اطاعت اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

اطاعت و پیروی به عنوان یک [[حق]] بر گردن هر [[انسانی]] است که از [[امام]] خود [[اطاعت]] کند. از [[امام باقر]] {{ع}} پرسیده شد، [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] چیست؟ فرمود: [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] آن است که به سخنان او گوش فرا دهند و از او [[اطاعت]] کنند<ref>{{متن حدیث|مَا حَقُّ الْإِمَامِ عَلَى النَّاسِ قَالَ حَقُّهُ عَلَيْهِمْ أَنْ يَسْمَعُوا لَهُ وَ يُطِيعُوا}}؛ کافی، ج۱، ص۴۰۵.</ref>.

[[رسول خدا]] {{صل}} مصادیق [[اولی‌الامر]] را [[فرزندان علی]] و [[فاطمه]] {{عم}} برشمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ قَالَ الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۶.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۷ ـ ۹۸.</ref>

[[اطاعت از اهل بیت]] [[واجب]] است. [[دلایل]] [[وجوب]] [[پیروی از اهل بیت]] اطلاق دارد و همه بایدها و نبایدهای مربوط به [[زندگی]] [[مسلمانان]] را شامل می‌شود و در این جهت تفاوتی میان مسایل [[عبادی]]، [[اقتصادی]] و [[سیاسی]] و [[فرهنگی]] وجود ندارد. به عنوان مثال در [[آیه اولی الأمر]]، [[اطاعت از اولی الأمر]] همان جایگاه و گستره‌ای را دارد که [[اطاعت از پیامبر]] {{صل}} دارد.

[[اولی الأمر]] چنانکه بیان گردید از ویژگی [[عصمت]] برخوردارند، و این ویژگی به [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} اختصاص دارد.

[[حدیث ثقلین]]، دال بر [[وجوب]] [[پیروی از اهل بیت]] است، در این [[حدیث]]، [[نجات]] [[امت]] از [[گمراهی]] منوط به تمسک به [[کتاب خدا]] و [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} گردیده است، تمسّک به معنای درآویختن است، درآویختن به [[قرآن]] به [[شناخت]] [[دستورات]] [[قرآن]] و [[پیروی]] از آنهاست، همین گونه است درآویختن به [[اهل بیت]]، یعنی نخست باید دستورهای آنان را [[شناخت]]، سپس آنها را به‌کار بست<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[اهل بیت - ربانی گلپایگانی (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۵۳۹-۵۴۹.</ref>.

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌‌فرماید: "به [[خاندان]] پیامبرتان بنگرید و به آن‌سو روید که آنان می‌روند و پا جای پای آنان نهید، که هیچ‌گاه شما را از طریق [[هدایت]] [[منحرف]] نکنند و به هلاکت نسپارند. اگر نشستند، بنشینید و اگر برخاستند، برخیزید. بر آنان پیشی مگیرید که [[گمراه]] شوید و از آنان واپس نمانید که هلاک شوید"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۶</ref>.<ref>ر.ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)| دانشنامه نهج البلاغه ج۱]]، ص ۱۵۵.</ref>

[[حدیث سفینه نوح]] نیز بر [[وجوب]] [[پیروی از اهل بیت]] دلالت می‌کند، زیرا در این [[حدیث]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[اهل بیت]] خود را به [[کشتی نوح]] [[تشبیه]] کرده است که هر کس داخل آن شد از طوفان [[نجات]] یافت و هر کس از داخل شدن در آن سرباز زد هلاک گردید، بنابراین، هر کس از [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}}[[پیروی]] کند، از [[گمراهی]] [[نجات]] خواهد یافت و هر کس از [[پیروی]] از آنان سرباز زند، [[گمراه]] خواهد شد<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[اهل بیت - ربانی گلپایگانی (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۵۳۹-۵۴۹.</ref>.

حق اطاعت اهل بیت مانند سایر حقوقشان، منشأ [[الهی]] دارد و مثل [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] [[واجب]] است<ref>{{عربی|"وجوب طاعة الإمام كوجوب طاعة النبي و وجوب طاعة الله تعالی"}}؛ علامه حلی، الألفین، ص۲۸.</ref> زیرا که [[اطاعت]] آنان در ردیف [[اطاعت الهی]] است. [[هدف]] از [[اطاعت]] آنها، [[اطاعت از خداوند]] است آنان [[مردم]] را به [[اطاعت از خدا]] [[دعوت]] می‌کنند نه به [[اطاعت]] از خود<ref>{{عربی|"طاعة الإمام هي عبارة عن أمتثال أوامر الله تعالی و نواه"}}؛ علامه حلی، الألفین، ص۵۳.</ref>؛ زیرا که [[خداوند]] است که مالک هستی است. مقتضای [[توحید در ربوبیت]] این است که فقط اوست که [[حق تصرف]] در این عالم را دارد، هیچ کس در این عالم [[حق تصرف]] در [[تکوین]] و [[تشریع]] بدون [[اذن خداوند]] ندارد؛ پس [[فرمان]]، فرمان اوست و [[اهل بیت]] نیز هادیان به سوی [[فرمان الهی]] هستند و اثر [[اطاعت از اهل بیت]]، [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] خود ماست<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۸۹- ۱۹۰.</ref>.

نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها [[تبعیت]] نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]] {{صل}} که حبیب خداست، اجر رسالت خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، محب [[خدا]] نیست.

محب هرگز درباره محبوب خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، محب [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.

یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]] {{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی [[شخصیت]] و تعالیم این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] {{عم}} است. اهل بیت [[پیغمبر]] {{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ غیر شیعه، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از معارف و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] {{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵ ـ ۹۶.</ref>