اسم مستأثر در عرفان اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'عرفان نظری' به 'عرفان نظری'
جز (جایگزینی متن - 'صاحب نظران' به 'صاحبنظران') |
جز (جایگزینی متن - 'عرفان نظری' به 'عرفان نظری') |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== دیدگاه [[امام خمینی]] درباره [[اسم مستأثر]] == | == دیدگاه [[امام خمینی]] درباره [[اسم مستأثر]] == | ||
[[حضرت امام خمینی]] به لحاظ ویژگیهای منحصر به فردی که داشت، تحولات چشمگیری در [[جهان اسلام]] و [[علوم اسلامی]] به وجود آورد که نیاز به بیان نیست. این [[عارف]] ربانی در [[عرفان اسلامی]]، از [[صاحبنظران]] بنام معاصر است و با دقت و ژرفنگری در مباحث [[عرفان]] | [[حضرت امام خمینی]] به لحاظ ویژگیهای منحصر به فردی که داشت، تحولات چشمگیری در [[جهان اسلام]] و [[علوم اسلامی]] به وجود آورد که نیاز به بیان نیست. این [[عارف]] ربانی در [[عرفان اسلامی]]، از [[صاحبنظران]] بنام معاصر است و با دقت و ژرفنگری در مباحث [[عرفان نظری]] [[مکتب]] [[ابن عربی]]، آرا و ابتکارات ویژهای ارائه نمود که از دید سایر عارفان مخفی بود. تعلیقات ایشان بر شرح [[فصوص الحکم قیصری (کتاب)|فصوص الحکم قیصری]] و به خصوص [[مصباح الانس ابن فناری (کتاب)|مصباح الانس ابن فناری]] و به طور عموم سایر تألیفات [[عرفانی]] او، مشحون از نظرات او میباشد. | ||
یکی از تحقیقات ابتکاری امام خمینی «دیدگاه ایشان درباره اسم مستأثر» است که با دیدگان عارفان بزرگی، چون [[ابن عربی]]، قونوی، قیصری کاملاً متفاوت است. ما دیدگاه حضرت امام را تقریر میکنیم و در لابهلای مطالب، به بررسی و [[داوری]] [[اختلاف]] دیدگاه ایشان با [[عارفان]] دیگر میپردازیم: «وجود، یا به تجلی [[غیبی]] احدی که همه [[اسما]] و صفات در ساحتش [[مقهور]] و مستهلکند تجلی میکند و این تجلی به [[اسم مستأثر]] که هفتاد و سومین حرف از حروف [[اسم اعظم]] است، واقع میشود که [[مقام]] به شرط لایی همین است، و در این مقام، برای [[حق تعالی]] اسمی است که این اسم بر احدی معلوم نیست و حق تعالی متفرّد به [[علم]] به آن اسم است و آن نام [[مقدس]] در [[علم غیب]] [[خدای تعالی]] برگزیده و انحصاری او است و این تجلی، همان تجلی [[غیب]] احدی است که به وجهه غیبیه حضرت [[فیض]] [[اقدس]] واقع میشود، و اما ذات [[حق]] از حیث ذات در هیچ مرآتی از مرآتها تجلی نمیکند و هیچ رهروی از [[اهل الله]]، تاب [[شهود]] او را ندارد.»..<ref>امام خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم... ، ص۱۴؛ محمدی گیلانی، اسم مستأثر، ص۳۸.</ref>. | یکی از تحقیقات ابتکاری امام خمینی «دیدگاه ایشان درباره اسم مستأثر» است که با دیدگان عارفان بزرگی، چون [[ابن عربی]]، قونوی، قیصری کاملاً متفاوت است. ما دیدگاه حضرت امام را تقریر میکنیم و در لابهلای مطالب، به بررسی و [[داوری]] [[اختلاف]] دیدگاه ایشان با [[عارفان]] دیگر میپردازیم: «وجود، یا به تجلی [[غیبی]] احدی که همه [[اسما]] و صفات در ساحتش [[مقهور]] و مستهلکند تجلی میکند و این تجلی به [[اسم مستأثر]] که هفتاد و سومین حرف از حروف [[اسم اعظم]] است، واقع میشود که [[مقام]] به شرط لایی همین است، و در این مقام، برای [[حق تعالی]] اسمی است که این اسم بر احدی معلوم نیست و حق تعالی متفرّد به [[علم]] به آن اسم است و آن نام [[مقدس]] در [[علم غیب]] [[خدای تعالی]] برگزیده و انحصاری او است و این تجلی، همان تجلی [[غیب]] احدی است که به وجهه غیبیه حضرت [[فیض]] [[اقدس]] واقع میشود، و اما ذات [[حق]] از حیث ذات در هیچ مرآتی از مرآتها تجلی نمیکند و هیچ رهروی از [[اهل الله]]، تاب [[شهود]] او را ندارد.»..<ref>امام خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم... ، ص۱۴؛ محمدی گیلانی، اسم مستأثر، ص۳۸.</ref>. | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== نتیجهگیری == | == نتیجهگیری == | ||
در نتیجه، اسم مستأثر، مظهر مستأثر دارد، این مطلب کاملاً با [[روایت]] دوم که در گذشته بیان شد، همآهنگ است، زیرا در آن روایت آمده است: [[خدا]] را به بندهای قسم میداد که آن [[بنده]] مستأثر در علم غیب حضرت احدیت است، که این بنده مستأثر، همان [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} است که البته معلوم است، مراد [[روح]] و [[حقیقت]] [[محمدی]] است، نه [[جسم]] عنصری آن حضرت؛ پس اگر به نظر امام خمینی، اسم مستأثر، مظهر مستأثر دارد، طبق این روایت، آن مظهر مستأثر، حقیقت و روح محمدی {{صل}} است که بنده کامل و مستأثر است. | در نتیجه، اسم مستأثر، مظهر مستأثر دارد، این مطلب کاملاً با [[روایت]] دوم که در گذشته بیان شد، همآهنگ است، زیرا در آن روایت آمده است: [[خدا]] را به بندهای قسم میداد که آن [[بنده]] مستأثر در علم غیب حضرت احدیت است، که این بنده مستأثر، همان [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} است که البته معلوم است، مراد [[روح]] و [[حقیقت]] [[محمدی]] است، نه [[جسم]] عنصری آن حضرت؛ پس اگر به نظر امام خمینی، اسم مستأثر، مظهر مستأثر دارد، طبق این روایت، آن مظهر مستأثر، حقیقت و روح محمدی {{صل}} است که بنده کامل و مستأثر است. | ||
از طرفی، یکی از اصول مسلّم [[عرفان]] | از طرفی، یکی از اصول مسلّم [[عرفان نظری]] این است که همه اسما، تحت [[پوشش]] [[اسم اعظم]] هستند<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیه، ص۲۹.</ref>؛ پس اسم مستأثر هم تحت پوشش اسم اعظم است و به تعبیر لطیف و شیرین روایت اول، اسم اعظم، هفتاد و سه حرف ([[علم]]) است که اسم مستأثر، هفتاد و سومین حرف (علم) آن است. از طرف دیگر، [[انسان کامل]] که همان حقیقت روح محمدی {{صل}} است، مظهر و صاحب اسم اعظم است<ref>قیصری، شرح فصوص، ج۱، ص۴۸ و ۱۷۶ و ۱۷۸.</ref>. | ||
از مجموع مطالب بالا این نتیجه به خوبی گرفته میشود که مظهر اسم مستأثر، همان انسان کامل و حقیقت روح محمدی {{صل}} است. مقایسه اسم اعظم و [[اسم مستأثر]] در تعیین و تعریفِ [[اسم اعظم]]، آرای گوناگونی ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره میشود: | از مجموع مطالب بالا این نتیجه به خوبی گرفته میشود که مظهر اسم مستأثر، همان انسان کامل و حقیقت روح محمدی {{صل}} است. مقایسه اسم اعظم و [[اسم مستأثر]] در تعیین و تعریفِ [[اسم اعظم]]، آرای گوناگونی ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره میشود: |