دابة الارض چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]

| تصویر = 7626626268.jpg

| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[مقدمات ظهور امام مهدی]]

| مدخل اصلی = [[نشانه‌های ظهور امام مهدی]]

| مدخل وابسته = ؟

| پاسخ‌دهندگان = [[سید جعفر موسوی‌نسب]]؛ [[مهدی علی‌زاده]]

'''[[دابة الارض]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.

== پاسخ نخست ==

«این کلمه با اندک اضافه‌ای (مِن) در [[آیه]] ۸۲ سوره نمل آمده است: {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}؛ یعنی: و هنگامی که [[فرمان]] [[عذاب]] آنها رسد (و در آستانه [[قیامت]] قرار گیرند) جنبنده‌ای را از [[زمین]] برای آن‌ها خارج می‌کنیم که با آنان تکلم می‌کند و (می‌‌‌گوید) که [[مردم]] به [[آیات]] ما [[ایمان]] نمی‌آوردند.

چرا که در دنباله این [[آیه]] محشور شدن گروه‌هایی از [[مردم]] طرح شده است نه همه [[مردم]] و این قبل از [[قیامت]] صورت می‌گیرد که به آن [[رجعت]] می‌گویند که یکی از اعتقادات [[شیعه]] است<ref>آن عبارتست از اعتقاد به این‌‌‌که بعد از ظهور امام زمان {{ع}} خدا گروهى از مؤمنان خالص و کفار و طاغیان بسیار شرور را دوباره زنده مى‌‌‌کند و به دنیا بازمى‌گرداند تا گروه مؤمنان را عزیز و گروه دیگر را ذلیل کند. جهت اطلاع بیشتر ر.ک: آیت اللّه ناصر مکارم شیرازى و دیگران، پیشین، ص ۵۵۵- ۵۶۲.</ref>. در صورتی که در [[قیامت]] همه [[مردم]] محشور می‌شوند نه فقط گروه‌هایی از آنان؛ چنان‌‌‌که در ادامه روایتی که در توصیف [[دابة الارض]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است چنین آمده است: و [[دلیل]] این‌که این اتفاق در [[رجعت]] رخ می‌دهد سخن خداست. {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ * حَتَّى إِذَا جَاؤُوا قَالَ أَكَذَّبْتُم بِآيَاتِي وَلَمْ تُحِيطُوا بِهَا عِلْمًا أَمَّاذَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>سوره نمل، آیه ۸۳- ۸۴.</ref> شخصی به حضرت عرض کرد: برخی‌ها می‌پندارند که [[آیه]] {{متن قرآن|يَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا}}‌‌‌ مربوط به [[قیامت]] است. حضرت فرمود: آیا ([[خدا]] در [[قیامت]]) از هر امتی گروهی را محشور و بقیه را رها می‌کند؟ نه! بلکه این حشر در "[[رجعت]]" صورت می‌گیرد؛ اما [[آیه]] [[قیامت]] {{متن قرآن|وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا}}‌‌‌<ref>سوره کهف، آیه ۴۷.</ref> می‌باشد<ref>سید هاشم، حسین بحرانى، البرهان فى تفسیر القرآن،(قم: مؤسسة البعثة، ج اول، ۱۴۱۷ ه.ق) ج ۴، ص ۲۲۸.</ref>.

# روایاتی که در منابع [[شیعه]] آمده‌اند [[دابة الارض]] را انسانی والا معرفی کرده‌اند که در بیشتر آنها این [[انسان کامل]]، [[امام علی|علی]] {{ع}} معرفی شده است<ref>ر.ک: فضل بن حسن، طبرسى، پیشین، ص ۳۶۶، جمعة، العروسى الحویزى، نور الثقلین،(قم: اسماعیلیان، ج چهارم، ۱۳۷۳، ج ۴، ص ۹۷- ۹۹. سید هاشم، حسینى بحرانى، پیشین، ص ۲۲۸- ۲۲۹، علامه سید محمد حسین، طباطبایى، المیزان فى تفسیر القرآن،(قم: اسماعیلیان، ج پنجم، ۱۳۷۱)، ج ۱۵، ص ۴۰۵- ۴۰۶، آیت اللّه ناصر مکارم شیرازى، پیشین، ص ۵۵۲- ۵۵۳.</ref>؛ مانند این‌که [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند که: [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[مسجد]] مقداری رمل زیر سرش جمع کرده و خوابیده بود [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} وقتی به او رسید او را با پا حرکت داد و فرمود: "برخیز ای [[دابة الارض]]"، یکی از [[اصحاب]] عرض کرد آیا ما می‌توانیم همدیگر را به این اسم بنامیم؟ فرمود: "نه! به [[خدا]] این نام مخصوص اوست؛ و او همان دابه‌ای است که [[خداوند]] عز و جل در کتابش فرمود: {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}<ref>سوره نمل، آیه ۸۲.</ref>.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

# جمعی دیگر به [[پیروی]] از [[روایات]] پرشماری که در این زمینه وارد شده، او را یک [[انسان]] می‏‌دانند؛ یک [[انسان]] فوق العاده، یک [[انسان]] متحرک و جنبنده و فعال که یکی از کارهای اصلی‌‏اش جدا ساختن صفوف [[مسلمین]] از کفار و [[منافقان]] و علامت‏گذاری آنان است. حتی از بعضی [[روایات]] استفاده می‌‏شود که [[عصای موسی]] و [[خاتم سلیمان]]، با او است. می‌‏دانیم [[عصای موسی]]، رمز [[قدرت]] و [[اعجاز]]، و [[خاتم سلیمان]] رمز [[حکومت]] و سلطه الهی است؛ بنابراین او یک [[انسان]] قدرتمند و افشاگر است.

 

در [[روایات]] فراوانی [[دابة الارض]] بر شخص [[امام علی|امیر مؤمنان علی]] {{ع}} تطبیق شده است. در [[تفسیر]] [[علی بن ابراهیم]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: مردی به [[عمار یاسر]] گفت: آیه‌‏ای در [[قرآن]] است که فکر مرا پریشان ساخته و مرا در شک انداخته است. عمار گفت: کدام [[آیه]]؟ گفت: آیه‏ {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ}}<ref> سوره نمل، آیه: ۸۲.</ref>، این کدام جنبنده است عمار گفت: به [[خدا]] سوگند! روی [[زمین]] نمی‌‏نشینم، غذا نمی‌‏خورم و آبی نمی‌‏نوشم، تا [[دابة الارض]] را به تو نشان دهم. پس همراه آن مرد خدمت [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} آمد؛ در حالی که حضرت غذا می‌‏خورد. هنگامی که چشم [[امام]] {{ع}} به عمار افتاد، فرمود: بیا. عمار آمد و نشست و با [[امام]] {{ع}} غذا خورد. آن مرد سخت در تعجّب فرورفت و ناباورانه به این صحنه نگریست؛ چرا که عمار به او قول داده بود و قسم خورده بود تا به وعده‌‏اش وفا نکند، غذا نخورد. گویی قول و قسم خود را فراموش کرده است. هنگامی که عمار برخاست و با [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} خداحافظی کرد، آن مرد رو به او کرد و گفت: عجیب است! تو سوگند یاد کردی که غذا نخوری و [[آب]] ننوشی و بر [[زمین]] ننشینی، مگر این‏که "[[دابة الارض]]" را به من نشان دهی. عمار در پاسخ گفت: من او را به تو نشان دادم اگر فهمیدی<ref>  ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۵۱- ۵۵۳</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۹۹ - ۲۰۱.</ref>.

 

 

 

 

 

 

[[امام صادق]] {{ع}} از [[رسول اکرم]] {{صل}} [[نقل]] می‌کند که در شب [[معراج]] گفته شد: "ای [[محمد]]! [[علی]] اوّل است، زیرا او نخستین امامی است که [[پیمان]] مرا پذیرفته است. [[علی]] آخر است، زیرا او آخرین امامی است که روحش را قبض می‌کنم. او همان دابّة است که با [[مردم]] سخن می‌گوید"<ref>بحار الانوار، ج ۴۰، ص ۳۸ و بصائر الدرجات، ص ۱۵۰.</ref>.

 

 

 

از بررسی [[روایات]] [[اهل سنت]] استفاده می‌شود که از نظر آن‌ها نیز، [[روایات]] بسیار مشابه [[روایات]] [[شیعه]] است، جز این‌که به [[رجعت]] و به نام مقدّس [[حضرت علی]] {{ع}} تصریح نکرده‌اند، ولی غالب نشانه‌ها یکی است. اینک فهرست نشانه‌هائی که در [[احادیث]] [[اهل سنت]] در مورد "دابّة الارض" آمده است:

# [[دابة الارض]] [[مؤمن]] و [[کافر]] را نشان می‌گذارد که برای همه شناخته می‌شوند<ref>عقد الدرر، ص ۳۱۸؛ تفسیر کشاف، ج ۳، ص ۳۸۴ و الدر المنثور، ج ۵، ص ۱۱۶.</ref>.

 

 

 

[[رده:پرسش]]

[[رده:پرسمان مهدویت]]

[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]

[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]