پرش به محتوا

ابوزهیر نمیری: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوزهیر نمیری در تراجم و رجال]] - [[ابوزهیر نمیری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوزهیر نمیری | مداخل مرتبط = [[ابوزهیر نمیری در تراجم و رجال]] - [[ابوزهیر نمیری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوزهیر نمیری
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر نمادین دمشق.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر نمادین دمشق
| نام کامل = ابوزهیر نمیری
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه =   
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[بنی عامر بن صعصعه]]   
| از تیره = [[بنی‌نمیر]] 
| پدر = 
| مادر = 
| همسر = 
| پسر = 
| دختر =
| خواهر =
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد =
| محل زندگی = [[شام]]
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت =
| محل شهادت =
| طول عمر =
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]
| از طبقه =
| در جنگ = 
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور =
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
از تیره بنی تُمَیر از [[عامر بن صعصعه]]<ref>طبری، ص۶۷.</ref> [[شناخت]] وی از طریق چند [[روایت]] است و آگاهی‌های مستقل از آن [[روایات]] از وی نداریم. در نام و [[کنیه]] وی چندین [[اختلاف]] وجود دارد. نخست آنکه نمیری را به تصحیف، "تمیمی" هم خوانده‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۰.</ref>. دو دیگر آنکه وی که [[صحابی]] است و در [[شام]] ساکن شده، در برخی منابع به "[[حمصی]]" هم معرفی شده است<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۳۶؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۵۹.</ref>. سوم آنکه ابن ماکولا و دیگران، نام وی را [[یحیی بن نُغیر]]<ref>درباره نیر؛ ر. ک: ابن ماکولا، ج۷، ص۳۵۹؛ زبیدی، ج۳، ص۵۷۸؛ و در ضبط دیگر نقیر و نفیر.</ref> ضبط کرده‌اند<ref>تردید درباره نام او را؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۷۴.</ref>. پس چاره‌ای جز پذیرش این نام برای او نداریم. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۵۰.</ref> برای وی مدخل گذاشته و به نقل از [[تاریخ]] [[حمص]]، نام او را یحیی بن نفیر یا نغیر آورده است. در پایان همان عبارت، به نقل از ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۷.</ref> می‌گوید: و گفته شده است که نام او "فلان بن [[شرحبیل]]" است! چهارم آنکه کنیه او نیز به [[خطا]] "ابورهم" آمده، تا آنجا که مدخلی هم برای ابورهم درآمده<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۱؛ به احتمال بر اساس روایتی از او با همین نام در ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۳۱.</ref>، در حالی که در منابع دیگر، [[حدیث]] یاد شده از [[ابو زهیر]] و [[راوی]] آن هم از وی [[خالد بن معدان]]، در هر دو مورد است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۱۱.</ref> مدخلی با عنوان ابورهم السمعی یا السماعی آورده که راوی از او خالد بن معدان است و به نظر وی صحابی نیست و نامش احزاب بن اسید ظهری است. این فرد باید شخص دیگری باشد که [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۵۸۸.</ref> هم [[حدیثی]] از او آورده و می‌گوید صحابی بودنش اختلافی است. نکته دیگر در نام او اینکه ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۱۴۴.</ref> با قید اینکه [[ابوزهیر انماری]] [[صحابی]] است، نمیری و انماری را یکی دانسته است. در چند مورد "ابوالازهر"<ref>یا ابو الزهر؛ ر. ک: ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۱۲.</ref> به جای "ابوزهیر" آمده و ابن ائیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸.</ref> مدخل "ابوالازهر الانماری" را برای این صحابی [[انتخاب]] کرده که با توجه به کثرت موارد [[ابو زهیر]]، کار [[ابن اثیر]] مناسب نیست. شاید [[بغوی]] به دلیل آنکه ابوالازهر را جز ابوزهیر انماری می‌دانسته، اظهار کرده باشد نمی‌داند او صحابی است یا نه <ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۹.</ref>.
از تیره بنی تُمَیر از [[عامر بن صعصعه]]<ref>طبری، ص۶۷.</ref> [[شناخت]] وی از طریق چند [[روایت]] است و آگاهی‌های مستقل از آن [[روایات]] از وی نداریم. در نام و [[کنیه]] وی چندین [[اختلاف]] وجود دارد. نخست آنکه نمیری را به تصحیف، «تمیمی» هم خوانده‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۰.</ref>. دو دیگر آنکه وی که [[صحابی]] است و در [[شام]] ساکن شده، در برخی منابع به «[[حمصی]]» هم معرفی شده است<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۲۳۶؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۵۹.</ref>. سوم آنکه ابن ماکولا و دیگران، نام وی را [[یحیی بن نُغیر]]<ref>درباره نیر؛ ر. ک: ابن ماکولا، ج۷، ص۳۵۹؛ زبیدی، ج۳، ص۵۷۸؛ و در ضبط دیگر نقیر و نفیر.</ref> ضبط کرده‌اند<ref>تردید درباره نام او را؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۷۴.</ref>. پس چاره‌ای جز پذیرش این نام برای او نداریم. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۵۰.</ref> برای وی مدخل گذاشته و به نقل از [[تاریخ]] [[حمص]]، نام او را یحیی بن نفیر یا نغیر آورده است. در پایان همان عبارت، به نقل از ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۷.</ref> می‌گوید: و گفته شده است که نام او «فلان بن [[شرحبیل]]» است! چهارم آنکه کنیه او نیز به [[خطا]] «ابورهم» آمده، تا آنجا که مدخلی هم برای ابورهم درآمده<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۱۱؛ به احتمال بر اساس روایتی از او با همین نام در ابن ابی عاصم، ج۵، ص۳۳۱.</ref>، در حالی که در منابع دیگر، [[حدیث]] یاد شده از [[ابو زهیر]] و [[راوی]] آن هم از وی [[خالد بن معدان]]، در هر دو مورد است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۱۱.</ref> مدخلی با عنوان ابورهم السمعی یا السماعی آورده که راوی از او خالد بن معدان است و به نظر وی صحابی نیست و نامش احزاب بن اسید ظهری است. این فرد باید شخص دیگری باشد که [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۵۸۸.</ref> هم [[حدیثی]] از او آورده و می‌گوید صحابی بودنش اختلافی است. نکته دیگر در نام او اینکه ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۱۴۴.</ref> با قید اینکه [[ابوزهیر انماری]] [[صحابی]] است، نمیری و انماری را یکی دانسته است. در چند مورد «ابوالازهر»<ref>یا ابو الزهر؛ ر. ک: ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۱۲.</ref> به جای «ابوزهیر» آمده و ابن ائیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸.</ref> مدخل «ابوالازهر الانماری» را برای این صحابی [[انتخاب]] کرده که با توجه به کثرت موارد [[ابو زهیر]]، کار [[ابن اثیر]] مناسب نیست. شاید [[بغوی]] به دلیل آنکه ابوالازهر را جز ابوزهیر انماری می‌دانسته، اظهار کرده باشد نمی‌داند او صحابی است یا نه <ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۹.</ref>.


[[روایت]] نقل شده از سوی ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸.</ref> از ابوالازهر، همان است که از ابوزهیر نقل شده است<ref>نیز، مزی، ج۳۳، ص۲۳.</ref>. ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۲.</ref> ابوزهیر نمیری و أبوزهیر انماری را هم یکی دانسته است. [[سیوطی]] نوشته است که [[ابوداوود]] و [[حاکم نیشابوری]] از "ابی الأزهر [[زهیر]] الانماری" روایت کرده است که.... و همان روایت مضجع را نقل کرده است<ref>سیوطی، ج۳، ص۷۲.</ref>. ابن عبدالبر <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۶-۲۲۷.</ref> سه مدخل به وی اختصاص داده: ابو زهیر بن اسید بن جعونة بن حارث نمیری، ابوزهیر انماری یا نمیری یا تمیمی، و ابرزهیر نمیری که گفته می‌شود نامش یحیی بن نفیر است. از این سه مدخل، مدخل او باید شخص دیگری باشد<ref>نیز ر. ک: ابونعیم، ج۴، ص۲۸۹۹.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۹۸.</ref> می‌نویسد: ابو زهیر نمیری، صحابی و از شامی‌هاست و [[راوی حدیث]] او نیز ابومصبح مقرانی است. وی سپس [[حدیث]] ختم [[دعا]] به آمین را از وی نقل کرده است. [[ابن ابی‌حاتم]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۷۴.</ref> نیز نوشته که وی از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} بوده و سه حدیث دارد و در شمار [[صحابه]] ساکن [[شام]] است. اما چنان که اشاره شد، در اینکه نامش یحیی بن نفیر (کذا) باشد تردید کرده است. [[حدیث]] معروف او {{متن حدیث| لَا تَقْتُلُوا الْجَرَادِ ...}}؛ است<ref>ابن ابی عاصم، ج۳، ص۱۱۸.</ref>. روایت دیگر، [[استحباب]] ختم [[دعاها]] به کلمه آمین است که در این [[روایت]]، [[ابو زهیر]] تصریح دارد مطلب را از خود [[پیامبر]] شنیده است<ref>ابوداوود، ج۱، ص۲۱۳؛ بخاری، ص۳۲.</ref>. ابوالمصبح مقرانی هم که این روایت را از [[ابوزهیر نمیری]] نقل کرده، تصریح می‌کند با او که از [[اصحاب پیامبر]] بود، می‌نشستیم؛ او [[نیک]] سخن می‌گفت. وقتی مردی [[دعا]] می‌کرد، وی می‌گفت: [[دعا]] را با آمین ختم کنید، آمین در [[حدیث]] مثل مُهر بر نامه است، سپس حدیث خود را از پیامبر روایت می‌کرد<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۹۶؛ همو، کتاب الدعاء، ص۸۹؛ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۱۱۹.</ref>. در روایت مضجع، روایت سوم و مشتمل بر دعایی است که [[حضرت]] پیش از خوابیدن و هنگام دراز کشیدن روی رختخواب قرائت می‌کرده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۹۸؛ أبو داوود، ج۲، ص۴۸۷.</ref>. روایت چهارمی هم از وی و [[واثلة بن اسقع]] درباره [[طلب علم]] و [[ثواب]] آن نقل شده است<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۳۵.</ref><ref>[[رسول جعفریان|جعفریان، رسول]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوزهیر نمیری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۱۶.</ref>
[[روایت]] نقل شده از سوی ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸.</ref> از ابوالازهر، همان است که از ابوزهیر نقل شده است<ref>نیز، مزی، ج۳۳، ص۲۳.</ref>. ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۲۲.</ref> ابوزهیر نمیری و أبوزهیر انماری را هم یکی دانسته است. [[سیوطی]] نوشته است که [[ابوداوود]] و [[حاکم نیشابوری]] از «ابی الأزهر [[زهیر]] الانماری» روایت کرده است که.... و همان روایت مضجع را نقل کرده است<ref>سیوطی، ج۳، ص۷۲.</ref>. ابن عبدالبر <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۲۶-۲۲۷.</ref> سه مدخل به وی اختصاص داده: ابو زهیر بن اسید بن جعونة بن حارث نمیری، ابوزهیر انماری یا نمیری یا تمیمی، و ابرزهیر نمیری که گفته می‌شود نامش یحیی بن نفیر است. از این سه مدخل، مدخل او باید شخص دیگری باشد<ref>نیز ر. ک: ابونعیم، ج۴، ص۲۸۹۹.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۹۸.</ref> می‌نویسد: ابو زهیر نمیری، صحابی و از شامی‌هاست و [[راوی حدیث]] او نیز ابومصبح مقرانی است. وی سپس [[حدیث]] ختم [[دعا]] به آمین را از وی نقل کرده است. [[ابن ابی‌حاتم]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۷۴.</ref> نیز نوشته که وی از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} بوده و سه حدیث دارد و در شمار [[صحابه]] ساکن [[شام]] است. اما چنان که اشاره شد، در اینکه نامش یحیی بن نفیر (کذا) باشد تردید کرده است. [[حدیث]] معروف او {{متن حدیث| لَا تَقْتُلُوا الْجَرَادِ ...}}؛ است<ref>ابن ابی عاصم، ج۳، ص۱۱۸.</ref>. روایت دیگر، [[استحباب]] ختم [[دعاها]] به کلمه آمین است که در این [[روایت]]، [[ابو زهیر]] تصریح دارد مطلب را از خود [[پیامبر]] شنیده است<ref>ابوداوود، ج۱، ص۲۱۳؛ بخاری، ص۳۲.</ref>. ابوالمصبح مقرانی هم که این روایت را از [[ابوزهیر نمیری]] نقل کرده، تصریح می‌کند با او که از [[اصحاب پیامبر]] بود، می‌نشستیم؛ او [[نیک]] سخن می‌گفت. وقتی مردی [[دعا]] می‌کرد، وی می‌گفت: [[دعا]] را با آمین ختم کنید، آمین در [[حدیث]] مثل مُهر بر نامه است، سپس حدیث خود را از پیامبر روایت می‌کرد<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۹۶؛ همو، کتاب الدعاء، ص۸۹؛ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۱۱۹.</ref>. در روایت مضجع، روایت سوم و مشتمل بر دعایی است که [[حضرت]] پیش از خوابیدن و هنگام دراز کشیدن روی رختخواب قرائت می‌کرده است<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۹۸؛ أبو داوود، ج۲، ص۴۸۷.</ref>. روایت چهارمی هم از وی و [[واثلة بن اسقع]] درباره [[طلب علم]] و [[ثواب]] آن نقل شده است<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۳۵.</ref><ref>[[رسول جعفریان|جعفریان، رسول]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوزهیر نمیری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۱۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۶: خط ۶۴:
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:بنی‌عامر]]
[[رده:بنی‌نمیر]]
۲۴٬۴۴۹

ویرایش