معصیت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←اسباب گناه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
[[امام خمینی]] با استناد به [[روایات]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار{{ع}}، ۲۵/۲۰۴ – ۲۰۵ و ۶۰/۱۸۳.</ref> بر این [[باور]] است که نسبت گناه به افراد، مختلف و دارای مراتب است؛ چنانکه برخی [[اعمال]]، برای افراد عادی گناه محسوب نمیشود، ولی برای [[مقربان]] [[درگاه الهی]]، گناه شمرده میشود؛ برای مثال توجه به عالم کثرت برای مقربان، گناه و [[ذنب]] است، ولی به اصطلاح عرف عام، گناه نیست.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۴۲ ـ ۳۴۳.</ref> با اینکه گناه در هر صورتی، [[تضییع حق]] [[الهی]] است، در تقسیمی دیگر، به اعتبار اینکه تنها تضییع [[حق خداوند]] یا [[مردم]]، به گناهانی که متعلق آن [[حقالله]] و یا [[حقالناس]] است، تقسیم میشود و [[پذیرش توبه]] در گناهانی که مربوط به [[حق مردم]] است، منوط به [[رضایت]] آنها میگردد.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۴۳؛ نراقی، احمد، معراج السعاده، ۶۸۷ ـ ۶۸۸.</ref> [[امام خمینی]] نیز با استناد به بعضی [[روایات]]،<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۱۲/۲۸۰ ـ ۲۸۱.</ref> گناهانی مانند [[غیبت]] را ـ که مربوط به [[حق مردم]] است ـ شدیدتر میداند؛ ازآنرو که [[بخشودگی]] آنها به [[رضایت]] مخلوق هم نیاز دارد و اگر [[انسان]] با این [[گناهان]] از [[دنیا]] برود، کارش بسیار مشکل میشود؛ زیرا در [[حقوق الهی]] سر و کار انسان با شخص [[رحیم]] است، اما اگر سر و کار انسان با [[مردم]] باشد، ممکن است گرفتار کسی شود که به این آسانی از او نگذرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۷ ـ ۳۰۹.</ref> ایشان با توجه به وجود گناهان فردی و [[اجتماعی]]، هم بر [[ترک گناهان]] فردی تأکید میکرد و هم به گناهانی که دارای آثار اجتماعی هستند، هشدار میداد و به مناسبتهای گوناگون، مردم و [[مسئولان]] را به رعایت [[حقالناس]] سفارش میکرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۷؛ امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۲۳ و ۱۹/۱۶۳.</ref> به [[اعتقاد]] ایشان، ازجمله [[گناهان بزرگ]] و نابخشودنی، گناهانی است که آسیباش متوجه تمام [[جامعه]] گردد؛ همانند [[اختلاف]] و [[تفرقهافکنی]] بین [[مسلمانان]]، <ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۴۱۷ و ۱۱/۱۷۶ ـ ۱۷۷.</ref> [[تضعیف]] [[حکومت اسلامی]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۵۶.</ref> رهاکردن سنگر [[علم]] [[دین]] و دنیا<ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۳۲۷.</ref> و [[مسامحه]] در [[تربیت جوانان]].<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۰ و ۲۱۸.</ref> ایشان اعمالی که منجر به صدمه زدن به [[اسلام]] میشود را [[خیانت]] به اسلام و [[جرم]] و گناهی نابخشودنی میداند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۹۷ و ۱۳/۴۳۵.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر، احمد]]، [[گناه (مقاله)|مقاله «گناه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۸، ص۵۷۰ – ۵۷۶.</ref> | [[امام خمینی]] با استناد به [[روایات]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار{{ع}}، ۲۵/۲۰۴ – ۲۰۵ و ۶۰/۱۸۳.</ref> بر این [[باور]] است که نسبت گناه به افراد، مختلف و دارای مراتب است؛ چنانکه برخی [[اعمال]]، برای افراد عادی گناه محسوب نمیشود، ولی برای [[مقربان]] [[درگاه الهی]]، گناه شمرده میشود؛ برای مثال توجه به عالم کثرت برای مقربان، گناه و [[ذنب]] است، ولی به اصطلاح عرف عام، گناه نیست.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۴۲ ـ ۳۴۳.</ref> با اینکه گناه در هر صورتی، [[تضییع حق]] [[الهی]] است، در تقسیمی دیگر، به اعتبار اینکه تنها تضییع [[حق خداوند]] یا [[مردم]]، به گناهانی که متعلق آن [[حقالله]] و یا [[حقالناس]] است، تقسیم میشود و [[پذیرش توبه]] در گناهانی که مربوط به [[حق مردم]] است، منوط به [[رضایت]] آنها میگردد.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۴۳؛ نراقی، احمد، معراج السعاده، ۶۸۷ ـ ۶۸۸.</ref> [[امام خمینی]] نیز با استناد به بعضی [[روایات]]،<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۱۲/۲۸۰ ـ ۲۸۱.</ref> گناهانی مانند [[غیبت]] را ـ که مربوط به [[حق مردم]] است ـ شدیدتر میداند؛ ازآنرو که [[بخشودگی]] آنها به [[رضایت]] مخلوق هم نیاز دارد و اگر [[انسان]] با این [[گناهان]] از [[دنیا]] برود، کارش بسیار مشکل میشود؛ زیرا در [[حقوق الهی]] سر و کار انسان با شخص [[رحیم]] است، اما اگر سر و کار انسان با [[مردم]] باشد، ممکن است گرفتار کسی شود که به این آسانی از او نگذرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۷ ـ ۳۰۹.</ref> ایشان با توجه به وجود گناهان فردی و [[اجتماعی]]، هم بر [[ترک گناهان]] فردی تأکید میکرد و هم به گناهانی که دارای آثار اجتماعی هستند، هشدار میداد و به مناسبتهای گوناگون، مردم و [[مسئولان]] را به رعایت [[حقالناس]] سفارش میکرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۷؛ امام خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۲۳ و ۱۹/۱۶۳.</ref> به [[اعتقاد]] ایشان، ازجمله [[گناهان بزرگ]] و نابخشودنی، گناهانی است که آسیباش متوجه تمام [[جامعه]] گردد؛ همانند [[اختلاف]] و [[تفرقهافکنی]] بین [[مسلمانان]]، <ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۴۱۷ و ۱۱/۱۷۶ ـ ۱۷۷.</ref> [[تضعیف]] [[حکومت اسلامی]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۰/۵۶.</ref> رهاکردن سنگر [[علم]] [[دین]] و دنیا<ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۳۲۷.</ref> و [[مسامحه]] در [[تربیت جوانان]].<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۰ و ۲۱۸.</ref> ایشان اعمالی که منجر به صدمه زدن به [[اسلام]] میشود را [[خیانت]] به اسلام و [[جرم]] و گناهی نابخشودنی میداند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۹۷ و ۱۳/۴۳۵.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر، احمد]]، [[گناه (مقاله)|مقاله «گناه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۸، ص۵۷۰ – ۵۷۶.</ref> | ||
== | == اسباب گناه == | ||
علمای اخلاق، عواملی برای [[ارتکاب گناه]] و اصرار بر آن برشمردهاند؛ ازجمله: | |||
# | #تبعیت از هوای نفس؛ | ||
#[[غلبه]] [[شهوات]]؛ | #[[غلبه]] [[شهوات]]؛ | ||
#[[تسلط]] [[شیطان]]؛<ref>(غزالی، احیاء علوم الدین، ۸/۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ ورام، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (مجموعة ورام)، ۱/۱۸۹؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۵/۴۹)</ref> | #[[تسلط]] [[شیطان]]؛<ref>(غزالی، احیاء علوم الدین، ۸/۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ ورام، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (مجموعة ورام)، ۱/۱۸۹؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۵/۴۹)</ref> | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
[[امام خمینی]] نیز به برخی عوامل [[ارتکاب گناهان]] اشاره کرده است: | [[امام خمینی]] نیز به برخی عوامل [[ارتکاب گناهان]] اشاره کرده است: | ||
#نقصان [[ایمان]] و [[یقین]] شخص است.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۵۵۲.</ref> به [[اعتقاد]] ایشان، اگر [[انسان]] یقین کند و ایمان بیاورد که عالم محضر خداست و خداوند در همه جا حاضر و ناظر است، ممکن نیست [[مرتکب گناه]] شود؛<ref>امام خمینی، جهاد اکبر، ۴۹.</ref> از اینرو [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] که از یقین و [[اطمینان]] کامل برخوردارند، [[معصوم]] از [[گناه]] هستند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۵۵۲.</ref> | |||
#[[حب دنیا]] و [[حب نفس]] است که منشأ اصلی [[گناهان]] [[انسان]] است.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۴۹؛ امام خمینی، سرّ الصلاة، ۳۰ ـ ۳۱.</ref> | #[[حب دنیا]] و [[حب نفس]] است که منشأ اصلی [[گناهان]] [[انسان]] است.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۴۹؛ امام خمینی، سرّ الصلاة، ۳۰ ـ ۳۱.</ref> | ||
#کوچک شمردن گناه است؛<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۷۱.</ref> | #کوچک شمردن گناه است؛<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۷۱.</ref> |