علم فعلی معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

*بر اساس روایات، علم امام(علیه السلام) فعلی و دائمی بوده<ref>ر.ک. مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص 19؛ سبحانی، سید محند جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 147 ـ 150</ref> و متصل به سرچشمۀ غیبی است و دائماً در حال افزایش است. در غیر این صورت موجب نقص می‌شود.<ref>ر.ک. مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص 19</ref> مقام معصوم از همگان بالاتر و برتر است، لذا طبیعی است که جامعیت و سعۀ وجودیشان اقتضاء‌ نماید که بتوانند به راحتی در آن واحد به عوالم مختلف دسترسی داشته و تفصیلاً به همۀ آنها توجه نموده و همه را با هم داشته باشند.<ref>ر.ک. وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تکمیل نظریه اعتدالی و پاسخ به شبهات، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت</ref> منتها آیا حالت علم تفصیلی برای ایشان همیشگی است؟ باید گفت صریح آیات و روایات این است که این حالت برای امام همیشگی نیست یعنی علم تفصیلی امامان(علیهم السلام) همیشگی و مستمر نیست بلکه گاه به جهت تنزّل به عالم پائین به عوالم بالاتر توجه نمی‌کنند و گاه به جهت غرق شدن در عوالم توحیدی از توجه به عالم کثرت باز می‌مانند.<ref>ر.ک. وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تکمیل نظریه اعتدالی و پاسخ به شبهات، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت؛ قدردان قراملکی، محمد حسن، امامت، ص 462</ref> مرحوم کراجکی می‌فرماید:<ref>کراجکی، محمد بن علی، کنزالفوائد، ص 112</ref> "امامان(علیهم السلام) در کمال دانش و عصمت هستند و خداوند تمام آنها را به ایشان تعلیم داده و به تمام اسرار آگاهند، اما نه به صورت مستمر و پیوسته، بلکه در مقاطعی ممکن است امری طبق مصلحت از ایشان پنهان بماند"،<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران رهروان ولایت </ref> یعنی علم غیب ایشان ذاتی و استقلالی نیست بلکه ارادی بوده<ref>ر.ک. رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، ص دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸</ref> و احتیاج به افاضۀ خداوند دارند.<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص 295 ـ 298</ref>

*در این رابطه روایاتی<ref>ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت، ص 295 ـ 298؛ رفیعی، ناصر، علم غیب ائمه، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۷ و ۱۸</ref> وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

#امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:<ref>قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا، کنزالدقائق، ج 8، ص 357</ref> «اگر بر دانش ما افزوده نمی‌شد بی‌علم می‌ماندیم.»<ref>ر.ک. مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص 19</ref>

#در روایتی دیگر مفضل بن عمر می گوید: روزی امام صادق(علیه السلام) به من فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۳۷۳</ref> «ما را هر شب جمعه شادی و سروری است! گفتم: خدایش افزایش دهد، آن شادی چیست؟ فرمودند: هر شب جمعه روح پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) تا عرش بالا می‌رود، و روح ما هم با روح آنان بالا می‌رود، و این ارواح به بدن‌های خود باز نگردند، مگر با معرفتی و علمی تازه و جدید، و اگر چنین نبود که علم ما تمام می‌شد.»<ref>ر.ک. مولوی، محمد، نیاز جهان به امام زمان، ص 19</ref>

#همچنین روایاتی وجود دارد با عنوان «إِذَا شَاءُوا أَنْ یَعْلَمُوا علِمُوا»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 258</ref> معنای این روایات آن است که امامان(علیهم السلام) مقامی دارند که علم به هر چه که بخواهند در دسترس ایشان است، اما اگر مصلحت در ندانستن چیزی باشد کاری نمی‌کنند که آن را بدانند.<ref>ر.ک. مصباح یزدی، محمد تقی، شرح دعای 45 صحیفۀ سجادیه؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟</ref> به عبارتی دیگر علم غیب ایشان ممکن است بالفعل نباشد اما هنگامی که اراده کنند خداوند به آنها تعليم می‌دهد.<ref>ر.ک. مکارم، ناصر، تفسیر نمونه، ج 17، ص 100؛ جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج 3، ص 418</ref>

==مقدمه==