پرش به محتوا

دهه محرم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
۱۰ [[روز]] نخست [[ماه محرم]] را اصطلاحاً «دهه محرم» یا «[[دهه عاشورا]]» می‌گویند که به [[سوگواری]] [[شهادت امام حسین]] {{ع}} و یارانش اختصاص دارد. [[قدمت]] سوگواری به مدت یک دهه در آغاز [[محرم]] را از دوره [[آل‌بویه]] دانسته و [[ابتکار]] آن را به معزالدوله (۳۰۲ - ۳۵۶ق) نسبت داده‌اند. این ۱۰ روز مهم‌ترین مقطع فعالیت دسته‌جات [[عزاداری]] و هیئت‌های مذهبی و محوری‌ترین روزهای برگزاری مجالس سوگواری [[شیعی]] در طول سال‌اند. سوگواری‌ها در روزهای پایانی این دهه به اوج خود می‌رسند. روز نهم این دهه، «[[تاسوعا]]»، روز دهم «[[عاشورا]]» و [[شام]] روز دهم «شام [[غریبان]]» نام دارد. مرسوم است که هر یک از روزهای این دهه به [[بزرگداشت]] یکی از وقایع یا [[ذکر مصیبت]] یکی از [[شهدای کربلا]] اختصاص می‌یابد و [[روضه‌خوانی‌ها]] و مداحی‌ها با محوریت آن واقعه یا شخص است. این ترتیب، همه جا و همیشه یکسان نیست و در مناطق گوناگون متفاوت است؛ اما ترتیب متعارف آن در [[ایران]] این گونه است:
۱۰ [[روز]] نخست [[ماه محرم]] را اصطلاحاً «دهه محرم» یا «[[دهه عاشورا]]» می‌گویند که به [[سوگواری]] [[شهادت امام حسین]] {{ع}} و یارانش اختصاص دارد. قدمت سوگواری به مدت یک دهه در آغاز [[محرم]] را از دوره [[آل‌بویه]] دانسته و [[ابتکار]] آن را به معزالدوله (۳۰۲ - ۳۵۶ق) نسبت داده‌اند. این ۱۰ روز مهم‌ترین مقطع فعالیت دسته‌جات [[عزاداری]] و هیئت‌های مذهبی و محوری‌ترین روزهای برگزاری مجالس سوگواری [[شیعی]] در طول سال‌اند. سوگواری‌ها در روزهای پایانی این دهه به اوج خود می‌رسند. روز نهم این دهه، «[[تاسوعا]]»، روز دهم «[[عاشورا]]» و [[شام]] روز دهم «شام غریبان» نام دارد. مرسوم است که هر یک از روزهای این دهه به [[بزرگداشت]] یکی از وقایع یا [[ذکر مصیبت]] یکی از [[شهدای کربلا]] اختصاص می‌یابد و [[روضه‌خوانی‌ها]] و مداحی‌ها با محوریت آن واقعه یا شخص است. این ترتیب، همه جا و همیشه یکسان نیست و در مناطق گوناگون متفاوت است؛ اما ترتیب متعارف آن در [[ایران]] این گونه است:
# شب / روز اول: [[مسلم بن عقیل]]
# شب / روز اول: [[مسلم بن عقیل]]
# شب / روز دوم: ورود [[کاروان امام حسین]] {{ع}} به [[کربلا]] (ورودیه)
# شب / روز دوم: ورود کاروان امام حسین {{ع}} به [[کربلا]] (ورودیه)
# شب/ روز سوم: [[رقیه]]
# شب/ روز سوم: [[رقیه]]
# شب/ روز چهارم: [[فرزندان]] [[حضرت زینب]] {{س}} یا [[حر بن یزید ریاحی]] یا فرزندان مسلم بن عقیل یا [[اصحاب]] مشهور [[امام حسین]] {{ع}} ([[حبیب بن مظاهر]]، [[زهیر]] و...)
# شب/ روز چهارم: [[فرزندان]] [[حضرت زینب]] {{س}} یا [[حر بن یزید ریاحی]] یا فرزندان مسلم بن عقیل یا [[اصحاب]] مشهور [[امام حسین]] {{ع}} ([[حبیب بن مظاهر]]، [[زهیر]] و...)
خط ۲۲: خط ۲۲:
# شب / روز یازدهم: حرکت کاروان از کربلا یا حضرت زینب {{س}}
# شب / روز یازدهم: حرکت کاروان از کربلا یا حضرت زینب {{س}}
# شب / روز دوازدهم: ورود کاروان به [[کوفه]] یا [[امام سجاد]] {{ع}}
# شب / روز دوازدهم: ورود کاروان به [[کوفه]] یا [[امام سجاد]] {{ع}}
# شب / روز سیزدهم: [[حضرت زهرا]] {{س}} یا کاروان [[اسرا]] و وقایع [[کوفه]] و مسیر [[شام]]<ref>[[علی حجتی|حجتی، علی]]، [[فرهنگ سوگ شیعی (کتاب)|مقاله «دهه محرم»، فرهنگ سوگ شیعی]]، ص ۲۲۹؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۹۲.</ref>
# شب / روز سیزدهم: [[حضرت زهرا]] {{س}} یا کاروان اسرا و وقایع [[کوفه]] و مسیر [[شام]]<ref>[[علی حجتی|حجتی، علی]]، [[فرهنگ سوگ شیعی (کتاب)|مقاله «دهه محرم»، فرهنگ سوگ شیعی]]، ص ۲۲۹؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۹۲.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۱٬۹۱۱

ویرایش