پرش به محتوا

صحابه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = صحابه| عنوان مدخل  = صحابه| مداخل مرتبط = [[صحابه در قرآن]] - [[صحابه در علوم حدیث]] - [[صحابه در نهج البلاغه]] - [[صحابه در اصول فقه]] - [[صحابه در معارف دعا و زیارات]] - [[صحابه در معارف و سیره سجادی]] - [[صحابه در فقه اسلامی]] - [[صحابه در کلام اسلامی]] - [[صحابه از دیدگاه اهل سنت]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = صحابه
| عنوان مدخل  = [[صحابه]]
| مداخل مرتبط = [[صحابه در قرآن]] - [[صحابه در علوم حدیث]] - [[صحابه در نهج البلاغه]] - [[صحابه در اصول فقه]] - [[صحابه در معارف دعا و زیارات]] - [[صحابه در معارف و سیره سجادی]] - [[صحابه در فقه اسلامی]] - [[صحابه در کلام اسلامی]] - [[صحابه از دیدگاه اهل سنت]]
| پرسش مرتبط  =  
}}
'''صحابه'''، به اشخاصی گفته می‌‌شود که همراه و ملازم [[حضرت محمد]] {{صل}} بوده‌اند. طبق [[آیات]] و [[روایات]] وضعیت تمام صحابه یکی نبوده و برخی از صحابه مورد [[ستایش]] و برخی دیگر مورد [[نکوهش]] [[خداوند متعال]] و [[پیامبر]] {{صل}} قرار گرفته‌اند. [[اهل سنت]] با استناد به آیات و روایات مورد ستایش صحابه، [[حکم]] به [[عدالت]] جمیع صحابه داده است، در حالی که [[شیعه]] به [[دلیل]] وجود دو دسته از آیات و روایات در مورد صحابه، حکم آنان را مانند باقی [[مردم]] می‌‌دانند که عدالت آنها باید مورد بررسی قرار بگیرد.
'''صحابه'''، به اشخاصی گفته می‌‌شود که همراه و ملازم [[حضرت محمد]] {{صل}} بوده‌اند. طبق [[آیات]] و [[روایات]] وضعیت تمام صحابه یکی نبوده و برخی از صحابه مورد [[ستایش]] و برخی دیگر مورد [[نکوهش]] [[خداوند متعال]] و [[پیامبر]] {{صل}} قرار گرفته‌اند. [[اهل سنت]] با استناد به آیات و روایات مورد ستایش صحابه، [[حکم]] به [[عدالت]] جمیع صحابه داده است، در حالی که [[شیعه]] به [[دلیل]] وجود دو دسته از آیات و روایات در مورد صحابه، حکم آنان را مانند باقی [[مردم]] می‌‌دانند که عدالت آنها باید مورد بررسی قرار بگیرد.


خط ۶۳: خط ۵۷:


نتیجه آنکه واژه [[صحابی]] در [[روایات]] نیز به معنای لغوی آن است.
نتیجه آنکه واژه [[صحابی]] در [[روایات]] نیز به معنای لغوی آن است.
* شرط لازم برای اینکه هر [[مسلمانی]] [[صحابه]] نامیده شود، ملازمت و [[هم‌نشینی]] پیوسته یا [[هم‌نشینی]] فراوان او با [[پیامبر]] {{صل}} است و دیدن اندک [[پیامبر]] برای نامیده شدن به این عنوان [[کفایت]] نمی‌کند و حداقل درباره کسی که اندکی [[پیامبر]] را دیده و به این عنوان نامیده شده، باید تردید داشت. بنابراین، مراد از [[هم‌نشینی]] [[فرد]] [[مسلمان]] با [[پیامبر]] {{صل}} به طور مطلق و بدون قید زمان و مکان، [[همراهی]] طولانی مدتی است که [[تصور]] می‌شود و اگر [[مصاحبت]]، [[مقید]] به زمان و مکان خاصی باشد؛ مانند {{متن قرآن|يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ}}<ref>«ای دو یار زندان!» سوره یوسف، آیه ۳۹.</ref> یا {{متن قرآن|إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ...}}<ref>«آنگاه که آن دو در غار بودند همان هنگام که به همراهش می‌گفت.».. سوره توبه، آیه ۴۰.</ref>، در این صورت، [[مصاحبت]]، محدود به همان زمان و مکان می‌شود. از این‌رو "مازری"<ref>ذهبی درباره مازری می‌نویسد: مازری، استاد، امام، علامه، دریایی از علوم و فنون و آخرین دانشمند صاحب‌نظر از بزرگان آفریقا در فقه و اجتهاد و دقت نظر است (سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۰۴).</ref> می‌نویسد: ما وقتی می‌گوییم [[صحابه]]، [[عادل]] هستند مقصود ما همه کسانی که روزی و یا گاه گاهی [[پیامبر]] {{صل}} را دیده‌اند، یا برای عرضی با وی همنشین شده‌اند و فوراً از نزد وی باز گشته‌اند، نیست؛ بلکه مقصود [از [[صحابه]]] کسانی هستند که با [[پیامبر]] ملازمت داشته و آن [[حضرت]] را [[یاری]] کرده و از [[نور]] نازل شده بر او [[پیروی]] کرده‌اند<ref>{{عربی|لسنا نعني بقولنا الصحابة عدول كل من رآه النبيّ {{صل}} يوما أو زاره لماما، أو اجتمع به لغرض و انصرف عن كثب، و إنّما نعني به الذين لازموه و نصروه و اتّبعوا النور الذي أنزل معه أولئك هم المفلحون}}.</ref>.
 
شرط لازم برای اینکه هر [[مسلمانی]] [[صحابه]] نامیده شود، ملازمت و [[هم‌نشینی]] پیوسته یا [[هم‌نشینی]] فراوان او با [[پیامبر]] {{صل}} است و دیدن اندک [[پیامبر]] برای نامیده شدن به این عنوان [[کفایت]] نمی‌کند و حداقل درباره کسی که اندکی [[پیامبر]] را دیده و به این عنوان نامیده شده، باید تردید داشت. بنابراین، مراد از [[هم‌نشینی]] [[فرد]] [[مسلمان]] با [[پیامبر]] {{صل}} به طور مطلق و بدون قید زمان و مکان، [[همراهی]] طولانی مدتی است که [[تصور]] می‌شود و اگر [[مصاحبت]]، [[مقید]] به زمان و مکان خاصی باشد؛ مانند {{متن قرآن|يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ}}<ref>«ای دو یار زندان!» سوره یوسف، آیه ۳۹.</ref> یا {{متن قرآن|إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ...}}<ref>«آنگاه که آن دو در غار بودند همان هنگام که به همراهش می‌گفت.».. سوره توبه، آیه ۴۰.</ref>، در این صورت، [[مصاحبت]]، محدود به همان زمان و مکان می‌شود. از این‌رو "مازری"<ref>ذهبی درباره مازری می‌نویسد: مازری، استاد، امام، علامه، دریایی از علوم و فنون و آخرین دانشمند صاحب‌نظر از بزرگان آفریقا در فقه و اجتهاد و دقت نظر است (سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۰۴).</ref> می‌نویسد: ما وقتی می‌گوییم [[صحابه]]، [[عادل]] هستند مقصود ما همه کسانی که روزی و یا گاه گاهی [[پیامبر]] {{صل}} را دیده‌اند، یا برای عرضی با وی همنشین شده‌اند و فوراً از نزد وی باز گشته‌اند، نیست؛ بلکه مقصود [از [[صحابه]]] کسانی هستند که با [[پیامبر]] ملازمت داشته و آن [[حضرت]] را [[یاری]] کرده و از [[نور]] نازل شده بر او [[پیروی]] کرده‌اند<ref>{{عربی|لسنا نعني بقولنا الصحابة عدول كل من رآه النبيّ {{صل}} يوما أو زاره لماما، أو اجتمع به لغرض و انصرف عن كثب، و إنّما نعني به الذين لازموه و نصروه و اتّبعوا النور الذي أنزل معه أولئك هم المفلحون}}.</ref>.


از این تعریف دو مسئله دانسته می‌شود:
از این تعریف دو مسئله دانسته می‌شود:
۱۱۵٬۱۸۲

ویرایش