تعیین امام در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۳: خط ۷۳:
{{متن حدیث|لَمَّا بَايَعَ النَّاسُ أَبَا بَكْرٍ خَرَجَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ{{صل}} فَوَقَفَتْ عَلَى بَابِهَا وَ قَالَتْ مَا رَأَيْتُ كَالْيَوْمِ قَطُّ حَضَرُوا أَسْوَأَ مَحْضَرٍ تَرَكُوا نَبِيَّهُمْ{{صل}} جِنَازَةً بَيْنَ أَظْهُرِنَا وَ اسْتَبَدُّوا بِالْأَمْرِ دُونَنَا}}<ref>امالی مفید، ص۹۵؛ بحار الانوار، ج۲۸، ص۲۳۲.</ref>؛
{{متن حدیث|لَمَّا بَايَعَ النَّاسُ أَبَا بَكْرٍ خَرَجَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ{{صل}} فَوَقَفَتْ عَلَى بَابِهَا وَ قَالَتْ مَا رَأَيْتُ كَالْيَوْمِ قَطُّ حَضَرُوا أَسْوَأَ مَحْضَرٍ تَرَكُوا نَبِيَّهُمْ{{صل}} جِنَازَةً بَيْنَ أَظْهُرِنَا وَ اسْتَبَدُّوا بِالْأَمْرِ دُونَنَا}}<ref>امالی مفید، ص۹۵؛ بحار الانوار، ج۲۸، ص۲۳۲.</ref>؛
چون [[مردم]] با ابی‌بکر [[بیعت]] کردند، [[فاطمه]]{{س}} دختر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[منزل]] خود بیرون آمد و در چهارچوب درب [[خانه]] خود ایستاد و فرمود: من هرگز مثل چنین روزی ندیدم، این مردم با وضع [[بدی]] در اینجا حاضر شدند؛ چراکه پیکر [[پیامبر]] خود{{صل}} را در میان ما رها ساختند و امر [[خلافت]] را بدون (حضور و دخالت) ما در انحصار خود قرار دادند.
چون [[مردم]] با ابی‌بکر [[بیعت]] کردند، [[فاطمه]]{{س}} دختر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[منزل]] خود بیرون آمد و در چهارچوب درب [[خانه]] خود ایستاد و فرمود: من هرگز مثل چنین روزی ندیدم، این مردم با وضع [[بدی]] در اینجا حاضر شدند؛ چراکه پیکر [[پیامبر]] خود{{صل}} را در میان ما رها ساختند و امر [[خلافت]] را بدون (حضور و دخالت) ما در انحصار خود قرار دادند.
در این وقایع اعتراضی فاطمه{{س}} تنها نبود، بلکه عده‌ای دیگر از [[یاران رسول خدا]]{{صل}} نیز در خانه ایشان به عنوان [[مخالفان]] [[حاکمیت]] موجود، [[پناه]] برده بودند. در [[حقیقت]] [[هدف]] این افراد، [[خودداری از بیعت]] با ابی‌بکر بود. چنانچه در این زمینه از [[عمر]] نقل شده است:
در این وقایع اعتراضی فاطمه{{س}} تنها نبود، بلکه عده‌ای دیگر از [[یاران رسول خدا]]{{صل}} نیز در خانه ایشان به عنوان [[مخالفان]] [[حاکمیت]] موجود، [[پناه]] برده بودند. در [[حقیقت]] [[هدف]] این افراد، [[خودداری از بیعت]] با ابی‌بکر بود. چنانچه در این زمینه از [[عمر]] نقل شده است: زمانی که [[خداوند]] [[جان]] پیامبرش را گرفت، علی و [[زبیر]] و پیروان‌شان در [[خانه فاطمه]]{{س}} از ما [[سرپیچی]] کردند.<ref>{{عربی|حِينَ تَوَفَّى اللَّهُ نَبِيَّهُ{{صل}} أَنَّ عَلِيًّا وَ الزُّبَيْرَ وَ مَنْ مَعَهُمَا تَخَلَّفُوا عَنَّا فِي بَيْتِ فَاطِمَةَ}}؛ تاریخ الطبری، ج۲، ص۴۴۶.</ref>؛
{{عربی|حِينَ تَوَفَّى اللَّهُ نَبِيَّهُ{{صل}} أَنَّ عَلِيًّا وَ الزُّبَيْرَ وَ مَنْ مَعَهُمَا تَخَلَّفُوا عَنَّا فِي بَيْتِ فَاطِمَةَ}}<ref>تاریخ الطبری، ج۲، ص۴۴۶.</ref>؛
 
زمانی که [[خداوند]] [[جان]] پیامبرش را گرفت، علی و [[زبیر]] و پیروان‌شان در [[خانه فاطمه]]{{س}} از ما [[سرپیچی]] کردند.
همچنین از [[ابوالاسود]] نقل شده است: مردانی از [[مهاجران]] از جمله علی{{ع}} و زبیر، در مسئله [[بیعت با ابوبکر]] [[مخالفت]] ورزیدند و در حالی که [[اسلحه]] همراه داشتند وارد خانه فاطمه{{س}} شدند.<ref>{{عربی|غَضِبَ رِجَالٌ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ فِي بَيْعَةِ أَبِي بَكْرٍ بِغَيْرِ مَشْوِرَةٍ وَ غَضِبَ عَلِيُّ وَ الزُّبَيْرُ فَدَخَلَا بَيْتَ فَاطِمَةَ مَعَهُمَا السِّلَاحُ}}؛ السقیفه و فدک، ص۴۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵٠؛ الریاض النضره، ج۱، ص٢۴١.</ref>؛
همچنین از [[ابوالاسود]] نقل شده است:
 
{{عربی|غَضِبَ رِجَالٌ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ فِي بَيْعَةِ أَبِي بَكْرٍ بِغَيْرِ مَشْوِرَةٍ وَ غَضِبَ عَلِيُّ وَ الزُّبَيْرُ فَدَخَلَا بَيْتَ فَاطِمَةَ مَعَهُمَا السِّلَاحُ}}<ref>السقیفه و فدک، ص۴۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵٠؛ الریاض النضره، ج۱، ص٢۴١.</ref>؛
 
مردانی از [[مهاجران]] از جمله علی{{ع}} و زبیر، در مسئله [[بیعت با ابوبکر]] [[مخالفت]] ورزیدند و در حالی که [[اسلحه]] همراه داشتند وارد خانه فاطمه{{س}} شدند.
در این بست‌نشینی مخالفان [[ابوبکر]] در منزل [[فاطمه زهرا]]{{س}}، آنها از [[مشورت]] [[دختر رسول خدا]]{{صل}} بهره می‌بردند. همان‌گونه که زید فرزند [[اسلم]] از پدرش نقل نموده است: پس از [[رسول خدا]]{{صل}} هنگامی که با ابوبکر بیعت انجام پذیرفت، علی{{ع}} و زبیر نزد فاطمه{{س}} رفتند و از او [[راهنمایی]] می‌گرفتند و در کارهایشان به او [[رجوع]] می‌کردند.<ref>{{عربی|حِينَ بُويِعَ لِأَبِي بَكْرٍ بَعْدَ رَسُولِ اللهِ كَانَ عَلِيٌّ وَ الزُّبَيْرُ يَدْخُلانِ عَلى فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ فَيُشاوِرُونَها وَ يَرْتَجِعُونَ فِي أَمْرِهِمْ}}؛ المصنف ابن ابی‌شیبه، ج۸، ص۵٧٢؛ الاستیعاب، ج۳، ص٩٧۴؛ کنز العمال، ج۵، ص۶۵١.</ref>؛
 
[[یعقوبی]] نیز در این زمینه می‌نویسد: و [[ابوبکر]] و [[عمر]] دریافتند که گروهی از [[مهاجر]] و [[انصار]]، همراه با [[علی بن ابی‌طالب]]، در [[خانه]] [[دختر پیامبر]]{{صل}} گردهم آمده‌اند. پس آنان (ابوبکر و عمر) با عده‌ای آمدند تا به آن خانه [[یورش]] برند. علی{{ع}} با شمشر بیرون آمد. عمر با دیدن علی{{ع}}، او را به [[زمین]] کشید و شمشرش را [[شکست]]<ref>به توضیحات ارائه شده در پاورقی عبارت عربی، دقت شود.</ref>. آنان وارد [[خانه علی]]{{ع}} شدند. پس [[فاطمه]]{{س}} بیرون آمد و گفت: به [[خدا]] [[سوگند]] یا بیرون می‌روید و یا موهایم را پریشان و به نزد خدا [[شکایت]] می‌کنم. <ref>{{عربی|و بلغ أبا بكر و عمر أن جماعة من المهاجرين و الأنصار قد اجتمعوا مع علي بن أبي طالب في منزل فاطمة بنت رسول الله، فأتوا في جماعة حتى هجموا الدار، و خرج علي و معه السيف؛ در اینجا کلمه زبیر افتاده چون در نقل‌های دیگر خروج با سیف نسبت به زبیر نقل شده است. فخرج الزبیر مصلتا سیفه در نقل دیگر فخرج الیه الزبیر بالسیف. امالی، مفید، ص۴٩؛ سقیفه و فدک، ص۵٠؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص١٣۴.</ref>، فلقيه عمر، فصارعه عمر فصرعه، و كسر سيفه<ref>طبق نقل شیخ مفید و دیگران که در پاورقی پیشین نگارش یافت در نقل یعقوبی اشتباه رخ داده است چون آنکه با شمشیر بیرون آمد زبیر بود نه امیرالمؤمنین{{ع}}.</ref>، و دخلوا الدار فخرجت فاطمة فقالت: و الله لتخرجن أو لأكشفن شعري و لأعجن إلى الله!}}<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص١٢۶.</ref>؛


در این بست‌نشینی مخالفان [[ابوبکر]] در منزل [[فاطمه زهرا]]{{س}}، آنها از [[مشورت]] [[دختر رسول خدا]]{{صل}} بهره می‌بردند. همان‌گونه که زید فرزند [[اسلم]] از پدرش نقل نموده است:
{{عربی|حِينَ بُويِعَ لِأَبِي بَكْرٍ بَعْدَ رَسُولِ اللهِ كَانَ عَلِيٌّ وَ الزُّبَيْرُ يَدْخُلانِ عَلى فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ فَيُشاوِرُونَها وَ يَرْتَجِعُونَ فِي أَمْرِهِمْ}}<ref>المصنف ابن ابی‌شیبه، ج۸، ص۵٧٢؛ الاستیعاب، ج۳، ص٩٧۴؛ کنز العمال، ج۵، ص۶۵١.</ref>؛
پس از [[رسول خدا]]{{صل}} هنگامی که با ابوبکر بیعت انجام پذیرفت، علی{{ع}} و زبیر نزد فاطمه{{س}} رفتند و از او [[راهنمایی]] می‌گرفتند و در کارهایشان به او [[رجوع]] می‌کردند.
[[یعقوبی]] نیز در این زمینه می‌نویسد:
{{عربی|و بلغ أبا بكر و عمر أن جماعة من المهاجرين و الأنصار قد اجتمعوا مع علي بن أبي طالب في منزل فاطمة بنت رسول الله، فأتوا في جماعة حتى هجموا الدار، و خرج علي و معه السيف<ref>در اینجا کلمه زبیر افتاده چون در نقل‌های دیگر خروج با سیف نسبت به زبیر نقل شده است. فخرج الزبیر مصلتا سیفه در نقل دیگر فخرج الیه الزبیر بالسیف. امالی، مفید، ص۴٩؛ سقیفه و فدک، ص۵٠؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص١٣۴.</ref>، فلقيه عمر، فصارعه عمر فصرعه، و كسر سيفه<ref>طبق نقل شیخ مفید و دیگران که در پاورقی پیشین نگارش یافت در نقل یعقوبی اشتباه رخ داده است چون آنکه با شمشیر بیرون آمد زبیر بود نه امیرالمؤمنین{{ع}}.</ref>، و دخلوا الدار فخرجت فاطمة فقالت: و الله لتخرجن أو لأكشفن شعري و لأعجن إلى الله!}}<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص١٢۶.</ref>؛
و [[ابوبکر]] و [[عمر]] دریافتند که گروهی از [[مهاجر]] و [[انصار]]، همراه با [[علی بن ابی‌طالب]]، در [[خانه]] [[دختر پیامبر]]{{صل}} گردهم آمده‌اند. پس آنان (ابوبکر و عمر) با عده‌ای آمدند تا به آن خانه [[یورش]] برند. علی{{ع}} با شمشر بیرون آمد. عمر با دیدن علی{{ع}}، او را به [[زمین]] کشید و شمشرش را [[شکست]]<ref>به توضیحات ارائه شده در پاورقی عبارت عربی، دقت شود.</ref>. آنان وارد [[خانه علی]]{{ع}} شدند. پس [[فاطمه]]{{س}} بیرون آمد و گفت: به [[خدا]] [[سوگند]] یا بیرون می‌روید و یا موهایم را پریشان و به نزد خدا [[شکایت]] می‌کنم.


بنابراین [[حضرت فاطمه]]{{س}} به صورت عملی در برابر [[خلافت ابوبکر]] موضع‌گیری نمود و همراه با عده‌ای از [[صحابه]] به تحصّن نشست. [[انتخاب]] [[منزل]] فاطمه{{س}} به عنوان مکان [[اعتراض]] در انتقال [[پیام]] [[مبارزه]] به دیگران، بسیار دقیق و هوشمندانه بوده است؛ زیرا نشستن در خانه‌ای که متعلق به یگانه یادگار [[پیامبر]]{{صل}} بود، بیشتر از جاهای دیگر مورد توجه قرار می‌گرفت و طبیعی بود که خبرهای مربوط به این واقعه نسبت به جاهای دیگر، سریعتر پخش شود. علاوه بر آن در این [[تحصن]] [[فاطمه]]{{س}} به عنوان رکن اصلی در [[هدایت]] [[مخالفان]] [[ابوبکر]] مطرح بود و تحصن‌گران از هدایت و [[مشورت]] مستقیم ایشان بهره‌مند می‌شدند.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۶۰.</ref>
بنابراین [[حضرت فاطمه]]{{س}} به صورت عملی در برابر [[خلافت ابوبکر]] موضع‌گیری نمود و همراه با عده‌ای از [[صحابه]] به تحصّن نشست. [[انتخاب]] [[منزل]] فاطمه{{س}} به عنوان مکان [[اعتراض]] در انتقال [[پیام]] [[مبارزه]] به دیگران، بسیار دقیق و هوشمندانه بوده است؛ زیرا نشستن در خانه‌ای که متعلق به یگانه یادگار [[پیامبر]]{{صل}} بود، بیشتر از جاهای دیگر مورد توجه قرار می‌گرفت و طبیعی بود که خبرهای مربوط به این واقعه نسبت به جاهای دیگر، سریعتر پخش شود. علاوه بر آن در این [[تحصن]] [[فاطمه]]{{س}} به عنوان رکن اصلی در [[هدایت]] [[مخالفان]] [[ابوبکر]] مطرح بود و تحصن‌گران از هدایت و [[مشورت]] مستقیم ایشان بهره‌مند می‌شدند.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۶۰.</ref>
۷۳٬۳۴۳

ویرایش