غزوه ذات‌الرقاع: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از [[غزوه بنی نضیر]]<ref> السیرة النبویه، ج۲، ص۲۰۳؛ المحبر، ص۱۱۳؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵۵.</ref> یا [[سریه]] [[عبدالله بن عتیک]]<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۸۲.</ref>، مسلمانان با گزارش تاجری که به [[مدینه]] آمده بود، مطلع شدند<ref>الطبقات، ج۲، ص۴۶ ـ ۴۷.</ref> که دو تیره از [[قبیله غطفان]] به نام‌های [[بنی‌ثَعلبَه]] و [[بنی‌مُحارِب]]<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۲۰۳؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵۵.</ref> (یا بنی اَنمار)<ref>الطبقات، ج۲، ص۴۷؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۴۱۹.</ref> در حال [[تدارک]] جنگ بر ضد آنان هستند<ref>الطبقات، ج۲، ص۴۷.</ref> و بنابر برخی گزارش‌ها، [[پیامبر]] {{صل}} پس از [[آگاهی]]، [[ابوذر غفاری]]<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۲۰۳؛ عیون الاثر، ج۲، ص۷۶.</ref> یا [[عثمان بن عفان]]<ref>المغازی، ج۱، ص۸؛ السیرة النبویه، ج۲، ص۲۰۳؛ الطبقات، ج۲، ص۴۷.</ref> یا [[ابن ام مکتوم]]<ref>تاریخ خلیفه، ص۴۸؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۱۹۸.</ref> را بر مدینه گمارد و شب شنبه، دهم [[محرّم]] [[چهل]] و هفتمین ماه [[هجرت]]<ref>المغازی، ج۱، ص۳۹۵؛ الطبقات، ج۲، ص۴۶ ـ ۴۷.</ref> یا [[محرم]] سال پنجم<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۱۸ ـ ۴۱۹، ۴۸۲.</ref> و به گزارشی در اواخر [[ربیع‌الثانی]] و اوایل [[جمادی الاولی]] در سال چهارم<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۲۰۳؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵۵.</ref> به همراه ۴۰۰، ۷۰۰ یا ۸۰۰<ref>المغازی، ج۱، ص۳۹۵؛ الطبقات، ج۲، ص۴۷؛ التنبیه و الاشراف، ص۲۱۴.</ref> تن از [[مدینه]] بیرون آمدند. [[بخاری]] به استناد حضور [[ابوموسی اشعری]] و گزارش وی از این [[غزوه]] و حضور او در مدینه پس از [[نبرد خیبر]]، [[زمان]] غزوه ذات‌الرقاع را سال هفتم دانسته<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۵۱ ـ ۵۲.</ref>، اما این مطلب به لحاظ تناقض با تمامی منابع متقدم پذیرفتنی نیست.

از آنجا که این غزوه در رویارویی با تیره‌هایی از [[قبیله غطفان]] شکل گرفته است، بایستی همان [[غزوه غطفان]] باشد؛ اما منابع با ذکر جداگانه غزوه غطفان، بین غزوه ذات‌الرقاع و آن فرق گذاشته‌اند: آنان در بیان غزوه‌های [[پیامبر]] {{صل}} در [[سال سوم هجری]]، غزوه غطفان و "ذی أمَرّ" را یک [[غزوه]]، متفاوت از [[ذات‌الرقاع]]؛ ولی شبیه آن بیان می‌کنند<ref>المغازی، ج۱، ص۳ ـ ۴؛ ۱۹۳ـ۱۹۶؛ السیرة النبویه، ج۲، ص۴۶، ۶۰۸؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۵ ـ ۳۷۷.</ref>. در یکسان بودن دو غزوه "غطفان" و "ذی أمَرّ" شکی نیست، چرا که "ذی أمَرّ" مکانی در نجد و همان‌جاست که پیامبر {{صل}} برای رویارویی با [[غطفان]] به سوی آن حرکت کرد<ref>معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۹۲ ـ ۱۹۳؛ الروض المعطار، ص۳۱.</ref>. درباره غزوه غطفان و [[ذات الرقاع]] نیز با وجود فراوانی و قدمت منابع مبنی بر جدا بودن این دو غزوه از یکدیگر، شباهت بیش از حد جزئیات و رویدادها مانند نام قبیله‌ها و محل [[جنگ]] بیانگر یکی بودن دو [[پیکار]] است.