پرش به محتوا

ابوطیبه حجام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۲۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوطیبه حجام در تراجم و رجال]] - [[ابوطیبه حجام در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوطیبه حجام | مداخل مرتبط = [[ابوطیبه حجام در تراجم و رجال]] - [[ابوطیبه حجام در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوطیبه حجام
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg                         
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه
| نام کامل = ابوطیبه حجام
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = 
| از تیره = 
| پدر = 
| مادر = 
| همسر = 
| پسر =
| دختر = 
| خواهر =
| برادر = 
| خویشاوندان =
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی =
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر = 
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] 
| از طبقه =
| در جنگ = 
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت = 
| علت درگذشت =
| علت شهادت = 
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او = 
| آخرین راوی از او =
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
در نام و [[نسب]] وی [[اختلاف]] است. وی مولای [[انصار]] دانسته شده و طایفه‌اش به اختلاف [[بنو حارثه]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۶۲.</ref> و بنوبیاضه ثبت گردیده است. انتساب وی به بنوبیاضه صحیح نیست؛ زیرا وی [[غلام]] [[محیصة بن مسعود]] از بنوحارثه بود<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۸، ص۴۲۶.</ref>. منشأ انتساب وی به بنوبیاضه، تشابه [[شغل]] وی با [[ابوهند حجام]] است که مولای بنوبیاضه و مانند ابوطیبه در کار حجامت بود<ref>ر. ک: ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۸.</ref>. شرح حال نگاران، بیشتر ذیل دو عنوان "ابوطیبه" و [[میسره]]" و گاه "[[نافع]]" به شرح حال وی پرداخته‌اند، ولی به دلیل [[شهرت]] وی به [[کنیه]]، شرح حال مبسوط وی در [[کنیه‌ها]] آمده است. هر چند [[عسکری]] می‌گوید برای وی نامی نیافته است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۱۹۵.</ref>، ولی نام وی به اختلاف [[دینار]]، میسره و نافع گفته شده است<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۶۱۳.</ref> نام وی را به نقل از نواده وی ([[احمد بن عبیدالله]])، میسره دانسته است؛ چنان که [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref> با نقل [[حدیثی]] از نواده وی [[یزید بن معقل]]، نام ابوطیبه را میسره نوشته است. نام دینار برای وی صحیح نیست؛ زیرا دینار حجام، [[تابعی]] است و از ابوطیبه [[روایت]] نقل می‌کند<ref>ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۷.</ref>. منشأ این [[اشتباه]]، جابه جایی نام [[راوی]] با مروی عنه و هم شغل بودن آنها بوده است. تنها<ref>ابن حجر الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref> برخلاف شرح حال نگاران دیگر، از وی با [[لقب]] "حَجّاج" یاد کرده که آشکارا تصحیف حجام است و هیچ تناسبی با شغل وی که حجامت بود ندارد. از ابوطیبه با عنوان "حَجّام النبی" یاد شده است<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref>. او [[رسول خدا]] {{صل}} را در حالی که [[روزه]] داشت حجامت کرد و آن [[حضرت]] در برابر این کار به او مزد پرداخت<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۸۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۱؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ر. ک: ابن ابی شیبه، ج۵، ص۱۱۵.</ref> و از صاحبان وی ([[موالی]]) خواست [[میزان]] [[مالیات]] وی را کاهش دهند که آنان هم پذیرفتند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۴۲؛ بخاری، ج۳، ص۵۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۰؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵.</ref>. [[فقها]] با توجه به این [[روایت]]، کسب [[بندگان]] را از راه حجامت تجویز کرده <ref>طوسی، ج۶، ص۸۸؛ برای آگاهی از روایت‌های مخالف این فتوا که کسب در آمد از راه حجامت در آن نهی شده؛ ر. ک: احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۳۵؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۱۳۸.</ref> و با توجه به گزارش دیگری که از [[آشامیدن]] [[خون]] [[رسول خدا]] {{صل}} از سوی ابوطیبه خبر می‌دهد، خون آن [[حضرت]] را [[نجس]] ندانسته‌اند<ref>علامه حلی، ج۳، ص۱۹۴؛ برخی نوشیدن خون رسول خدا {{صل}} را به بعضی از موالی قریش غیر از ابو طیبه نسبت میدهند؛ ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۱، ص۱۸۰.</ref>. براساس گزارش‌های تکمیلی، چون ابوطیبه با [[نیت]] [[نجات]] از [[آتش جهنم]] خون رسول خدا {{صل}} را نوشید، حضرت به او فرمود هیچگاه به شکم درد [[مبتلا]] نخواهد شد<ref>ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۸۳.</ref>.
در نام و [[نسب]] وی [[اختلاف]] است. وی مولای [[انصار]] دانسته شده و طایفه‌اش به اختلاف [[بنو حارثه]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۶۲.</ref> و بنوبیاضه ثبت گردیده است. انتساب وی به بنوبیاضه صحیح نیست؛ زیرا وی [[غلام]] [[محیصة بن مسعود]] از بنوحارثه بود<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۸، ص۴۲۶.</ref>. منشأ انتساب وی به بنوبیاضه، تشابه [[شغل]] وی با [[ابوهند حجام]] است که مولای بنوبیاضه و مانند ابوطیبه در کار حجامت بود<ref>ر. ک: ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۸.</ref>. شرح حال نگاران، بیشتر ذیل دو عنوان «ابوطیبه» و «[[میسره]]» و گاه «[[نافع]]» به شرح حال وی پرداخته‌اند، ولی به دلیل [[شهرت]] وی به [[کنیه]]، شرح حال مبسوط وی در [[کنیه‌ها]] آمده است. هر چند [[عسکری]] می‌گوید برای وی نامی نیافته است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۱۹۵.</ref>، ولی نام وی به اختلاف [[دینار]]، میسره و نافع گفته شده است<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۶۱۳.</ref> نام وی را به نقل از نواده وی ([[احمد بن عبیدالله]])، میسره دانسته است؛ چنان که [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref> با نقل [[حدیثی]] از نواده وی [[یزید بن معقل]]، نام ابوطیبه را میسره نوشته است. نام دینار برای وی صحیح نیست؛ زیرا دینار حجام، [[تابعی]] است و از ابوطیبه [[روایت]] نقل می‌کند<ref>ابن حجر، فتح، ج۴، ص۳۷۷.</ref>. منشأ این [[اشتباه]]، جابه جایی نام [[راوی]] با مروی عنه و هم شغل بودن آنها بوده است. تنها<ref>ابن حجر الاصابه، ج۷، ص۱۹۵.</ref> برخلاف شرح حال نگاران دیگر، از وی با [[لقب]] «حَجّاج» یاد کرده که آشکارا تصحیف حجام است و هیچ تناسبی با شغل وی که حجامت بود ندارد. از ابوطیبه با عنوان «حَجّام النبی» یاد شده است<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۲.</ref>. او [[رسول خدا]] {{صل}} را در حالی که [[روزه]] داشت حجامت کرد و آن [[حضرت]] در برابر این کار به او مزد پرداخت<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۸۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۱؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۸۰؛ ر. ک: ابن ابی شیبه، ج۵، ص۱۱۵.</ref> و از صاحبان وی ([[موالی]]) خواست [[میزان]] [[مالیات]] وی را کاهش دهند که آنان هم پذیرفتند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۴۲؛ بخاری، ج۳، ص۵۳؛ ابن سلمه، ج۴، ص۱۳۰؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۴۵.</ref>. [[فقها]] با توجه به این [[روایت]]، کسب [[بندگان]] را از راه حجامت تجویز کرده <ref>طوسی، ج۶، ص۸۸؛ برای آگاهی از روایت‌های مخالف این فتوا که کسب در آمد از راه حجامت در آن نهی شده؛ ر. ک: احمد بن حنبل، ج۵، ص۴۳۵؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۱۳۸.</ref> و با توجه به گزارش دیگری که از [[آشامیدن]] [[خون]] [[رسول خدا]] {{صل}} از سوی ابوطیبه خبر می‌دهد، خون آن [[حضرت]] را [[نجس]] ندانسته‌اند<ref>علامه حلی، ج۳، ص۱۹۴؛ برخی نوشیدن خون رسول خدا {{صل}} را به بعضی از موالی قریش غیر از ابو طیبه نسبت میدهند؛ ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۱، ص۱۸۰.</ref>. براساس گزارش‌های تکمیلی، چون ابوطیبه با [[نیت]] [[نجات]] از [[آتش جهنم]] خون رسول خدا {{صل}} را نوشید، حضرت به او فرمود هیچگاه به شکم درد [[مبتلا]] نخواهد شد<ref>ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۸۳.</ref>.


هنگامی که [[ام سلمه]]، [[همسر رسول خدا]] {{صل}} از وی برای حجامت اجازه خواست، آن حضرت به ابوطیبه فرمود وی را حجامت کند. [[محدثان]] در توجیه این کار گفته‌اند ابوطیبه، [[برادر]] رضاعی ام سلمه بوده یا اینکه پیش از [[بلوغ]]، او را حجامت کرده است<ref>مسلم، ج۷، ص۲۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۱۵۲؛ ابوداوود، ج۲، ص۲۷۰.</ref>.
هنگامی که [[ام سلمه]]، [[همسر رسول خدا]] {{صل}} از وی برای حجامت اجازه خواست، آن حضرت به ابوطیبه فرمود وی را حجامت کند. [[محدثان]] در توجیه این کار گفته‌اند ابوطیبه، [[برادر]] رضاعی ام سلمه بوده یا اینکه پیش از [[بلوغ]]، او را حجامت کرده است<ref>مسلم، ج۷، ص۲۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۱۵۲؛ ابوداوود، ج۲، ص۲۷۰.</ref>.
۲۴٬۴۴۲

ویرایش