ولایت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←نخست: تقسیم به تکوینی و تشریعی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
ولایت دو شعبه دارد: | ولایت دو شعبه دارد: | ||
# [[ولایت تکوینی]]: این ولایت، مقامی [[معنوی]] است و به مقتضای آن [[اهل بیت]] {{عم}} به [[اذن خداوند]] بر امور عالم مسلط و [[حق تصرف]] در آن را دارند<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۳، ص۲۸۴؛ امام خمینی، ولایت فقیه، ص۵۳.</ref>. | # [[ولایت تکوینی]]: این ولایت، مقامی [[معنوی]] است و به مقتضای آن [[اهل بیت]] {{عم}} به [[اذن خداوند]] بر امور عالم مسلط و [[حق تصرف]] در آن را دارند<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۳، ص۲۸۴؛ امام خمینی، ولایت فقیه، ص۵۳.</ref>. | ||
# [[ولایت تشریعی]]: به مقتضای این ولایت، خداوند متعال [[مقام امامت]] و [[رهبری جامعه دینی]] را به اهل بیت {{عم}} اعطا کرده و پیامبر اسلام {{صل}} آن را به [[مردم]] [[ابلاغ]] نموده است<ref>ر. ک: مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱۶، ص۴۵۸؛ امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۱۵، ۲۳۳؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۷/۱/۱۳۷۷.</ref>. اهل بیت {{عم}} ثقل کبیرند در کنار [[قرآن]] که [[ثقل اکبر]] است و مراجعه به این دو به عنوان «[[ثقلین]]» در همه [[امور دینی]] [[واجب]] است<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، تقریر حسین تقوی اشتهاردی، ج۳، ص۱۳۷، آیت الله خامنه‌ای، ۴/۳/۱۳۶۹.</ref>. [[حقیقت]] [[ولایت اهل بیت]] {{عم}} [[اتحاد]]، [[درهم]] تنیدگی و پیوند بین [[حاکم]] و مردم در [[هدف]] و راه رسیدن به هدف است. این حقیقت در [[محبت]] و [[اطاعت]] از سوی مردم و هدایت و [[رهبری]] از سوی ولی که اهل بیت {{عم}} هستند، [[ظهور]] می‌کند و همه عرصه‌های [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، معنوی، [[روحی]] و عملی را در بر می‌گیرد<ref>ر. ک: مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۳، ص۲۷۱، ۲۷۷، ۲۸۰؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۷/۱/۱۳۷۷.</ref>.<ref>[[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی]]، ص ۲۲۴.</ref> | # [[ولایت تشریعی]]: به مقتضای این ولایت، خداوند متعال [[مقام امامت]] و [[رهبری جامعه دینی]] را به اهل بیت {{عم}} اعطا کرده و پیامبر اسلام {{صل}} آن را به [[مردم]] [[ابلاغ]] نموده است<ref>ر. ک: مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱۶، ص۴۵۸؛ امام خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۱۵، ۲۳۳؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۷/۱/۱۳۷۷.</ref>. اهل بیت {{عم}} ثقل کبیرند در کنار [[قرآن]] که [[ثقل اکبر]] است و مراجعه به این دو به عنوان «[[ثقلین]]» در همه [[امور دینی]] [[واجب]] است<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، تقریر حسین تقوی اشتهاردی، ج۳، ص۱۳۷، آیت الله خامنه‌ای، ۴/۳/۱۳۶۹.</ref>. [[حقیقت]] [[ولایت اهل بیت]] {{عم}} [[اتحاد]]، [[درهم]] تنیدگی و پیوند بین [[حاکم]] و مردم در [[هدف]] و راه رسیدن به هدف است. این حقیقت در [[محبت]] و [[اطاعت]] از سوی مردم و هدایت و [[رهبری]] از سوی ولی که اهل بیت {{عم}} هستند، [[ظهور]] می‌کند و همه عرصه‌های [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، معنوی، [[روحی]] و عملی را در بر می‌گیرد<ref>ر. ک: مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۳، ص۲۷۱، ۲۷۷، ۲۸۰؛ آیت الله خامنه‌ای، ۲۷/۱/۱۳۷۷.</ref>.<ref>[[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی]]، ص ۲۲۴.</ref> | ||
منشأ این تقسیم‌بندی را امور [[جهان]] دانسته‌اند، که یا [[حقیقی]] است یا اعتباری. مراد از امور حقیقی، اموری است که در حوزه عمل اختیاری [[انسان]] قرار ندارد و انسان در بود و نبود آنها دخالتی ندارد و منظور از امور اعتباری در اینجا اموری است که تنها در حوزه [[حیات انسانی]] یافت می‌شود، به گونه‌ای که اگر انسان نباشد از آنها خبری نیست؛ مانند ملکیت، [[ریاست]]، زوجیت که انسان آنها را اعتبار کرده است. ولایت [[حاکم اسلامی]] از سنخ ولایت تشریعی است<ref>جوادی آملی، تفسیر موضوعی، ج۲، توحید در قرآن، ص۴۳۸.</ref>. ولایت تکوینی را هم به دو قسم [[عام و خاص]] تقسیم کرده‌اند. ولایت تکوینی عام، برای همه است. اما ولایت تکوینی خاص، مخصوص کسانی است که خود را تحت ولایت تشریعی [[خدای سبحان]] قرار داده باشند. آیاتی چون: {{متن قرآن|اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref>، {{متن قرآن|وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«و خداوند دوست پرهیزگاران است» سوره جاثیه، آیه ۱۹.</ref> را ناظر به ولایت تکوینی خاص دانسته‌اند. | منشأ این تقسیم‌بندی را امور [[جهان]] دانسته‌اند، که یا [[حقیقی]] است یا اعتباری. مراد از امور حقیقی، اموری است که در حوزه عمل اختیاری [[انسان]] قرار ندارد و انسان در بود و نبود آنها دخالتی ندارد و منظور از امور اعتباری در اینجا اموری است که تنها در حوزه [[حیات انسانی]] یافت می‌شود، به گونه‌ای که اگر انسان نباشد از آنها خبری نیست؛ مانند ملکیت، [[ریاست]]، زوجیت که انسان آنها را اعتبار کرده است. ولایت [[حاکم اسلامی]] از سنخ ولایت تشریعی است<ref>جوادی آملی، تفسیر موضوعی، ج۲، توحید در قرآن، ص۴۳۸.</ref>. ولایت تکوینی را هم به دو قسم [[عام و خاص]] تقسیم کرده‌اند. ولایت تکوینی عام، برای همه است. اما ولایت تکوینی خاص، مخصوص کسانی است که خود را تحت ولایت تشریعی [[خدای سبحان]] قرار داده باشند. آیاتی چون: {{متن قرآن|اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref>، {{متن قرآن|وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«و خداوند دوست پرهیزگاران است» سوره جاثیه، آیه ۱۹.</ref> را ناظر به ولایت تکوینی خاص دانسته‌اند. | ||