حضرت موسی علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

حضرت موسی علیه السلام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۰

۵٬۷۱۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۹ مهٔ ۲۰۲۳

←‏جستارهای وابسته

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۶٬۰۸۹

ویرایش

@@ خط ۷۴: / خط ۷۴: @@
 [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب]] [[روایت]] کرده که [[رحلت]] موسی{{ع}} در شب بیست و یکم [[ماه رمضان]] اتفاق افتاد، چنان‌که [[حضرت عیسی]]{{ع}} را نیز در همان شب به [[آسمان]] بردند. در روایتی که [[صدوق]] نقل کرده، [[مرگ]] [[یوشع بن نون]] [[وصی]] [[حضرت موسی]] نیز در همان شب اتفاق افتاد<ref>امالی، ص۱۹۲؛ بحارالانوار، ج۱۳، ص۳۷۹.</ref>.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۴۸۰.</ref>
+==شبهات عصمت==
+از سوی [[مفسرین]] پاسخ‌های گوناگونی به این [[شبهه]] داده شده است؛ از جمله این که گفته‌اند:
+'''[[تفسیر]] معنای [[ظلم]]''': نخست چنین به نظر می‌رسد که [[موسی]]{{ع}} به ظاهر [[فریب]] [[شیطان]] را خورد و مرتکب [[کردار]] [[شیطانی]] شد و به خودش [[ستم]] کرد. اما [[حقیقت]] آن است که «ظلم» در این [[آیه]] به معنایی غیر از معنای مصطلح آن است و ناظر به معنای لغوی آن یعنی «قرار دادن یک شیء در غیر مکان خود» است و از این رو در این آیه موسی{{ع}} از آمدن در [[شهر]] اظهار [[پشیمانی]] می‌کند، نه این که خود را از بابت کشتن شخص، [[ظالم]] قلمداد کند و به همین دلیل [[طلب آمرزش]] او نیز از [[خداوند]]، به معنای [[طلب]] در [[امان]] ماندن از دست [[دشمنان]] بوده است. به نظر می‌رسد منظور موسی{{ع}} از ظلم برخویشتن همین معنی بوده که با این عمل، خودش را به [[زحمت]] انداخته؛ چراکه [[قتل]] یک قبطی ([[فرعونی]]) به وسیله موسی{{ع}} چیزی نبود که [[فرعونیان]] به آسانی از آن بگذرند.
+همین معنا در [[کلام]] از [[امام رضا]]{{ع}} نیز وارد شده است. [[مأمون]] در مورد همین معنا از امام رضا{{ع}} پرسید و ایشان اینگونه پاسخ داد:
+موسی{{ع}} فرمود: به [[درستی]] که من خود را در جایی قرار دادم که نباید قرار می‌دادم؛ یعنی نباید به این شهر وارد می‌شدم، پس مرا ببخش؛ یعنی مرا از دشمنان خودت مخفی گردان؛ چراکه مرا پیدا کرده و می‌‌کشند. پس خداوند نیز او را بخشید، یعنی او را از دشمنان پنهان کرد<ref>. عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۹۹ و ۲۰۰.</ref>.
+'''تفسیر معنای ضالّین''': درست است که موسی{{ع}} در آن [[زمان]] هنوز به [[مقام]] [[نبوّت]] نرسیده بود، ولی با توجه به اینکه [[انبیا]] باید حتی پیش از [[نبوت]] و [[رسالت]] نیز دارای [[مقام عصمت]] باشند، تعبیر به «ضالّین» مناسب به نظر نمی‌رسد. قبل از هر چیز باید حساب کرد آیا این قتل هر چند با قصد و [[تصمیم]] قبلی نبوده و به اصطلاح [[قتل]] [[خطا]] محسوب می‌شده، آیا مجاز بوده است یا ممنوع؟
+بی‌شک با توجه به وضعیت [[قوم]] [[ستمگر]] [[فرعون]] به ویژه در برابر [[بنی اسرائیل]]، که نوزادان پسر آنها را می‌‌کشتند و [[دختران]] را برای [[خدمت]] زنده نگه می‌داشتند، و بنی اسرائیل را در همه چیز تحت [[ظلم]] و فشار قرار داده بودند و به تعبیر [[آیات قرآن]] «[[مفسد فی الارض]]» بودند، این کار، کار خلافی نبوده؛ [[خاصه]] اینکه در [[مقام]] [[یاری مظلوم]] و [[دفاع]] از او انجام شده، حداقل احتمال جایز القتل بودن این مرد [[ظالم]] [[فرعونی]]، کاملا پذیرفته است.
+[[مفسرین]] همچنین در توجیه ارتکاب خطا توسط [[موسی]]، واژه «ظلال» را این گونه معنا کرده‌اند: [[ضلال]] در اینجا به معنای [[گناه]] و خطا نیست، بلکه به معنای خطای غیرعمد و ندانسته است و در اصل به معنای رها کردن [[راه مستقیم]] است؛ از این رو معنای گسترده‌ای دارد و تنها به معنای [[گمراهی]] از [[دین]] و [[آیین حق]] نیست. بلکه این تعبیر در مورد شخصی مانند موسی{{ع}} که با کشتن آن [[مرد]] فرعونی [[جان]] خود را به خطر انداخت نیز [[صدق]] می‌کند و به تعبیر دیگر او [[سلامت]] را رها کرد و به راه پر دردسری گام نهاد؛ از این رو بعد از آن حادثه نتوانست در [[مصر]] بماند و آواره بیابان‌ها شد تا به [[سرزمین]] [[مدین]] رسید و سرانجام [[لطف الهی]] شامل حال او شد و سالها در خدمت [[شعیب]]{{ع}} پرورش یافت و آماده [[پذیرش مسئولیت]] خطیر [[رسالت]] گردید<ref>. پیام قرآن، ج۷، ص۱۲۲.</ref>.
+پس سخن موسی{{ع}} چنین معنا می‌شود که من از روی غیر عمد یا ندانسته، مرتکب چنین عملی شدم. در این صورت از [[حضرت موسی]]{{ع}} [[ترک اولی]] سرزده است که در نحوه عمل و (نه در اصل عمل او) وجود داشته؛ یعنی بهتر بود این کار را نکند و بهانه به دست [[دشمنان]] ندهد<ref>. محمدتقی مصباح یزدی، راه و راهنما‌شناسی، ص۱۷۳.</ref>.<ref>[[مهدی سازندگی|سازندگی، مهدی]]، [[عصمت پیامبران اولوالعزم در دائرةالمعارف قرآن لیدن (کتاب)|عصمت پیامبران اولوالعزم]] ص ۳۲۰.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==