شب قدر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←شب قدر در آیات
(←منابع) |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[شب]] بیست و سوم ماه رمضان همان شب معروف به «جُهَنی» است که امور مهمه و [[بلایا]] و منایا و آجال و [[ارزاق]] و حوادثی که تا سال [[آینده]] پیش می‌آید در آن مقدر می‌شود. پس خوشا به حال بنده‌ای که آن را به [[رکوع]] و [[سجود]] زنده بدارد و [[گناهان]] خویش را مدّ نظر آرد و بر آنها بگرید که چنین کسی امیدوارم دست تهی برنگردد إن شاء [[الله]]<ref>معارف و معاریف، ج۸، ص۲۵۴.</ref>. [[یحیی بن علاء]] گوید: سالی امام صادق {{ع}} (در ماه رمضان سخت [[بیمار]] بود. دستور داد [[شب بیست و سوم]]، آن حضرت را حمل کردند و به [[مسجد]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بردند و تا به صبح در مسجد ماند<ref>معارف و معاریف، ج۸، ص۲۵۴، به نقل از بحارالانوار، ج۹۴، ص۴.</ref>.<ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[لیلة القدر - کوشا (مقاله)|مقاله «لیلة القدر»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]</ref> | [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[شب]] بیست و سوم ماه رمضان همان شب معروف به «جُهَنی» است که امور مهمه و [[بلایا]] و منایا و آجال و [[ارزاق]] و حوادثی که تا سال [[آینده]] پیش می‌آید در آن مقدر می‌شود. پس خوشا به حال بنده‌ای که آن را به [[رکوع]] و [[سجود]] زنده بدارد و [[گناهان]] خویش را مدّ نظر آرد و بر آنها بگرید که چنین کسی امیدوارم دست تهی برنگردد إن شاء [[الله]]<ref>معارف و معاریف، ج۸، ص۲۵۴.</ref>. [[یحیی بن علاء]] گوید: سالی امام صادق {{ع}} (در ماه رمضان سخت [[بیمار]] بود. دستور داد [[شب بیست و سوم]]، آن حضرت را حمل کردند و به [[مسجد]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بردند و تا به صبح در مسجد ماند<ref>معارف و معاریف، ج۸، ص۲۵۴، به نقل از بحارالانوار، ج۹۴، ص۴.</ref>.<ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[لیلة القدر - کوشا (مقاله)|مقاله «لیلة القدر»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]</ref> | ||
== وجه [[تسمیه]] شب قدر == | |||
«قدر» در لغت به معنای اندازه و «تقدیر» به‌معنای اندازه‌گیری و تعیین است<ref>قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۴۶-۲۴۷.</ref>. اگر تقدیر به [[خدا]] نسبت داده شود به دو گونه است: یکی اعطای [[قدرت]] بر اشیاء و دیگری آنکه اشیاء را بر مقدار مخصوص و وجه مخصوص قرار بدهد به اقتضای حکمت....، مثل تقدیر هسته خرما که از آن خرما بروید نه سیب و [[زیتون]]. پس تقدیر خدا بر دو وجه است یکی [[حکم]] به اینکه فلان‌طور باشد یا نباشد... و دوم اعطای قدرت بر اشیا...<ref>قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۴۸.</ref>. | |||
[[علامه طباطبائی]] در‌باره وجه نام‌گذاری می‌فرماید: "ظاهراً مراد از قدر، تقدیر و اندازه‌گیری است. پس، شب قدر [[شب]] اندازه‌گیری است. [[خدای تعالی]] در آن شب حوادث یک سال را یعنی از آن شب تا شب قدر [[سال]] [[آینده]] را تقدیر می‌کند؛ [[زندگی]]، [[مرگ]]، [[رزق]]، [[سعادت]]، [[شقاوت]] و چیزهایی دیگر از این قبیل را مقدر می‌سازد، آیۀ ششم سورۀ [[مبارکه]] دخان هم که در وصف شب قدر است. و بر این معنا دلالت دارد: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ}}<ref>«در آن (شب)، هر کار استواری را (که اجمال دارد) جدا می‌کنند (و تفصیل می‌دهند) به فرمانی از نزد ما که ما فرستنده‌ایم به بخشایشی از سوی پروردگارت» سوره دخان، آیه ۴-۶.</ref> چون «فرق» به‌معنای جدا‌سازی و مشخص کردن دو چیز از یکدیگر است، و فرق هر امر [[حکیم]] جز این معنا ندارد که آن امر و آن واقع‌هایی که باید رخ دهد را با تقدیر و اندازه‌گیری مشخص سازند و از این استفاده می‌شود که شب قدر منحصر در شب [[نزول قرآن]] و آن سالی که [[قرآن]] در آن شب نازل شد نیست، بلکه با تکرار سال‌ها، آن شب هم تکرار می‌شود، پس در هر [[ماه رمضان]] از هر سال [[قمری]] [[شب]] قدری هست که در آن شب امور سال [[آینده]] تا [[شب قدر]] [[سال]] بعد اندازه‌گیری و مقدّر می‌شود"<ref>طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۳۳۰.</ref>. | |||
این بیان با [[روایات]] گوناگونی که می‌گوید در این شب [[مقدرات]] یک سال [[انسان‌ها]] تعیین می‌گردد و [[ارزاق]]، سرآمد عمرها و امور دیگر در آن مشخص می‌شود، تطابق دارد<ref>[[ سید رضی سیدنژاد|سیدنژاد، سید رضی]]، [[بازخوانی و نگاهی دوباره به فضایل و ویژگی‌های شب قدر (مقاله)| مقاله «بازخوانی و نگاهی دوباره به فضایل و ویژگی‌های شب قدر»]]، ص ۸۸-۸۹.</ref>. | |||
== شب قدر در آیات == | == شب قدر در آیات == | ||