حاجت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[حاجت در قرآن]] - [[حاجت در حدیث]] - [[حاجت در اخلاق اسلامی]] - [[حاجت در معارف دعا و زیارات]] - [[حاجت در معارف و سیره سجادی]] - [[حاجت در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط  = حاجت (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[حاجت در قرآن]] - [[حاجت در معارف دعا و زیارات]] - [[حاجت در معارف و سیره سجادی]]| پرسش مرتبط  = }}
 
== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[انسان]] غیر از [[فقر وجودی]] و [[فقر ذاتی|ذاتی]] که نسبت به [[خداوند]] دارد در فرآیند [[زندگی]] خود نیز حاجت‌ها و نیازهایی دارد و در این زمینه از چند جهت محتاج خداوند است؛
[[انسان]] غیر از [[فقر وجودی]] و [[فقر ذاتی|ذاتی]] که نسبت به [[خداوند]] دارد در فرآیند [[زندگی]] خود نیز حاجت‌ها و نیازهایی دارد و در این زمینه از چند جهت محتاج خداوند است؛
نخست، اینکه می‌تواند با [[هدایت الهی]] [[راه]] برون‌رفت از مشکل را بیابد و با [[نیروی معنوی]] که از [[خدا]] می‌گیرد، سختی‌های راه را [[تحمل]] کند و بر دشواری‌ها چیره شود.
نخست، اینکه می‌تواند با [[هدایت الهی]] [[راه]] برون‌رفت از مشکل را بیابد و با [[نیروی معنوی]] که از [[خدا]] می‌گیرد، سختی‌های راه را [[تحمل]] کند و بر دشواری‌ها چیره شود.
دوم، اینکه در واقع خداوند [[غنی علی الاطلاق]] و برآورنده نهایی همه [[خواسته‌ها]] و برطرف‌کننده همه نیازمندی‌هاست. هر [[انسانی]] هر چه دارد، اعم از [[ثروت]] و [[قدرت]] و اعتبار و وجاهت و... از او دارد و همه قدرت‌ها و [[دارایی‌ها]] در نهایت به او ختم می‌شد.
دوم، اینکه در واقع خداوند [[غنی علی الاطلاق]] و برآورنده نهایی همه [[خواسته‌ها]] و برطرف‌کننده همه نیازمندی‌هاست. هر [[انسانی]] هر چه دارد، اعم از [[ثروت]] و [[قدرت]] و اعتبار و وجاهت و... از او دارد و همه قدرت‌ها و [[دارایی‌ها]] در نهایت به او ختم می‌شد.
سوم، از آن جهت که دگرگون‌سازی [[دل‌ها]] به دست خداست، اگر او نخواهد هیچ کاری انجام نمی‌گیرد. اوست که می‌تواند دل‌های [[آدمیان]] را به سوی یکدیگر متمایل سازد و آنان را به سمت برآوردن نیازهایشان [[هدایت]] فرماید، هم‌چنان که اگر او نخواهد و [[اراده]] عام یا خاص او تعلق نگیرد، هیچ‌کس [[قادر]] به انجام هیچ کاری برای دیگری نیست.
سوم، از آن جهت که دگرگون‌سازی [[دل‌ها]] به دست خداست، اگر او نخواهد هیچ کاری انجام نمی‌گیرد. اوست که می‌تواند دل‌های [[آدمیان]] را به سوی یکدیگر متمایل سازد و آنان را به سمت برآوردن نیازهایشان [[هدایت]] فرماید، هم‌چنان که اگر او نخواهد و [[اراده]] عام یا خاص او تعلق نگیرد، هیچ‌کس [[قادر]] به انجام هیچ کاری برای دیگری نیست.
چهارم، برای اینکه [[بخشش]] او بی‌کرانه، مهر او مرزناپذیر، دَهِش او به دور از تنگ‌چشمی، منّت‌گذاری، آزاررسانی، خوارسازی، و بی‌هیچ [[چشم‌داشت]] و به دور از هر نوع [[تحقیر]] است؛
چهارم، برای اینکه [[بخشش]] او بی‌کرانه، مهر او مرزناپذیر، دَهِش او به دور از تنگ‌چشمی، منّت‌گذاری، آزاررسانی، خوارسازی، و بی‌هیچ [[چشم‌داشت]] و به دور از هر نوع [[تحقیر]] است؛


بر این پایه، تنها باید حاجت به پیشگاه خدا برد و رفع نیاز از او [[طلب]] کرد، چرا که هر کس جز خدا یا قادر به تأمین خواسته ما نیست، یا نمی‌خواهد برای ما کاری انجام دهد، یا بخشش او محدود و پایان‌پذیر است، یا کمک‌های خود را با منّت و [[اذیت]] و تحقیر و بی‌مقدار کردن ما همراه می‌سازد، و یا پس از برآوردن خواسته ما توقعاتی دارد که با توان و [[شخصیت]] ما سازگار نیست و [[انسانیت]] ما را به [[اسارت]] در می‌آورد.
بر این پایه، تنها باید حاجت به پیشگاه خدا برد و رفع نیاز از او [[طلب]] کرد، چرا که هر کس جز خدا یا قادر به تأمین خواسته ما نیست، یا نمی‌خواهد برای ما کاری انجام دهد، یا بخشش او محدود و پایان‌پذیر است، یا کمک‌های خود را با منّت و [[اذیت]] و تحقیر و بی‌مقدار کردن ما همراه می‌سازد، و یا پس از برآوردن خواسته ما توقعاتی دارد که با توان و [[شخصیت]] ما سازگار نیست و [[انسانیت]] ما را به [[اسارت]] در می‌آورد.
پس از این مقدمه، که با برداشت [[آزاد]] از نیایش‌های [[امام سجاد]] {{ع}} جمع‌بندی شد، چکیده‌ای از [[دعاهای صحیفه سجادیه]] را درباره حاجت، در چند بند مرور می‌کنیم.
پس از این مقدمه، که با برداشت [[آزاد]] از نیایش‌های [[امام سجاد]] {{ع}} جمع‌بندی شد، چکیده‌ای از [[دعاهای صحیفه سجادیه]] را درباره حاجت، در چند بند مرور می‌کنیم.
# '''توصیف [[خداوند]] به عنوان برآورنده [[حاجت]]''': «ای [[یاور]] [[نیازمندان]] و رانده‌شدگان!»<ref>نیایش شانزدهم.</ref>. «بار خدایا! ای آن‌که درگاه تو آخرین مقصد [[حاجات]] است و تنها در نزد توست که به [[خواسته‌ها]] می‌توان رسید. ای خداوند که در برابر نعمت‌هایت [[بهایی]] نستانی. ای خداوندی که زلال عطایت را به منّت تیره نگردانی. ای خداوندی که همگان به تو [[بی‌نیاز]] شوند و کس را از تو [[بی‌نیازی]] نیست... ای خداوندی که حاجت حاجتمندان از تو منقطع نشود.»..<ref>نیایش سیزدهم.</ref>.
# '''توصیف [[خداوند]] به عنوان برآورنده [[حاجت]]''': «ای [[یاور]] [[نیازمندان]] و رانده‌شدگان!»<ref>نیایش شانزدهم.</ref>. «بار خدایا! ای آن‌که درگاه تو آخرین مقصد [[حاجات]] است و تنها در نزد توست که به [[خواسته‌ها]] می‌توان رسید. ای خداوند که در برابر نعمت‌هایت [[بهایی]] نستانی. ای خداوندی که زلال عطایت را به منّت تیره نگردانی. ای خداوندی که همگان به تو [[بی‌نیاز]] شوند و کس را از تو [[بی‌نیازی]] نیست... ای خداوندی که حاجت حاجتمندان از تو منقطع نشود.»..<ref>نیایش سیزدهم.</ref>.
# '''خداوند، تنها [[مرجع]] [[شایسته]] دریافت حاجات''': «[[سپاس]] خداوندی را که جز به خود، در نیاز را به روی ما فرو بست»<ref>نیایش یکم.</ref>. «ای خداوندی که... آفریدگانت را به [[نیازمندی]] وصف کرده‌ای و آنان را سزاست که به تو [[نیازمند]] باشند. پس هر که بخواهد نیازمندی خویش را به خواهش از درگاه تو رفع کند و گَردِ [[بی‌نوایی]] از چهره خود بیفشاند، حاجت خود را از جایی خواسته که بایدش خواست و به دریافت مقصود از راهی رفته است که بایدش رفت»<ref>نیایش سیزدهم؛ همچنین بنگرید به نیایش‌های بیستم، بیست‌و‌هشتم، چهل‌وهشتم و پنجاه‌و‌یکم.</ref>.
# '''خداوند، تنها [[مرجع]] [[شایسته]] دریافت حاجات''': «[[سپاس]] خداوندی را که جز به خود، در نیاز را به روی ما فرو بست»<ref>نیایش یکم.</ref>. «ای خداوندی که... آفریدگانت را به [[نیازمندی]] وصف کرده‌ای و آنان را سزاست که به تو [[نیازمند]] باشند. پس هر که بخواهد نیازمندی خویش را به خواهش از درگاه تو رفع کند و گَردِ [[بی‌نوایی]] از چهره خود بیفشاند، حاجت خود را از جایی خواسته که بایدش خواست و به دریافت مقصود از راهی رفته است که بایدش رفت»<ref>نیایش سیزدهم؛ همچنین بنگرید به نیایش‌های بیستم، بیست‌و‌هشتم، چهل‌وهشتم و پنجاه‌و‌یکم.</ref>.
۱۱۵٬۲۱۲

ویرایش