] که دارد، و هم لایق [[سپاسگزاری]] است به دلیل احسان‌ها و [[نیکی‌ها]] که از [[ناحیه]] او رسیده است؛ آنجاست که کلمه حمد به کار می‌رود. حمد مخصوص [[خداوند]] است. بعید نیست که در معنی حمد؛ مفهوم دیگری نیز دخالت داشته باشد و آن مفهوم [[پرستش]] است. پس در مفهوم حمد سه عنصر در آن واحد دخیل است: ستایش؛ [[سپاس]]؛ پرستش؛ به عبارت دیگر حمد؛ ستایش سپاسگزارانه پرستشانه است. شاید اینکه طبق این [[آیه]]: حمد مخصوص خداوند است و غیر او محمودی نیست، از این جهت است که در مفهوم حمد؛ مفهوم پرستش هم هست.
«حمد» نه «[[مدح]]» [[خالص]] است و نه «[[سپاس‌گزاری]]» خالص؛ پس چیست؟ می‌توان گفت اگر هر دو را به هم ترکیب کنیم؛ «حمد» است. یعنی مقامی که هم لایق [[ستایش]] است به [[دلیل]] [[عظمت]] و جلال و [[حسن]] و کمال و بهاء و [[زیبایی]] که دارد، و هم لایق [[سپاسگزاری]] است به دلیل احسان‌ها و [[نیکی‌ها]] که از [[ناحیه]] او رسیده است؛ آنجاست که کلمه حمد به کار می‌رود. حمد مخصوص [[خداوند]] است. بعید نیست که در معنی حمد؛ مفهوم دیگری نیز دخالت داشته باشد و آن مفهوم [[پرستش]] است. پس در مفهوم حمد سه عنصر در آن واحد دخیل است: ستایش؛ [[سپاس]]؛ پرستش؛ به عبارت دیگر حمد؛ ستایش سپاسگزارانه پرستشانه است. شاید اینکه طبق این [[آیه]]: حمد مخصوص خداوند است و غیر او محمودی نیست، از این جهت است که در مفهوم حمد؛ مفهوم پرستش هم هست.


[[مفسرین]] در این جهت [[اتفاق نظر]] دارند که معنی آیه این است که تمام «حمد»ها از آن [[خدا]] است. اگر در کلمه حمد غیر از سپاسگزاری مفهوم [[خضوع]] و [[فروتنی]] عابدانه نباشد؛ و تنها معنای حمد سپاسگزاری باشد؛ چرا نباید [[انسان]] در مقابل وسائط [[انسانی]] که خدا برای او قرار داده است سپاسگزاری کند؟ مخلوقاتی که خدا به وسیله آنها خیری به انسان می‌رساند؛ نیز باید سپاسگزار و قدردان آنان بود. تا آنجا که گفته شده است {{متن حدیث|من لم يشكر المخلوق لم يشكر الخالق‏}} هر کس مخلوق را سپاسگذار نباشد؛ [[خالق]] را سپاسگزار نبوده است. [[پدر]]، [[مادر]]، معلّم و تمام آنها که همواره وجود انسان مشمول خیرها و احسان‌های آنان بوده است همه را باید [[شکرگزار]] بود؛ هیچ‌گاه نمی‌توان به عذر اینکه من [[شکر]] خدا را می‌کنم و به [[بندگان]] کاری ندارم، آنان را فراموش کرد و شکر نعمتشان را به جای نیاورد. ولی باید توجه داشت که این طور نیست که یک جا [[بنده]] را باید شکر کرد و یک جا خدا را، بلکه در همان حال که [[بنده]] را [[سپاسگزاری]] می‌کنید؛ باید توجه داشته باشید که بنده [[استقلال]] ندارد، در همان چیزی که از [[ناحیه]] بنده به [[انسان]] رسیده است [[خداوند]] پیش از آن [[استحقاق]] [[شکر]] دارد.
[[مفسرین]] در این جهت [[اتفاق نظر]] دارند که معنی آیه این است که تمام «حمد»ها از آن [[خدا]] است. اگر در کلمه حمد غیر از سپاسگزاری مفهوم [[خضوع]] و [[فروتنی]] عابدانه نباشد؛ و تنها معنای حمد سپاسگزاری باشد؛ چرا نباید [[انسان]] در مقابل وسائط [[انسانی]] که خدا برای او قرار داده است سپاسگزاری کند؟ مخلوقاتی که خدا به وسیله آنها خیری به انسان می‌رساند؛ نیز باید سپاسگزار و قدردان آنان بود. تا آنجا که گفته شده است {{متن حدیث|من لم يشكر المخلوق لم يشكر الخالق‏}} هر کس مخلوق را سپاسگذار نباشد؛ [[خالق]] را سپاسگزار نبوده است. [[پدر]]، [[مادر]]، معلّم و تمام آنها که همواره وجود انسان مشمول خیرها و احسان‌های آنان بوده است همه را باید [[شکرگزار]] بود؛ هیچ‌گاه نمی‌توان به عذر اینکه من [[شکر]] خدا را می‌کنم و به [[بندگان]] کاری ندارم، آنان را فراموش کرد و شکر نعمتشان را به جای نیاورد. ولی باید توجه داشت که این طور نیست که یک جا [[بنده]] را باید شکر کرد و یک جا خدا را، بلکه در همان حال که [[بنده]] را [[سپاسگزاری]] می‌کنید؛ باید توجه داشته باشید که بنده [[استقلال]] ندارد، در همان چیزی که از [[ناحیه]] بنده به [[انسان]] رسیده است [[خداوند]] پیش از آن [[استحقاق]] [[شکر]] دارد.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش