ابوحبه بدری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}

در [[کنیه]] و نام وی [[اختلاف]] زیادی است<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۱۲۹.</ref>. نام وی را به اختلاف، [[مالک بن عمرو بن ثابت]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۴۵؛ شامی، ج۴، ص۱۱۶.</ref>، [[مالک بن عمرو بن کلدة بن ثعلبة بن عمرو]]<ref>ابن قانع، ج۳، ص۴۸.</ref>، [[عامر بن عبد عمرو بن عمیر بن ثابت]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۱.</ref>، [[ثابت بن نعمان بن امرؤ القیس بن ثعلبة بن عمرو]]، [[عمرو بن ثابت]]<ref>ابن یونس، ج۱، ص۷۹؛ ابن ماکولا، ج۲، ص۳۲۱؛ ابن اثیر، ج۵، ص۱۶۷.</ref>، [[عامر بن ثابت]]، [[عامر بن عبد عمرو بن ثابت]]<ref>ابونعیم، ج۴، ص۲۰۵۸.</ref>، [[عامر بن عبد عمرو]]<ref>عسکری، ص۲۶۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۵۹۰؛ همو، تهذیب، ج۲، ص۳۸۱.</ref> [[عامر بن عمرو بن ثابت]]<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۱۲۹.</ref> و [[عمیر بن ثابت بن کفله]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۵۹۰.</ref> ذکر کرده‌اند. کنیه وی را ابوحیه و ابوحنه نیز گفته‌اند<ref>مزی ج۳۳، ص۲۲۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۴۵.</ref>. [[آشفتگی]] گزارش‌های منابع، نتیجه‌گیری [[قطعی]] درباره نام و ضبط دقیق کنیه وی - [[ابوحبه]] - را دچار مشکل ساخته است، ولی بیشتر تصریح کرده‌اند ابوحبه "بالباء الموحده" درست است<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۴؛ قرطبی، ج۴، ص۶۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۱.</ref>.

[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۴، ص۲۰۵۸.</ref> گفته است: [[ابو حبه بدری]]، [[برادر]] [[مادری]] [[سعد بن خیثمه]] و نام مادرش [[هند]] دختر [[اوس بن علی بن امیه]] است که در [[بدر]] شرکت داشت و در [[احد]] به [[شهادت]] رسید<ref>ابونعیم، ج۴، ص۲۰۵۸.</ref>. [[ابن اسحاق]] نیز به [[روایت]] [[ابراهیم بن سعد]] و [[یونس بن بکیر]] گفته است: ابوحبه، برادر مادری سعد بن خیثمه است و در بدر شرکت داشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۴.</ref>. برخی برادر مادری سعد بن خیثمه را ابوحنه دانسته‌اند<ref>ابن هشام، ج۲، ص۳۴۶؛ واقدی، ج۱، ص۱۶۰؛ ابن سعد، ج۳، ص۳۶۵.</ref> که می‌تواند حنه و [[حبه]]، تصحیف یکدیگر باشد. [[موسی بن عقبه]] نیز گفته است: کسی که از [[انصار]] در بدر شرکت کرد، [[ابوحنة بن عمرو بن ثابت]] است<ref>ابن ماکولا، ج۲، ص۳۲۱؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۵۸.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۸۲.</ref> برخلاف واقدی و [[ابن عقبه]]، "ابوحنه" [[انصاری]] را [[برادر]] [[ابوحبة بن غزیه]] دانسته است و نقل [[ابن ابی خیثمه]] را که او نیز ابوحنه را برادر ابوحبة بن غزیه دانسته، [[شاهد]] بر نظر خود آورده و گفته است: من این مطلب را از نوشته مغلطای نقل کردم. این در حالی است که در آنچه از ابن ابی خیثمه موجود است، وی تنها از "[[ابوحبه]]" انصاری نام برده است و او را از شرکت کنندگان در [[بدر]] دانسته<ref>ابن ابی خیثمه، ج۲، ص۵۱.</ref> و هیچ اشاره‌ای به ابوحنه نکرده است.

با توجه به آگاهی‌های مربوط به ابوحبه، معلوم می‌شود افزون بر اختلافی که در نام و [[کنیه]] وی وجود دارد، میان چند نفر که کنبه [[أبوحبه]] دارند نیز [[اشتباه]] شده است. بنابراین، ابوحبه [[بدری]]، غیر از ابو حبه‌ای است که [[ابن اسحاق]] و دیگران گفته‌اند در بدر شرکت داشت و در [[احد]] به [[شهادت]] رسید. چند امر بر این مطلب [[شاهد]] است یا دلالت دارد: اول اینکه، ابوحبه بدری، از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیده که در [[جنگ حنین]] - [[سال هشتم هجری]] - آن [[حضرت]] به [[ابوسفیان بن حارث]] که در پیش روی حضرت [[فداکاری]] می‌کرد، فرمود: "[[ابوسفیان]]، از خوبان [[خاندان]] من است"<ref>محب الدین طبری، ص۲۴۲.</ref>. دوم اینکه، گفته شده ابوحبه بدری در [[مدینه]] برای مسائل [[فقهی]] [[فتوا]] می‌داد و [[عبدالله بن عمر]] فتوا دادن او را [[تصدیق]] کرد<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۲۶؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۶۳۲.</ref>. سوم اینکه، برخی گفته‌اند ابوحبه در [[فتح مصر]] شرکت داشت، گرچه ابن [[یونس]] آن را صحیح نمی‌داند<ref>ابن یونس، ج۱، ص۷۹.</ref>.

آخر اینکه، [[عمار بن ابی عمار تابعی]]<ref>مجموع، ج۵، ص۲۲۴.</ref>، از ابوحبه بدری [[روایت]] شنیده و نقل کرده است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۱.</ref>. اگر او در احد [[شهید]] شده بود، تابعی نمی‌تواست از او نقل کند. این موارد، دلیل بر زنده بودن ابوحبه‌ای بعد از احد، و شاهد روشنی بر وجود ابوحبه دیگری غیر از کسی است که در احد شهید شده است. از جمله [[روایات]] [[عمار بن ابی عمار]] از [[ابوحبة بدری]] این است که گفته، وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ}}<ref>«کافران از اهل کتاب و مشرکان، (از کیش خود) دست نمی‌کشیدند تا آنکه آن برهان به آنان رسد» سوره بینه، آیه ۱.</ref> نازل شد، [[رسول خدا]] {{صل}} به [[ابی بن کعب]] فرمود: "ابی، عالم‌ترین [[امت]] من به [[قرائت قرآن]] است" و ابی از این سخن [[حضرت]] بسیار خوشحال شد <ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۳؛ ابن قانع، ج۱، ص۱۲۶.</ref>. دوم اینکه نقل کرده رسول خدا {{صل}} فرمود: هنگامی که به [[معراج]] برده شدم، به سطحی رسیدم که صدای حرکت قلم‌ها را می‌شنیدم<ref>احمد بن حنبل، ج۵، ص۱۴۴؛ بخاری، صحیح، ج۱، ص۹۲ و ج۴، ص۱۰۷؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۱۹.</ref>. باجی<ref>باجی، ج۳، ص۱۱۳.</ref>، [[روایت]] [[اسراء]] را از [[ابومحبة بن غزیة بن عمرو]] دانسته است که در یمامه کشته شد. [[ابن حجر]]<ref>تقریب، ج۲، ص۳۸۱.</ref> گفته ابوحبه‌ای که [[ابن حزم]] و عمار بن ابی عمار از او درباره "اسراء" و آیه {{متن قرآن|لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ}}<ref>«کافران از اهل کتاب و مشرکان، (از کیش خود) دست نمی‌کشیدند تا آنکه آن برهان به آنان رسد» سوره بینه، آیه ۱.</ref> از رسول خدا {{صل}} [[حدیث]] نقل کرده‌اند، غیر از ابو حبه‌ای است که [[سیره]] نگاران گفته‌اند در [[بدر]] شرکت داشت و در [[احد]] به [[شهادت]] رسید، سپس [[اختلاف]] کرده‌اند که ابوحنه است یا ابوحیه؛ البته ابوحبة ناقل این روایات، به تصریح عمار بن ابی عمار که از او روایت دارد، تا [[زمان]] [[خلافت]] [[معاویه]] زنده بود. مؤید سخن ابن حجر، [[سخن]] [[سمعانی]]<ref>سمعانی، ج۱، ص۲۹۵.</ref> است که گفته، «ابوحبه بدری» را بدان دلیل که در بدر شرکت داشت «بدری» نگفته‌اند، بلکه وی مانند [[ابو مسعود بدری]]، در [[منطقه بدر]] سکونت داشت، از این‌رو به او نسبت [[بازی]] داده‌اند.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحبه بدری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۳.</ref>