مصداق‌شناسی ولی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[مصداق‌شناسی ولی در قرآن]] - [[مصداق‌شناسی ولی در حدیث]] - [[مصداق‌شناسی ولی در کلام اسلامی]]| پرسش مرتبط  = مصداق‌شناسی ولی (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ولایت | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
 
== مصداق‌شناسی ولی در [[آیه ولایت]] ==
== مصداق‌شناسی ولی در [[آیه ولایت]] ==
اینک که مؤلفه‌های معنایی ولی در [[آیه ولایت]] روشن شد، لازم است به بررسی مصداق آن بپردازیم. در گذشته روشن شد که [[خداوند متعال]] در این [[آیه]]، به دنبال معرفی مصداق، و نه عرضه تعریف و [[جعل قانون]]، است؛ از این‌رو، باید به [[روایات]] [[شأن نزول]] مراجعه کرد تا مصداق ولی در این [[آیه]] شناخته شود.
اینک که مؤلفه‌های معنایی ولی در [[آیه ولایت]] روشن شد، لازم است به بررسی مصداق آن بپردازیم. در گذشته روشن شد که [[خداوند متعال]] در این [[آیه]]، به دنبال معرفی مصداق، و نه عرضه تعریف و [[جعل قانون]]، است؛ از این‌رو، باید به [[روایات]] [[شأن نزول]] مراجعه کرد تا مصداق ولی در این [[آیه]] شناخته شود.
خط ۱۱: خط ۱۲:
برخی از [[اهل سنت]]، بر این باورند که اگر مصداق [[آیه کریمه]] را منحصراً [[امام علی]] {{ع}} دانستیم، بدین معناست که حتی دیگر [[امامان]] [[شیعی]] نیز دارای چنین [[ولایتی]] نیستند<ref>سید محمود آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، ج۳، ص۳۳۳.</ref>.
برخی از [[اهل سنت]]، بر این باورند که اگر مصداق [[آیه کریمه]] را منحصراً [[امام علی]] {{ع}} دانستیم، بدین معناست که حتی دیگر [[امامان]] [[شیعی]] نیز دارای چنین [[ولایتی]] نیستند<ref>سید محمود آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، ج۳، ص۳۳۳.</ref>.


در پاسخ باید گفت: اینکه [[آیه کریمه]] [[ولایت]]، دلالت مصداقی، به گونه [[شأن]] نزولی، بر سایر [[امامان]] [[شیعی]] ندارد، سخنی درست است، اما با [[حفظ]] [[شأن نزول]]، می‌توان [[معتقد]] بود که [[ولایت]] در [[آیه]] یاد شده می‌تواند بر بیش از مصداق معهود دلالت کند. به دیگر بیان، انحصار [[شأن نزول]] یک [[آیه]] در یک مصداق خاص، [[مانع]] از تسرّی [[حکم]] آن بر دیگران، به گونه [[شأن]] نزولی می‌شود؛ بدین معنا که نمی‌توان گفت [[شأن نزول]] این [[آیه]] کسانی غیر از آن مصداق خاص‌اند؛ امّا این سخن [[مانع]] از آن نمی‌شود که بتوان [[حکم]] [[آیه]] را از غیر طریق [[شأن نزول]]، بر دیگر افراد تسرّی داد. آری، آن‌گاه که [[رسول]] گرامی [[اسلامی]] {{صل}}، که [[صاحب ولایت]] الهیه است، [[اهل بیت]] {{عم}} را [[جانشینان]] خود در کنار [[قرآن]] معرفی کرده است و [[مفسران]] [[حقیقی]] [[وحی]] از وجود مصادیق دیگری جز [[امیر المؤمنین]] {{ع}} یعنی [[امامان دوازده گانه]] [[شیعی]]، برای این [[آیه]] خبر داده‌اند، می‌توان گفت تمام [[امامان شیعه]]، از همان [[ولایت]] الهیه‌ای برخوردارند که [[خداوند متعال]] به [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} و [[امام علی]] {{ع}} عطا فرموده است؛ از این‌رو، [[امام هادی]] {{ع}} در [[زیارت جامعه کبیره]] از تمام [[امامان]] {{عم}} با عنوان {{متن حدیث|السَّادَةِ الْوُلَاة}} یاد کرده است<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۰.</ref> و در [[شأن]] آنها می‌فرماید: {{متن حدیث|إِيَابُ الْخَلْقِ إِلَيْكُمْ... وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي... وَ مُفَوِّضٌ فِي ذَلِكَ كُلِّهِ إِلَيْكُمْ... وَ بِكُمْ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ...}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>؛ بازگشت آفریدگان به سوی شماست... مقدم دارنده شما پیش روی [[خواسته‌ها]] و [[حاجات]] و اراده‌ام در تمام احوال و امور هستم... و در همه این حالات، کار را به شما می‌سپارم... به واسطه شما [[باران]] می‌بارد و به واسطه شما [[آسمان]] نگهداشته می‌شود تا روی [[زمین]] قرار نگیرد، مگر به [[اذن خدا]]....
در پاسخ باید گفت: اینکه [[آیه کریمه]] [[ولایت]]، دلالت مصداقی، به گونه [[شأن]] نزولی، بر سایر [[امامان]] [[شیعی]] ندارد، سخنی درست است، اما با [[حفظ]] [[شأن نزول]]، می‌توان [[معتقد]] بود که [[ولایت]] در [[آیه]] یاد شده می‌تواند بر بیش از مصداق معهود دلالت کند. به دیگر بیان، انحصار [[شأن نزول]] یک [[آیه]] در یک مصداق خاص، [[مانع]] از تسرّی [[حکم]] آن بر دیگران، به گونه [[شأن]] نزولی می‌شود؛ بدین معنا که نمی‌توان گفت [[شأن نزول]] این [[آیه]] کسانی غیر از آن مصداق خاص‌اند؛ امّا این سخن [[مانع]] از آن نمی‌شود که بتوان [[حکم]] [[آیه]] را از غیر طریق [[شأن نزول]]، بر دیگر افراد تسرّی داد. آری، آن‌گاه که [[رسول]] گرامی [[اسلامی]] {{صل}}، که [[صاحب ولایت]] الهیه است، [[اهل بیت]] {{عم}} را [[جانشینان]] خود در کنار [[قرآن]] معرفی کرده است و [[مفسران]] [[حقیقی]] [[وحی]] از وجود مصادیق دیگری جز [[امیر المؤمنین]] {{ع}} یعنی [[امامان دوازده گانه]] [[شیعی]]، برای این [[آیه]] خبر داده‌اند، می‌توان گفت تمام [[امامان شیعه]]، از همان [[ولایت]] الهیه‌ای برخوردارند که [[خداوند متعال]] به [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} و [[امام علی]] {{ع}} عطا فرموده است؛ از این‌رو، [[امام هادی]] {{ع}} در [[زیارت جامعه کبیره]] از تمام [[امامان]] {{عم}} با عنوان {{متن حدیث|السَّادَةِ الْوُلَاة}} یاد کرده است<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۰.</ref> و در [[شأن]] آنها می‌فرماید: {{متن حدیث|إِيَابُ الْخَلْقِ إِلَيْكُمْ... وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي... وَ مُفَوِّضٌ فِي ذَلِكَ كُلِّهِ إِلَيْكُمْ... وَ بِكُمْ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ...}}<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>؛ بازگشت آفریدگان به سوی شماست... مقدم دارنده شما پیش روی [[خواسته‌ها]] و [[حاجات]] و اراده‌ام در تمام احوال و امور هستم... و در همه این حالات، کار را به شما می‌سپارم... به واسطه شما [[باران]] می‌بارد و به واسطه شما [[آسمان]] نگهداشته می‌شود تا روی [[زمین]] قرار نگیرد، مگر به [[اذن خدا]]... .


در [[حقیقت]] [[ولایتی]] این چنین، همان کارکردی را دارد که مفاهیمی همچون [[حجت الله]] و [[خلیفة الله]] در [[آیات]] و [[روایات]] دارند که بر اساس آن، [[حجت]] و [[خلیفه خدا]] بر روی [[زمین]]، کار خدایی می‌کند؛ به [[اذن]] او روزی می‌دهد، [[حیات]] و ممات می‌دهد و...<ref>در ادامه نوشتار و به هنگام بررسی معناشناسی امامت در روایات، به تفصیل به چیستی امامت، با توجه به دو مفهوم حجت الله و خلیفة الله خواهیم پرداخت.</ref>.
در [[حقیقت]] [[ولایتی]] این چنین، همان کارکردی را دارد که مفاهیمی همچون [[حجت الله]] و [[خلیفة الله]] در [[آیات]] و [[روایات]] دارند که بر اساس آن، [[حجت]] و [[خلیفه خدا]] بر روی [[زمین]]، کار خدایی می‌کند؛ به [[اذن]] او روزی می‌دهد، [[حیات]] و ممات می‌دهد و...<ref>در ادامه نوشتار و به هنگام بررسی معناشناسی امامت در روایات، به تفصیل به چیستی امامت، با توجه به دو مفهوم حجت الله و خلیفة الله خواهیم پرداخت.</ref>.
خط ۲۷: خط ۲۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مصداق‌شناسی ولی]]
[[رده:ولایت]]
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش