لیلة المبیت در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
(←پانویس) |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
بدین ترتیب، علی {{ع}} [[امانت‌ها]] را به صاحبان آنها رساند و سپس در [[مسجد الحرام]] با صدای بلند اعلام کرد: «[[مردم]]! آیا کسی هست که امانتش به وی باز گردانده نشده باشد؟ آیا کسی هست که سفارشی داشته باشد؟ آیا کسی هست که از پیامبر‌طلبی داشته باشد؟» و چون کسی حاضر نشد، رهسپار [[مدینه]] شد و به [[رسول خدا]] {{صل}} پیوست. [[علی بن ابی طالب]] {{صل}} بعد از ([[هجرت]]) [[پیامبر اکرم]] {{صل}} تنها سه [[روز]] در [[مکه]] درنگ کرد<ref>مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۲، ص۵۸؛ مروج الذهب مسعودی، ج۲، ص۲۸۵.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۸۸.</ref> | بدین ترتیب، علی {{ع}} [[امانت‌ها]] را به صاحبان آنها رساند و سپس در [[مسجد الحرام]] با صدای بلند اعلام کرد: «[[مردم]]! آیا کسی هست که امانتش به وی باز گردانده نشده باشد؟ آیا کسی هست که سفارشی داشته باشد؟ آیا کسی هست که از پیامبر‌طلبی داشته باشد؟» و چون کسی حاضر نشد، رهسپار [[مدینه]] شد و به [[رسول خدا]] {{صل}} پیوست. [[علی بن ابی طالب]] {{صل}} بعد از ([[هجرت]]) [[پیامبر اکرم]] {{صل}} تنها سه [[روز]] در [[مکه]] درنگ کرد<ref>مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۲، ص۵۸؛ مروج الذهب مسعودی، ج۲، ص۲۸۵.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۸۸.</ref> | ||
== فضیلت امیرالمؤمنین == | |||
یکی از [[فضائل امام علی]] {{ع}} خوابیدن در بستر [[رسول خدا]] {{صل}} در شب [[هجرت]] آن حضرت به [[مدینه]] است؛ شبی که همه قبائل [[مکه]] برای [[کشتن پیامبر]] {{صل}}، هم قسم شده و [[پیمان]] بسته بودند که [[چهل]] مرد [[قوی]] هیکل از قبائل مختلف در این کار سهیم باشند تا [[قریش]] نتواند آنها را [[قصاص]] کند و به گرفتن دیه تن دهد بدین ترتیب، [[خون]] [[رسول خدا]] {{صل}} هدر رود. | |||
[[رسول خدا]] {{صل}} به [[امر الهی]] باید هر چه سریع‌تر [[مکه]] را به مقصد [[مدینه]] ترک می‌کرد تا این بار نیز [[توطئه]] [[مشرکان]] [[قریش]] بی‌اثر شود و با وجود [[مراقبت]] شدید [[مشرکان]] از [[خانه پیامبر]] {{صل}} این امر ممکن نبود مگر اینکه کسی با [[شجاعت]] جای خالی [[رسول خدا]] {{صل}} را پر کرده و در بستر وی بخوابد تا [[مشرکان]] از [[هجرت]] ایشان به سمت [[مدینه]] [[آگاه]] نگردند. از این رو [[رسول خدا]] {{صل}} به [[امام علی]] {{ع}} فرمود: "ای [[علی]]! [[جبرئیل]] بر من نازل شد و [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که کافران با تو نیرنگ می‌باختند تا تو را بازداشت کنند یا بکشند یا بیرون رانند» سوره انفال، آیه ۳۰.</ref> را بر من نازل کرد و به من خبر داد که [[مشرکان]] [[قریش]] نقشه کشتن مرا کشیده و [[تصمیم]] گرفته‌اند که به طور دسته جمعی بر من [[هجوم]] آورده، مرا در بسترم بکشند، مرا [[خدا]] [[مأمور]] ساخته که [[مکه]] را ترک کرده و امشب به سمت [[غار ثور]] حرکت کنم و [[خداوند]] به من امر کرده است که به تو امر کنم که امشب در بستر من بخوابی تا با خوابیدن تو در بستر من آنها از رفتن من به سمت [[مدینه]] [[آگاه]] نگردند. نظرت در این باره چیست و چه خواهی کرد؟". | |||
[[امام علی]] {{ع}} در پاسخ فرمود: "یا [[رسول الله]]، اگر من به جای شما بخوابم [[جان]] شما به [[سلامت]] خواهد بود؟" آن حضرت فرمود: "آری" و [[علی]] {{ع}} پس از [[اطمینان]] از [[سلامت]] [[پیامبر]] {{صل}} تبسمی زد و به خاک افتاد و [[سجده شکر]] به جای آورد. در [[حدیث]] ذکر شده که این، نخستین [[سجده]] شکری است که در [[اسلام]] به جای آورده شده است و چون [[علی]] {{ع}} سر از [[سجده]] برداشت به [[رسول خدا]] {{صل}} عرض کرد: "ای [[رسول خدا]]! شما [[مأموریت]] خود را انجام دهید؛ گوش و چشم و مهر و [[محبت]] دلم فدای شما باد و مرا نیز به هر چه می‌خواهید [[فرمان]] دهید. همان‌گونه که شما می‌خواهید [[فرمانبردار]] خواهم بود و از غیر [[خدای بزرگ]] [[توفیق]] نمی‌خواهم". [[پیامبر]] {{صل}} به او فرمود: "در بستر من بخواب و برد سبز [[یمانی]] را روی خود بکش". سپس به [[علی]] {{ع}} فرمود: "ای [[علی]]! من به تو خبر می‌دهم که [[خدای متعال]] [[دوستان]] خود را درباره [[ایمان]] و جایگاه‌شان در [[دین]] می‌آزماید؛ پس سخت‌ترین [[مردم]] در [[بلا]] و [[آزمایش]]، [[پیامبران]] هستند و سپس هر کس به آنها شبیه‌تر و نزدیک‌تر است. ای [[فرزند]] مادرم! [[خداوند]] تو را [[امتحان]] کرد و نیز مرا درباره تو [[امتحان]] کرد. همان‌گونه که [[خلیل]] خود، [[ابراهیم]] و [[اسماعیل]] ذبیح را آزمود. بردبار باش! [[صبر]] پیشه کن که به [[راستی]] [[رحمت خدا]] به [[نیکوکاران]] نزدیک است"<ref>الامالی، شیخ طوسی، ص۴۶۵.</ref>. | |||
[[امام علی]] {{ع}} در بستری که هر لحظه [[منتظر]] ورود [[کفار]] با شمشیرهای از نیام کشیده بود، خوابید تا بدین ترتیب، با [[هجرت]] [[رسول خدا]] {{صل}} به [[مدینه]] مرحله جدیدی از [[اسلام]] آغاز شود. این [[شب]] را "[[لیلة المبیت]]" می‌نامند. بعد از این کار، این [[آیه]] در [[شأن امام علی]] {{ع}} نازل شد: {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و از مردم کسی است که در به دست آوردن خشنودی خداوند از جان می‌گذرد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره بقره، آیه ۲۰۷.</ref>. همه [[دانشمندان شیعه]] بر این باورند که این [[آیه]] بعد از خوابیدن [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در بستر [[پیامبر خدا]] {{صل}} در [[لیلة المبیت]] نازل شده و اشاره به آن عمل دارد. چنانکه [[شیخ مفید]] می‌نویسد: کسی از [[اهل]] [[اسلام]] در این منقبت و این [[فضیلت]]، با [[امیرالمؤمنین]] [[شریک]] نیست. و مانند این [[فضیلت]] به هیچ فردی در هیچ حالی، اختصاص نیافت و هیچ منقبتی از نظر [[جایگاه]] به این منقبت نزدیک نیست. [[خداوند]] این [[آیه]] را درباره [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و خوابیدن ایشان در بستر [[پیامبر اکرم]] {{صل}} نازل فرمود<ref>الارشاد، شیخ مفید، ج۱، ص۵۳.</ref>. | |||
بسیاری از علمای [[اهل تسنن]] نیز [[شأن نزول]] این [[آیه]] را درباره [[امام علی]] {{ع}} می‌دانند، چنانکه [[ثعلبی]] از علمای [[اهل تسنن]] در [[شأن نزول]] این [[آیه]] می‌نویسد: [[ابوسعید خدری]] می‌گوید: زمانی که [[رسول خدا]] {{صل}} خواست تا به [[مدینه]] [[هجرت]] کند، [[علی]] {{ع}} را برای پرداخت بدهی‌ها و بازگرداندن امانات در [[مکه]] گذاشت و شبی که به سمت [[غار]] در حال حرکت بود، در حالی که [[مشرکان]] اطراف [[خانه]] را محاصره کرده بودند، به [[علی]] {{ع}} [[امر]] کرد تا در بستر او بخوابد و به او گفت: "برد سبز حضرمی را بر روی خود بکش و در جای من بخواب و ان شاء الله که هیچ آسیبی از آنها به تو نمی‌رسد". [[علی]] {{ع}} این کار را انجام داد. پس [[خداوند]] به [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] [[وحی]] کرد که من بین شما [[برادری]] قرار دادم و [[عمر]] یکی از شما را طولانی‌تر از دیگری قرار دادم، کدام یک از شما حاضر است دیگری را برای زنده ماندن بر خود ترجیح دهد؟ | |||
[[جبرئیل]] و [[میکائیل]] هر دو به زنده ماندن علاقه نشان داده، زنده ماندن خود را بر دیگری ترجیح دادند؛ در این هنگام [[خداوند]] به آنها [[وحی]] کرد: چرا شما مانند [[علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} نیستید؟! من میان او و [[محمد]] [[پیمان برادری]] برقرار کردم و او در بستر [[رسول خدا]] خوابید و خود را فدای او کرد تا [[جان]] او را [[حفظ]] کند؛ به روی [[زمین]] بروید و از او در مقابل [[دشمنان]] محافظت کنید. آن دو [[ملک]] به [[زمین]] آمدند و [[جبرئیل]] کنار سر آن حضرت و [[میکائیل]] کنار پاهای ایشان ایستادند و [[جبرئیل]] به [[امام علی]] {{ع}} گفت: "خوشا به حال مانند تو ای پسر [[ابوطالب]]!" پس [[خداوند]] بر رسولش، در حالی که او به سمت [[مدینه]] رهسپار بود، [[آیه]] {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و از مردم کسی است که در به دست آوردن خشنودی خداوند از جان می‌گذرد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره بقره، آیه ۲۰۷.</ref> را نازل فرمود<ref>تفسیر الثعلبی، ج۲، ص۱۲۶؛ شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج۱، ص۱۲۳.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی| عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۵۵: | خط ۶۸: | ||
# [[پرونده:151916.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۲''']] | # [[پرونده:151916.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۲''']] | ||
# [[پرونده:IM010213.jpg|22px]] [[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|'''جانشین پیامبر''']] | # [[پرونده:IM010213.jpg|22px]] [[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|'''جانشین پیامبر''']] | ||
# [[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱]] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||