حدیث غدیر از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱. [[ابوحامد غزالی]] می‌نویسد: از خطبه‌های [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} خطبه غدیر خم است که همه [[مسلمانان]] بر متن آن اتفاق دارند. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «هر کس من مولا و [[سرپرست]] او هستم، علی{{ع}} مولا و سرپرست اوست». عُمَر پس از این فرمایش رسول خدا{{صل}} به علی{{ع}} این‌گونه تبریک گفت: «[[مبارک]] مبارک! ای [[ابوالحسن]]! تو اکنون مولا و [[رهبر]] من و هر مولای دیگری هستی».

این سخن عُمَر از [[تسلیم]] و رضایتی حکایت می‌کرد؛ اما پس از گذشت آن روزها، عُمَر بر اثر [[هوای نفس]] و علاقه به [[ریاست]] و [[رهبری]]، مکان اصلی استوانه [[خلافت]] را [[تغییر]] داد و با لشکرکشی‌ها، برافراشتن [[پرچم‌ها]] و گشودن سرزمین‌های دیگر، راه [[امت]] را به [[اختلاف]] و بازگشت به دوران [[جاهلی]] هموار کرد و [مصداق این [[آیه قرآن]] شد]: «پس آن [[عهد]] را پشت سر خود انداختند و در برابر آن [[بهایی]] ناچیز به دست آوردند و چه بد معامله‌ای کردند»<ref>سرّ العالمین و کشف ما فی الدارین، ابوحامد محمد بن محمد الغزالی، ج۱، ص۱۸. {{عربی|و اجمع الجماهير على متن الحديث من خطبته في يوم عيد يزحم باتفاق الجميع و هو يقول: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ}} فقال عمر بخ بخ! يا أبا الحسن! لقد أصبحت مولاي و مولى كل مولى فهذا تسليم و رضى و تحكيم ثم بعد هذا غلب الهوى تحب الرياسة و حمل عمود الخلافة و عقود النبوة و خفقان الهوى في قعقعة الرايات و اشتباك ازدحام الخيول و فتح الأمصار وسقاهم كأس الهوى فعادوا إلى الخلاف الأول: فنبذوه وراء ظهورهم واشتروا به ثمنا قليلا}}.</ref>.

۲. [[سبط بن جوزی]] درباره [[حدیث غدیر]] و معنای کلمه «مولا» بحث درازدامنی آورده و بعد از نقل همه معانی «مولا» و رد آنها، گفته است: «این [[حدیث]] بر [[نصب]] [[امامت امام علی]]{{ع}} دلالت می‌کند». وی می‌گوید: [[دانشمندان]] [[عرب]] در [[تفسیر]] کلمه «[[مولی]]» در [[کلام پیامبر]]{{صل}} که فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ‌}}، وجوهی ذکر کرده‌اند که یکی از آنها به معنای مالک است و... معنای دهمین آن اولی و [[برتر]] است. [[خداوند]] فرمود «این مولای شماست»، به این معنا که او اولی و برتر به شما است و چون ثابت شد که مولا به معنای اولی است، پس حمل لفظ مولا در این [[حدیث]] بر کسی که مالک بنده‌ای باشد، جایز نخواهد بود؛ چون [[پیامبر]]{{صل}} مالک علی و علی{{ع}} [[بنده]] [[رسول خدا]] و [[آزاد شده]] او نبوده و نیز حمل آن بر کسی که پسر عموی دیگری است، جایز نیست؛ زیرا او پسر عمویش بود و نه بر [[هم‌پیمان]]؛ چون این قضیه مربوط به کسانی است که ضرر دیده‌اند و [[پیمان]] بر کمک و [[همراهی]] می‌بندند و نه بر [[یاری]] و کمک؛ زیرا این معنا در خود کلمه موجود است، و نه بر کسی که [[سرپرستی]] ([[ضمان]] جریره) را دارد، و نه بر [[همسایه]] که چنین حملی [[لغو]] است، و نه بر آقا و [[سروری]] که اطاعتش لازم است.

[[ذهبی]] به [[سند صحیح]] نقل می‌کند: [[براء]] می‌گوید: با رسول خدا{{صل}} زیر درخت نشسته بودیم که [[فرمان]] [[اقامه نماز]] [[جماعت]] صادر شد؛ سپس رسول خدا{{صل}} دست علی{{ع}} را گرفت و سمت راستش قرار داد و فرمود: «آیا من نسبت به [[مؤمنان]] از [[جان]] آنان به خودشان [[برتر]] نیستم»؟ گفتند: «آری». فرمود: «علی{{ع}} مولای کسی است که من مولای اویم. خداوندا [[دوست]] بدار آنکه علی{{ع}} را دوست بدارد و [[دشمن]] بدار، دشمن او را». [[عمر بن خطاب]] گفت: «گوارا باشد بر تو ای علی! تو اکنون مولا و [[رهبر]] تمام مردان و [[زنان]] [[مؤمن]] هستی»<ref>تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، شمس‌الدین محمد بن أحمد بن عثمان الذهبی، ج۳، ص۶۳۳. {{متن حدیث|و قال حماد بن سلمة، عن علي بن زيد، و أبي هارون، عن عدي بن ثابت، عن البراء قال: كنا مع رسول الله{{صل}} تحت شجرتين، و نودي في الناس: الصلاة جامعة، و دعا رسول الله{{صل}} علياً فأخذ بيده و أقامه عن يمينه، فقال: أ لست أولى بكل مؤمن من نفسه قالوا: بلى، فقال: فإن هذا مولى من أنا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه. فلقيه عمر بن الخطاب فقال: هنيئا لك يا علي، أصبحت و أمسيت مولى كل مؤمن و مؤمنة و رواه عبد الرزاق}}.</ref>. این [[حدیث]] را عبدالرزاق از [[معمر]] از علی بن زید نقل کرده است.

== حدیث غدیر و امامت علی و خلافت خلفا ==